Nachteind

Nachteind bezingt de fijne duistere kant van het leven

Stevige elektrische Nederpop met eigen werk en vertaalde covers die passen in hun wereldbeeld

Op mijn vraag of Nachteind komend seizoen ook zomerfestivals aandoet, is de reactie van Dennis Wels helder. “Daar zul je ons niet zien. Teksten over de dood zoals in het nummer Elke Dag vinden wij niet passen bij gezinnen met spelende kinderen.”

De toon is gezet. Dit Brabants trio voelt zich pas echt senang in donkere clubs of op kleinere podia zoals Station Zuid.

Nachteind

Nachteind
Nachteind in Station Zuid

Nachteind dat zijn Richard van der Heijden (bas, zang), Dennis Wels (zang, akoestische gitaar) en Rudy Bressers (elektrische gitaar). Eerder was ook sprake van een drummer maar dat vond het trio niet passen bij hun live optredens.

Wél is gelukkig gekozen voor de elektrische gitaar en bas voor de gewenste stevigheid van hun sound. Alles akoestisch zou volgens hen te eentonig worden. Ik kan dat alleen maar toejuichen. Zo’n insteek maakt Nederpop tenminste ‘rocky’.

Deze slideshow vereist JavaScript.

En rocky wordt het zeker vooral als gitarist Rudy de snaren laat janken, Richard slapt op zijn basgitaar en Dennis zijn ‘Weltschmerz’ uitschreeuwt. Aan de gezichten te zien van het zittend publiek komt dat gevoel over en kan de band rekenen op warm applaus.

De band begint met Steen Van Vuur, een slepend blues nummer vol smart en een toepasselijke jankende gitaarsolo.  Het derde nummer Nooit Een Deel is een onvervalste country net zoals Verlaat Me Niet (op Spotify met Kathleen Willems) dat zwelgt in melancholie en liefdespijn. Het volgende nummer gaat nog een stapje verder want vraagt Dennis zich af: ‘waarom raak ik je nu al kwijt Gekust Door De Eeuwigheid‘.

Nachteind
Intense liedjes

Intense liedjes en in andere media lees ik dat de Ierse singer-songwriter Damien Rice aardig in de buurt komt als je de liedjes van Nachteind – Dennis Wels – wil omschrijven.  Van de 22 liedjes is een groot aantal geschreven door Dennis en zijn de covers vertaald naar het Nederlands.

Station Zuid
vertaalde covers

De covers zijn Lage Zon van Wilco, Voetstap is van Pearl Jam, Misschien In De Morgen van The Stereophonics, Verlossing is van The Tea Party, Ik Vuur Alleen Lucht van Tom McRae, Chocolade Jezus is een Tom waits nummer en 9 Misdaden is van Damien Rice.

Stuk voor stuk nummers die naadloos passen in het repertoire van Nachteind en mij en het publiek een bijzondere zondagmiddag hebben bezorgd.


Nachteind

Dutch Mountain Tribe

De ritmische wenswereld van Dutch Mountain Tribe

Divers internationaal collectief geeft in de Toonzaal voor de allereerste keer een volledig concert

Het internationale collectief Dutch Mountain Tribe is in september 2023 opgericht en brengt nu al haar eerste album – Dutch Mountain Tribe –  uit dat op 15 maart op Spotify verschijnt. Wat goed is komt snel is een uitdrukking in de sportwereld. Gaat dat ook op voor dit collectief waar ritme en improvisatie leidend zijn?

Dutch Mountain Tribe

Dutch Mountain Tribe
Dutch Mountain Tribe

In The Dutch Mountains was een grote hit van de Nederlandse band The Nits. Die Nederlandse bergen maken deel uit van een wenswereld, een ander soort Nederland, een droom.

Dutch Mountain Tribe werkt die wens verder uit met een internationale bezetting en gemeenschappelijke studie achtergrond. Alle zeven spelers hebben aan diverse conservatoria gestudeerd. Het zijn:

  • Koen Boeijinga: alt-/sopraansaxofoon, blaasinstrumenten
  • Giuseppe Doronzo: baritonsaxofoon, basklarinet, blaasinstrumenten
  • Lucas Kloosterboer: trombone, percussie, gitaar
  • Mees Siderius: drums, percussie
  • Esat Ekincioglu: contrabas
  • Pau Sola Masafrets: cello
  • Mary Oliver: altviool, hardangerviool

Deze slideshow vereist JavaScript.

De diversiteit van de groep wordt echt letterlijk tentoongespreid op het podium van de Toonzaal. Bij het betreden van de zaal vergaap je je aan de verzameling instrumenten van allerlei soorten die op de vloer van het podium met een bijna mathematische precisie liggen uitgestald.

Het ziet er wonderlijk uit, net alsof je de ruimte betreedt van een magiër. De glanzende driehoek in het midden en dat alle groepsleden een sjerp om de schouders dragen, versterken dat beeld alleen maar.

Dutch Mountain Tribe
glanzende driehoek

De setlist van het concert gaat volgens de volgorde van nummers op het debuutalbum. Het collectief opent met Dutch Mountain Trail, een nummer dat langzaam aanzwelt in een herhalend ritmisch deel met een hoofdrol voor de saxofoon tot het langzaam verdwijnt in de mist van de Nederlandse bergen.

