Willem Twee Toonzaal opent het nieuwe seizoen net als de afgelopen drie jaar met het elektronisch en jazz event TUMULT! De line-up telt drie internationale absolute sterspelers uit de progressieve muziek. Dat zijn bassiste Farida Amadou, celliste Mabe Fratti en haar orkest en DJ Antenes die wordt bijgestaan door telegrafist Bernard Grijpstra. Deze TUMULT!-avond is de eerste van drie edities van dit seizoen.
TUMULT!
Farida Amadou
Farida Amadou opent het TUMULT! evenement. Voordat zij het podium van de Toonzaal betreedt, spreekt organisator Rikkert Brok een welkomstwoord uit en licht hij de avond toe. Ook nodigt hij mensen uit om berichten te schrijven op velletjes papier die later in de act van Antenes gebruikt worden.
Farida komt uit Brussel en speelt de elektrische basgitaar. En daar houdt elke vergelijking dan ook meteen mee op. Met de bas verbonden aan pedalen bouwt zij een set op die ik nog nooit heb gehoord. De bas hanteert zij eerder als een percussie- dan een snaarinstrument. Dat doet zij op haar schoot.
Haar solo-set is één langgerekte exposé van wat zij uit een basgitaar kan halen. Soms ‘normaal’ zoals je het bespelen van een bas behoort te doen, conventioneel wordt het echter nooit.
Opvallend is dat haar gelaatsuitdrukking de hele set niet of nauwelijks verandert. Haar concentratie span is hoog. Slechts een keer laat ze een flauwe glimlach toe als ze een plectrum laat vallen en iemand uit het publiek daar een grappige opmerking over maakt.
Al met al een sterke set in vrije improvisatie- en experimentele muziek. TUMULT! genoeg.
Mabe Fratti en orkest
Mabe Fratti neemt een behoorlijke begeleiding mee. Twee strijkers, een drummer, een toetsenist/gitarist en zichzelf op cello én leadvocal. Deze hele set wordt opgenomen en daarvoor staan speciale microfoons opgesteld waaronder supergevoelige elektret microfoons.
Het is nieuw werk en nog nooit live voor publiek gespeeld. Dus gaat het hier nu om een wereldpremière. Bij TUMULT!. Dit werk is voor een deel gemaakt tijdens een residentie in Willem Twee Studio’s. Het is een wonderlijke mix van klassiek, wereldmuziek en pop. Mabe Fratti woont in Mexico City, geboren in Guatemala en zingt in het Spaans.
De nummers zijn experimenteel progressief maar verrassen je als er plots harmonieus wordt gezongen en het in een popsong verandert. Zomaar ineens. Dat wordt dan weer gevolgd door een kakofonische gitaarsolo of af en toe een krijs van Mabe. Het is niet