Birds of Passage ademt de sfeer uit van een Disney film van de jaren ’50 van de vorige eeuw. Het doet denken aan een fakir die met zijn fluit een slang bezweert die uit een mand kronkelt.

Koen Boeijinga
Vlnr: Koen Boeijinga, Giuseppe Doronzo, Lucas Kloosterboer

Birch’s-Eye View borduurt in zoverre verder op het vorige nummer dat het je meeneemt naar een wereld die eigenlijk nooit heeft bestaan, de Arabische wereld van Duizend-en-een-nacht.

Song of Dawn is een nummer met invloeden uit de Mediterrane cultuur, zwoel ritmische Balkan met een sterke solo van Giuseppe Doronzo op sax. Call for Ceremony is het kortste nummer met hoofdzakelijk verschillende fluiten en bellen.

Esat Ekincioglu
Vlnr: Esat Ekincioglu, Pau Sola Masafrets, Mary Oliver

In Fire & Dance wordt het duidelijk dat deze band niet alleen muziekstijlen combineert maar ook teruggrijpt naar dansfiguren uit vervlogen tijden.

The Mountain Goat is het meest spannende en dynamische nummer. Koen Boeijinga en Giuseppe Doronzo spelen op doedelzakken van geitenhuid (zie coverfoto), Mary Oliver speelt fel op de viool en op contrabas en drums houden respectievelijk Esat Ekincioglu en Mees Siderius het ritme van het nummer goed vast.

Mees Siderius
Mees Siderius

Met Birds of Passage (A Return) wordt de avond gesloten. Alle bandleden behalve de bassist verlaten het podium en met een trommel of bel verspreiden zij zich over de zaal, achterin of boven op het balkon. Esat geeft intussen een lekkere freejazz bassolo weg.

Nogmaals, 15 maart is de release datum van het album Dutch Mountain Tribe op Spotify.

Mola Sylla

Sanem Kalfa, Mola Sylla en Ben van Gelder gaan solo

Drie markante jazzmuzikanten uit Nederland met een internationale carrière bij PRESENT

Sanem Kalfa, Mola Sylla en Ben van Gelder zijn de drie solisten die voor deze avond staan geprogrammeerd in de voormalige synagoge van Willem Twee Toonzaal. Sacraler kan je het niet krijgen.

Dat gaat vooral op voor de twee eerste acts, die van de Turkse zangeres Sanem Kalfa en de Senegalese muzikant Mola Sylla. Ben van Gelder zorgt aan het eind van zijn solo voor een verrassing.

PRESENT Sound Now Passing

Deze slideshow vereist JavaScript.

Programmeur Tim Sprangers heeft er schijnbaar een handje van om solo events te organiseren. Op het recente PRESENT festival stonden wel liefst elf solisten op de timetable. Op deze PRESENT Sound Now Passing avond krijgen we drie solo’s voorgeschoteld.

Vanavond staan er drie vooraanstaande en talentvolle muzikanten uit de jazz- en geïmproviseerde muziek op het mooie podium van de Toonzaal. Ze kennen de klappen van de zweep, nemen een bulk aan ervaring mee op zowel nationaal als internationaal vlak.

Sanem Kalfa

Sanem Kalfa
Sanem Kalfa

Sanem Kalfa heeft een shirt met korte mouwen aan, een wijde broek, daaronder sandalen met hoge hakken, alles geheel in smetteloos wit. Sanem heeft werk gemaakt van haar outfit.

Ze schrijdt het podium op en pakt een koord met belletjes op. Het getinkel van die belletjes begeleidt ze met ingehouden zoemend gezang, bijna geneurie. De opening van een ceremonie? Het past bij de entourage. Op het podium staat een cello en op de vloer liggen een akoestische gitaar en een loopstation klaar voor gebruik.

Sanem Kalfa
PRESENT Sound Now Passing

Maar het is vooral voor haar zang waar de mensen voor komen. En die is fenomenaal en soms buitenaards of beter bovenaards. Ze vlijt, fleemt, krast en krijst en begeleidt zichzelf met ingezongen loops. Sanem Kalfa kan alles met haar stem.

Mola Sylla

Mola Sylla
‘zoemsteen’

Na de korte break in het programma zit Mola Sylla, een Senegalese muzikant, op een stoel te wachten op de soundcheck. Op een lage tafel liggen Afrikaanse instrumenten tentoongespreid zoals de mbira, kongoma, xalam en kalimba. Mola is een zanger en bespeelt traditionele Afrikaanse instrumenten die hij zelf maakt.

Ook Mola begint met een koord waaraan een klein voorwerp is bevestigd, een soort ‘zoemsteen’. Hij slingert het koord in het rond en een krachtig gezoem vult de hele zaal. Hij gaat zitten en pakt telkens een ander instrument van die lage tafel.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Sylla zingt in het Senegalees en dat is niet te volgen. Maar onmiskenbaar is een aantal van zijn liedjes terug te voeren naar de blues, de onvervalste blues van de Mississippi delta.

Sylla vertelt een verhaal dat hij zijn oma bezoekt ver in het binnenland van Senegal aan de grens met Mali. De goudwinning heeft daar de natuur aangetast, vooral het water. Mens en dier lijden er zwaar onder. Hij maakt zich daar boos over. Genoeg stof voor de blues.

Ben van Gelder

Ben van Gelder
Ben van Gelder

Saxofonist Ben van Gelder is een bekende en heeft de afgelopen maanden hier in de Toonzaal opgetreden, onder meer met November Music 2023. Waren de twee voorafgaande solo’s verrassend in aanbod, bij Ben is er het feest van de herkenning. Niemand is zo snel op de sax als hij. Het zijn bijna allemaal korte stukjes, free jazz, beetje bop.

Dan stapt hij aan het eind van zijn show van het podium en loopt de zaal in terwijl hij doorspeelt. De akoestiek in de Toonzaal is fantastisch. Ben loopt de trap op naar het balkon en speelt daar nog een tijdje door. Dan klinken de tonen van het orgel dat vast op het balkon staat opgesteld. Prachtiger kan je een act op saxofoon niet beëindigen.

Ben van Gelder
Ben op het orgel

Sanem Kalfa – REFLEX Miraculous Layers (2023)

Mola Sylla – Mansour

Ben van Gelder – Manifold (2023)

Younes Zarhoni

Younes Zarhoni baseert zijn zang op oude Sufi traditie

De eeuwenoude teksten en polyfone zang roepen voor ieder andere beelden op

Younes Zarhoni is een Belgisch-Marokkaanse elektronische muzikant, multidisciplinair kunstenaar en geluidsontwerper gevestigd in Brussel. Voor zijn teksten gaat hij eeuwen terug. Het zijn mystieke klassiek Arabische teksten uit de tiende en elfde eeuw. KLANKGAT sprak hem na zijn set in de Spiegelzaal in Willem Twee bij het PRESENT festival.

Younes Zarhoni

Younes Zarhoni
Younes Zarhoni – ©Mickey Obo Photo

KLANKGAT: Uit welke traditie komt de zang?
Younes Zarhoni: Het zijn mijn eigen composities. Alle stemmen zing ik zelf in. Per stuk zijn het zo’n vier tot zes stemmen, eigenlijk. De teksten zijn tiende eeuws, elfde eeuwse mystieke poëzie. Het is klassiek Arabisch.

De teksten zijn voornamelijk van twee auteurs. De een komt uit het huidige Andalusië en de andere uit wat vroeger Perzië (Iran) heette. Het waren twee poëten, filosofen, mystici, punkers van hun tijd eigenlijk. Ik werk voor een deel met die teksten en dan creëer ik mijn eigen compositie daaromtrent. Ik creëer eigenlijk een soort polyfonie (lett. ‘veel stemmen’).

Younes Zarhoni
polyfonie – ©KLANKGAT

Komt het uit de Sufi traditie?
Het heeft wel zeker raakvlakken. Het zijn twee auteurs die ver voor hun tijd waren in de mystiek en in de Sufi traditie.

Het deed mij ook denken aan het oude Egypte. Beelden kwamen bij mij op van een dodenritueel.
Oh ja? Het is wel mooi dan, dat dat jou doet reizen naar die tijd. Dat is het bijzondere aan muziek, natuurlijk. Voor mij blijft het wel een soort verhaal, een roadmovie. Verschillende elementen uit mijn biotoop, uit mijn dagelijks leven. Ik werk heel veel met cirkels.

Spiegelzaal
inner circle Spiegelzaal – ©Mickey Obo Photo

Daarom wil je ook graag mensen om je heen hebben.
Ja. Het zijn vier stukken. De mensen zitten in een inner circle om mij heen. Ik maak gebruik van arpeggio’s [arpeggio is een akkoord waarvan de noten ná elkaar klinken in plaats van tegelijkertijd, red.].

Daarnaast neem ik geluiden op die mensen horen als ze onderweg zijn, in de trein of het water dat aan het stromen is of het geknetter van vuur, een van de vier elementen, aarde, water, lucht en vuur. Dus eigenlijk cyclisch, ik werk veel met cycli. Vandaar vier stukken, de vier momenten van de dag , de vier seizoenen. Je kan daar verschillende elementen aan koppelen.

Maar de cirkel, de vorm van de cirkel is voor mij wel belangrijk, de inner circle zoals we er hier in de Spiegelzaal bij zitten, de speakers in een cirkel. Oorspronkelijk is de vormgeving een stellage maar vanavond is het een performance.


Fotografie: Mickey Obo Photo

Younes Zarhoni Live @ KRAAK FESTIVAL 2023

Nate Wooley

Nate Wooley tovert ongehoorde geluiden uit trompet

Spannende jazz bij festival PRESENT in de Kleine Zaal van Willem Twee

Nate Wooley bijt om 17:00 uur het spits af bij het PRESENT festival in de Kleine Zaal van Willem Twee. Het is een solo act die indruk maakt, vooral vanwege zijn techniek op trompet waaruit hij ongekende geluiden blaast.

Later in de avond om 22:55 uur betreedt hij weer het kleine podium in het gezelschap van drummer Frank Rosaly en geluidskunstenaar Jochem van Tol. Dit trio brengt jazz in de meest pure vorm die je maar kan bedenken, waarvoor eeuwige dank.

Nate Wooley, Frank Rosaly, Jochem van Tol

Deze slideshow vereist JavaScript.

Hoe kan je het beste het spel van Nate Wooley omschrijven? Hij maakt het je aanvankelijk niet makkelijk. Laat allereerst alle verwachtingen los, het lijkt op niets wat je kent. Geen harmonie en vloeiend spel om je gehoor te behagen.

Het is verbazingwekkend wat hij uit zijn instrument kan halen. Gesputter en hortende tonen die lichtelijk beginnen te irriteren. Langzaam vloeien er andere klanken de Kleine Zaal in, er komt structuur in dat houvast biedt, vertrouwde muziekpaden.

Nate Wooley
hortende tonen

Het trio brengt één lange sessie van ongeveer een klein half uur. Waarschijnlijk smeden de drie muzikanten een paar nummers tot een geheel. Van experimentele muziek glijdt de sessie naar een lang einde dat je het beste kan omschrijven als het langzaam smoren in een steeds repeterende beat.

Die beat komt echter niet vanuit het drumstel van Frank Rosaly maar stroomt uit de geluidsinstallatie van Jochem van Tol. De zoemende tonen hebben een hypnotiserend effect op het publiek dat langzaam met de hoofden mee wiegt met de verleidelijk klinkende beat.

Nate Wooley
verleidelijke beat

De beweeglijke Frank Rosaly past zijn spel geheel aan die beat. Ondanks zijn beweeglijkheid drumt hij zacht en sierlijk over drums en bekkens, hij toucheert, ja streelt bijna over die instrumenten. Zijn beheersing is adembenemend.

Nate plaatst een kleine zwarte microfoon aan zijn trompet, klikt op een knopje en het geluid klinkt voller, vult op zachte manier de donkere zaal. Hij klikt op een ander knopje en een prachtige galm maakt de sound compleet.

Jochem van Tol
Jochem van Tol

Het einde nadert en Nate begint zijn spullen alvast in te pakken in een witte tas. Als laatste verdwijnt zijn trompet in die tas. Als vervanging stoot hij scherpe geluiden uit, steeds zachter totdat hij zijn tas oppakt en van het podium springt.

Jochem en Frank spelen nog heel even door. Dan stopt de muziek en eindigt een geweldig onderdeel van het PRESENT festival.


Coverfoto – ©Mickey Obo Photo

Nate Wooley – Ancient Songs of Burlap Heroes (2022)

Nephylim

Metal hardcore gehalte Den Bosch groeit gestaag door

Den Bosch veelbelovend om dé heavy rockcity van het Zuiden des lands te worden

Het Rock Circus festival verstevigt het metal gehalte van de Bossche hardrock- en metalscene. Het is een nieuw rock/metal indoor festival in de Brabanthallen. Organisator Mojo heeft vanwege het succes van de eerste editie al een tweede gepland voor 2024, op dezelfde locatie.

Ook Willem Twee organiseert veel shows met bijvoorbeeld Heavy Hangout onder de bezielende leiding van programmeur Rob van der Ham. Daarnaast zijn er het jaarlijks terugkerende Masters of Hardcore en Mainstage die ook in de Brabanthallen worden gehouden. Wordt Den Bosch dé heavy city van het Zuiden des lands?

Metal gehalte
Rock Circus 2023 – Powerwolf ©Kees Vos Fotografie

Metal hardcore gehalte stijgt

Den Bosch kent een levendige metal scene met verschillende bands en lokale evenementen die plaatsvinden in stad en regio. Er zijn verschillende locaties waar metalbands optreden zoals Willem Twee Poppodium, het Skatecenter én de Brabanthallen. Laatste staat ​​nationaal en internationaal bekend om het organiseren van grote rock- en metalshows.

Metal hardcore gehalte
Here To Stay – Ron Coolen

Bossche metalbands zoals Nephylim en Daemorthan worden door de liefhebbers in binnen- en buitenland  geprezen om hun technische vaardigheden en dynamische live-optredens. Bosschenaar Ron Coolen heeft onlangs het album Here To Stay uitgebracht samen met Keith St. John.

Een ruim aantal podia zoals Willem Twee, Skatecenter, P79, Bossche Brouwers biedt de mogelijkheid om lokale bands te zien en te ondersteunen. Daarnaast zijn er enkele grotere festivals en evenementen in de regio zoals het bekende Paaspop in Schijndel.

Brabanthallen
De Brabanthallen in Den Bosch is een van de grootste indoor locaties van het land en organiseert tal van evenementen. Het zijn immense hallen. Dat was te merken aan het Rock Circus dat ondanks het groot aantal bezoekers weinig of geen wachtrijen kende.

De Brabanthallen is ook bekend als een populaire locatie voor metalconcerten en -festivals. Veel internationaal bekende metalbands traden er op zoals Iron Maiden, Slayer en Metallica.

Masters of Hardcore en Mainstage
Daarnaast worden er ook jaarlijks verschillende metal- en rockfestivals gehouden, zoals Masters of Hardcore en Mainstage-Brabanthallen. Masters of Hardcore is een jaarlijks terugkerend hardcore-evenement.

Behemoth
Mainstage 2022 – Behemoth ©Kees Vos

Masters of Hardcore is een belangrijk evenement in de Nederlandse en internationale hardcore scene en heeft bijgedragen aan de populariteit en groei van hardcore muziek over de hele wereld.

Binnen haar gevarieerde programmering heeft Mainstage-Brabanthallen de nodige metal staan met in het najaar van 2024 onder meer Arch Enemy.

Heavy Hangout
Heavy Hangout is met de jaren uitgegroeid tot een van de sterkste troeven in de programmering van Willem Twee Poppodium. Programmeur Rob van der Ham zette het Duketown Rebelfestival op in Willem Twee en On the House. Die twee programma’s zijn ter ziele en daar voor in de plaats kwam Heavy Hangout. Rob aka Robbie Rebel runt een eigen boekingskantoor dat door het kwaliteitsaanbod steeds meer bekendheid verwerft.

Heavy Hangout
Rob van der Ham

Bossche metal bands
In het voorjaar van 2023 organiseerde Rock Circus in samenwerking met poppodium Willem Twee een provinciale talentenjacht. De winnaars van de deelnemende provincies kregen een plek om te spelen op het festival.
De Bossche melodic death metalband Nephylim (zie coverfoto) won de Brabantse talentenjacht en staat in 2024 ook op de setlist van Rock Circus.

Daemorthan opgericht in 2016 is een death/thrash metal band De band heeft opgetreden op verschillende lokale festivals en concerten in Nederland en hun benadering van metal slaat aan bij liefhebbers van het genre.

Hardrock
Bosschenaar Ron Coolen is van kinds af aan gegrepen door hardrock. Lees zijn biografie op de website én het interview van KLANKGAT redacteur Edwin Raaijmakers met Ron ten tijde van de eerste lockdown over het album Rise die Ron maakte met George Lynch, Keith St. John, Christopher Amott, Göran Edman e.a.

Metal hardcore gehalte
Daemorthan – ©Sharon van Riel

Deze metalbands uit Den Bosch hebben hun eigen unieke stijl en benadering van metal. Ze hebben lokaal en internationaal opgetreden en hebben een groeiende reputatie in de metal scene.

Kortom, de mogelijkheden die Den Bosch te bieden heeft, zijn veelbelovend. Denk aan de natuurlijke aanwas van nieuwe bands op zo’n vruchtbare grond. En als er opnamestudio’s bijkomen, is het hek helemaal van de dam. Dan wordt Den Bosch echt dé Heavy City en niet alleen van het Zuiden des lands.

Tin Men and the Telephone

Tin Men and the Telephone verdraaien de tijd

De stopwatch kan aan want de flashback show It's About Time gaat 75 minuten duren

Onder het credo It’s About Time toert Tin Men and the Telephone met hun nieuwste show. Willem Twee Toonzaal heeft weliswaar niet de première van die show, het is wel pas de tweede keer dat Tony Roe, Jamie Peet en Pat Cleaver de nieuweling neerzetten, hier in Den Bosch. Ze waren toe aan iets nieuws, vertelt Tony. “We waren echt uitgekeken op de vorige show.”

Tin Men and the Telephone

Tin Men and the Telephone
Tin Men and the Telephone – Right Now

Tin Men and the Telephone staat voor strak uitgevoerde improvisatie wat een schijnbare tegenstelling lijkt. Als je hen echter live meemaakt dan is dat toch wel wat bij je opkomt. Complexe ritmes en (dis)harmonieën, Big City Music (Amsterdam in hun geval want homebase), electronica & samples, tonaal-atonaal en dan weer een flinke scheut bijna dansbare beat. Kortom niet te vangen en daarom zo leuk.

Tin Men and the Telephone
Jamie Peet

Exemplarisch is het welkomstwoord van Tony Roe (keys & synths). Hij dankt ons voor de opkomst en hoopt dat we genoten hebben van de show en wie weet tot een volgende keer. It’s About Time kan beginnen. Ze gaan 75 minuten spelen. Of dat klopt weten we pas aan het eind.

Drummer Jamie Peet heb ik eerder meegemaakt. Hij speelde in de Jameszoo Blind Group rondom Mitchel van Dinther op November Music 2022. De wijze hoe Jamie toen drumde sprak me meteen aan. Strak, kort, fel en toch volumineus, geen slag teveel.

Zijn spel doet mij sterk denken aan Tyshawn Sorey, de drummer van het Vijay Iyer Trio dat optrad in 2021 bij het November Music festival.

Contrabassist Pat Cleaver krijgt op een gegeven moment 7 minuten het hele podium tot zijn beschikking. Tony en Jamie laten hem even alleen. De solo – met de nodige improvisatie –  wordt geen vertoon van power-play. Verre van dat zelfs. Het is eerder ingetogen, licht en toch intens. Pat beheerst zijn instrument.

Pat Cleaver
Pat Cleaver

Tin Men and the Telephone betekent ook geëngageerde muziek. Dat engagement wordt met behulp van visuals op drie schermen getoond.

Zo begon The End of Civilization een paar weken geleden, toen de PVV van Wilders de verkiezingen won.

Je ziet het trio apart, ieder op een eigen scherm in real time (Right Now) spelen en dan weer een flashback van zo’n 25 minuten geleden. Spelen met tijd, met flashbacks en forwards omgezet in muzikale vorm.

Wat ook goed werkt, is het samenspel met saxofonist Ben van Gelder die nota bene 11 november zelf hier in de Toonzaal speelde.

Het trio speelt real time live op de video van Van Gelder. Het nummer heeft een goed pakkend ritme en is lekker soulfull, big city music.

Ben van Gelder speelt mee op hun laatste album Greatest. De vinyl versie komt begin februari 2024 uit. Je kan nu al intekenen.

Naast de visuals komt ook de nodige electronica om de hoek kijken, allemaal bediend door Tony Roe achter de vleugel van de Toonzaal.

Tin Men and the Telephone
Tony Roe

Als It’s About Time de 75ste minuut nadert, houdt de muziek op. Tony pakt de microfoon, heet ons welkom en hopelijk wordt het een leuke avond…

 


Pat Cleaver – bass
Jamie Peet – drums
Tony Roe – Piano & electronics

Tin Men and the Telephone – Greatest (2023)

Smells Like Nirvana

Smells Like Nirvana herschept Nirvana MTV Unplugged

De muzikale erfenis van Nirvana wordt op integere wijze vertolkt

Het is erg druk vrijdagavond 1 december in de foyer en aan de bar van de Toonzaal want Smells Like Nirvana uit Tilburg komt spelen. Het is niet alleen druk, ook vele generaties zijn vertegenwoordigd. Zij komen om de legendarische MTV Unplugged sessie van Nirvana te herbeleven, een ‘trip down memory lane’ naar 18 november 1993 in New York. En zij die toen nog niet waren geboren, gaan het nu live ervaren.

Smells Like Nirvana

Smells Like Nirvana
Smells Like Nirvana – Toonzaal

Smells Like Nirvana bestaat uit Jeroen Bruers (zang/gitaar), Dennis Cruyssen (gitaar/tweede stem), Bas van Os (bas), Roland Baak (drums/gitaar) en Lydia Kordonia op cello. Het is vooral de stem van Jeroen Bruers die je meeneemt naar die iconische sessie in 1993. Rauw, hees, zacht met veel toon-nuances en groot bereik.

De band covert niet de songs van Nirvana maar herschept de Nirvana MTV Unplugged. De setlist volgt dan ook getrouw wat Kurt Corbain en de zijnen toentertijd speelden. Zelfs de witte lelies ontbreken niet op het podium.

Zonder enige intro zet de band in met About A Girl en is het doodstil in de zaal. Een nostalgische muziekavond vol emoties krijgt gestalte het komend uur. Hier spelen hele goede muzikanten die op integere wijze deze muzikale erfenis vertolken.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Come As You Are, Jesus Doesn’t Want Me For A Sunbeam en The Man Who Sold The World van David Bowie zijn de volgende nummers, lees ik af op mijn mobiel waar ik Spotify heb geopend.

De sessie volgt nauwgezet die van 1993 met Pennyroyal Tea, Dumb, Polly, On A Plain, Something In The Way – prachtig gespeeld – Plateau en Oh Me. Pas als Lake Of Fire is gespeeld, wordt afgeweken van de MTV Unplugged setlist.

Lithium is dan de eerstvolgende song die wordt gebracht en het publiek mag meezingen – yeah, yeah. Deze avond gaat langer duren dan dat ene geplande uur.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Lounge Act, Very Ape, Drain You, You Know You’re Right en Heart Shaped Box kunnen rekenen op veel enthousiaste reacties, vooral van hen die bovenin op het balkon zitten. De technische dienst krijgt een pluim van Dennis Cruyssen en dat is verdiend. Het geluid is erg goed afgesteld en het licht perfect afgestemd.

Met All Apologies is de band weer op koers met de originele setlist en als Jeroen Bruers Where Did You Sleep Last Night inzet wordt flink gejoeld. Zijn vertolking is geweldig en betekent ook het einde van het concert.

Maar als de andere bandleden het applaus in ontvangst nemen, roept Dennis in de microfoon: “Zullen we er nog eentje doen?”

Rape Me
Rape Me

Dat eentje is het omstreden nummer Rape Me en de vertolking van Jeroen is ijzingwekkend. Kurt Cobain wilde het nummer live spelen op de MTV Video Music Awards van 1992 maar MTV ging niet akkoord. Jammer voor hen toen, maar wat Jeroen heeft gegeven, pakt niemand mij en alle anderen in de Toonzaal af.


Nirvana MTV Unplugged In New York (1993)

GOAT

GOAT is dé publiekstrekker op derde dag FAQ festival

Het is verfrissend hoe Japanse artiesten heel anders omgaan met elektronische muziek

Een keur aan muzikanten zoals GOAT, Koshiro Hino, Tot Onyx en Manisdron passeert de revue in de Verkadefabriek en Willem Twee op de derde dag van het FAQ festival.

Gewoontegetrouw wordt deze dag afgesloten met een Club Night. Deze keer niet in de Verkadefabriek of Willem Twee maar in de Barkade op de Tramkade.

De sessies van Stef Veldhuis en Pak Yan Lau heb ik moeten overslaan door andere verantwoordelijkheden. Jammer, maar je kan niet alles volgens plan waarmaken. De rest van het avondprogramma wenkt en om 20:00 uur staat de Japanse band GOAT geprogrammeerd.

GOAT

GOAT
GOAT

GOAT komt uit Osaka, Japan, en is een vijfmansformatie. Het hart van de band wordt gevormd door de twee slagwerkers. Bas, gitaar en saxofoon maken de setting compleet. Het slagwerk is bepalend, de ritmes zijn complex en toch altijd goed te volgen. Er zijn veel raakpunten met het dance-genre.

Ik vermoed dat de slagwerkers inspiratie putten uit de aloude Japanse traditie van de Taiko. De Taiko maakt onderdeel van het Japans traditioneel theater, festivals en muziekgenres. Maar meer moet je er ook niet van maken. GOAT is lekker eigenzinnig en dé publiekstrekker van deze avond.

Het is echt volle bak in de Clubzaal van de Verkadefabriek. Ik zie vele hoofden meeknikken met het ritme. Het is jammer dat de stoelen niet zijn weggezet want dit is echt geen set om erbij te gaan zitten.

GOAT
minimal percussion

Elektronica is af en toe ingebed in de composities maar is eigenlijk marginaal te noemen. Het zijn de percussies die minimaal veranderen en je aandacht blijven vasthouden. GOAT is enig in zijn soort en al om die reden meer dan de moeite waard.

Klara Lewis en Nik Colk Void
FAQ festival
Klara Lewis en Nik Colk

Bijna meteen na GOAT staan Klara Lewis en Nik Colk Void op de timetable gepland. Zij spelen in de Studio Zaal van de Verkadefabriek. In het aartsdonker posteren twee vrouwen zich achter een tafel met het vertrouwde display van een elektronica set.

Veel draden en pluggen verbonden aan synthesizers en modulators. Geluiden en beats stormen op je af en dompelen je onder in wat dit Zweeds/Brits duo onder elektronische muziek verstaat.

Norbert Möslang
FAQ festival
Norbert Möslang

Was het aartsdonker bij Klara Lewis en Nik Colk Void, bij de Zwitser Norbert Möslang in de Kleine Zaal van de Verkadefabriek is het pikkedonker.

Möslang staat bekend als componist van filmmuziek. De klanken die hij voortbrengt gedijen goed in deze duistere zaal.

Koshiro Hino
GOAT
Koshiro Hino – YPY

In de Clubzaal staat Koshiro Hino met zijn soloproject YPY. YPY kenmerkt zich door polymetrische percussie, je hoort meerdere ritmes tegelijkertijd. Niet zo vreemd als je bedenkt dat Hino onder meer nummers schrijft voor GOAT.

Koshiro is een legende in de wereld van de elektronische muziek en FAQ festival mag zich rijk rekenen met zo’n artiest.

Tot Onyx

Tot Onyx
Tot Onyx

Het is moeilijk te achterhalen wat je met Tot Onyx (Tommi Tokyo) aan moet. Het is een mix van griezelige elektronische, spookachtige stemmen, hard industrieel gekletter en onsamenhangende ritmes. Maar bovenal is zij meeslepend, fascinerend, spooky, bovennatuurlijk. Een mix van Japanse manga enTeutoonse bombast, een sjamaan afkomstig uit de diepste krochten van de hel.

Tommi Tokyo heeft haar gezicht wit gekalkt dat sterk contrasteert met haar lange zwarte haar. Zij staat niet stil en draait aan knoppen vanachter een hele hoge tafel op het podium van Willem Twee.

Tot Onyx
effectieve rode licht

Het is jammer dat er zo weinig mensen aanwezig zijn, want haar set/act is indrukwekkend. Het sobere maar effectieve rode licht versterkt dit optreden. De geluids- en lichttechnicus van dienst heeft voor deze opzet gekozen, waarvoor hulde.

Thomas Lehn Synklavia
Thomas Lehn
Thomas Lehn

Thomas Lehn speelt in de Kleine Zaal van de Verkadefabriek. Deze Duitse musicus heeft voor het stuk Synklavia de piano verbonden aan een analoge synthesizer.

Deze synthesizer-geprepareerde piano kan zowel akoestische klanken elektronisch moduleren als deze gebruiken als spanningen om de synthesizer te sturen. Het stuk wordt live uitgevoerd en komt op de verstilde momenten het meest tot zijn recht.

Manisdron

Manisdron
Manisdron

Als de solist Manisdron keert Takafumi Okada, de drummer van GOAT, terug in de Clubzaal. Het is een strak en intens spel en op gezette momenten zelfs dansbaar. Ik zie in ieder geval een aantal mensen dansen. Ook nu hebben de meeste mensen besloten om erbij te gaan zitten.

Als Manisdron begint te zingen is dat sterk vervormd en lijkt het of hij geesten aanroept. Net als Tot Onyx is hij sjamanistisch te noemen. Het is een sterke act. Ik speel met de gedachte dat hij en Tot Onyx een geweldig gelegenheidsduo zouden vormen. Hoe demonisch zou dat zijn?

De inbreng van Japanners is dit jaar groot en levert uitvoeringen op die je van Westerse musici niet snel zal krijgen. Dat is verfrissend en smaakt naar meer.

Asuna

Asuna trakteert zijn gaste op vallend snoepgoed

FAQ festival op vrijdag met sterke Japanse bezetting en spectaculaire set van Britse vader en zoon

De tweede dag – vrijdag – van het FAQ festival opent met het stuk Falling Sweets/Afternoon Membranophone van de Japanse musicus Asuna Arashi. Daarna zorgt soundartist Tomoko Sauvage voor de nodige zen met haar keramische kommen gevuld met water. De Britten Mark Fell en Rian Treanor (vader en zoon) laten de fundamenten van de Toonzaal daveren met hun elektronische muziek.

Asuna

Asuna
rijk gedekte tafel met snoepgoed

De Toonzaal heeft een flinke remake ondergaan voor de set van Asuno Arashi. In het midden van de zaal staat een tafel vol snoepgoed en muziekinstrumenten. Dit alles wordt geflankeerd door twee publieksruimtes. Boven de tafel hangen gekleurde plastic linten aan een rek. Het moet een kroonluchter voorstellen. Aan elke lint is snoepgoed gehecht dat of wordt geplukt of in de loop van de set belandt op de platte instrumenten (zie onderstaande foto).

Asuna
Tafel van het vallend snoepgoed

Asuna die in 2021 al eerder te gast was bij FAQ, komt nu met Falling Sweets/Afternoon Membranophone. Het gaat over een man die een tafel dekt met allerlei snoepgoed, omdat een vriendin voor de eerste keer op visite komt. Als zij arriveert, ook met snoep, kan de lunch beginnen.

Afternoon Membranophone
Afternoon Membranophone

Vooraf geeft Asuna een elektronisch gestuurde demonstratie op een membranofoon, in dit geval een middelgrote trom. Door aan de schroeven te draaien spant en ontspant hij het vel en verandert de toonhoogte. Ook ronde snoepjes komen op de trom terecht dat een ratelend effect krijgt.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Falling Sweets is het tweede onderdeel. Asuna en Rima zitten aan tafel en eten de snoep op met mes en vork. Het is een performance met een hele lichte toon en vol kleur. Naargelang de lunch duurt vallen steeds meer snoepjes op de elektronische muziekinstrumenten. Uit twee bidons stroomt een heel dun straaltje drank in de wijnglazen. Als die bidons leeg zijn en de wijnglazen gevuld, eindigt deze speelse elektronische act.

Tomoko Sauvage

Tomoko Sauvage
Tomoko Sauvage

In Podium Azijnfabriek staat de tweede set van deze FAQ vrijdag gepland, die van Tomoko Sauvage (JP/FR). Eigenlijk zou zij ook optreden in de Toonzaal maar het optuigen en afbreken van de voorafgaande set van Asuna nam te veel tijd in beslag. In 2012 zag programmeur Rikkert Brok Tomoko op een festival in Duitsland en heeft haar onthouden.

Kommen water
Kommen water met subaquatische versterking

Tomoko maakt gebruik van kommen gevuld met water die met onderwater versterkers verbonden zijn aan haar elektronische apparatuur. Door met haar vingers door het water te gaan of druppels in de kommen te sprenkelen ontstaat een aangenaam verstilde klankkleur. Haar bewegingen versterkt door haar zittende act suggereren een spirituele meditatie, bijna op Zen hoogte. Het weinige theaterlicht draagt bij aan die diepe concentratie die zij weet op te wekken.

Mark Fell & Rian Treanor

Mark Fell
Mark Fell

De trouwe FAQ fans spoeden zich na de act van Tomoko Sauvage terug naar Willem Twee Toonzaal. Daar staan een vader en zoon hen op te wachten. Geen spoor meer van de Falling Sweets set, alleen een kaal podium waar de grote theaterlichten voor een deel naar beneden zijn gebracht, gericht op het publiek. Daarachter staan Mark Fell (de vader) en Rian Treanor (de zoon) klaar om te beginnen.

Mark Fell heeft een grote staat van dienst die hij de afgelopen dertig jaar heeft opgebouwd. Zijn werk beslaat vele velden en disciplines zoals film, dans, filosofie, politiek. Vanavond staat hij samen met zijn zoon Rian en dat is een unieke aangelegenheid. Vader en zoon hebben nooit live met elkaar samengespeeld. Nu hier bij FAQ 2023 is het dan zover.

Rian Treanor
Rian Treanor

De set begint subtiel en afwachtend. Het lijkt of de twee mannen niet zeker zijn welke weg, welk spoor ze in willen slaan. Er is voor het publiek ook helemaal geen visueel houvast en is deze act derhalve geheel audio.

Het duurt toch nog even voordat ze zeker weten dat de gekozen richting de juiste blijkt te zijn. Maar dan gaan ook alle remmen los en is er geen ontkomen meer aan. Een helse kanonnade breekt los, een spervuur aan diepe pulsen die je onderbuik raken. Het is een algehele sensatie op je lichaam.

Een indrukwekkende set die na afloop door een joelende en fluitend publiek wordt onthaald met terecht gejuich en langdurig applaus..

Kijk op boomkat.com voor hun werk.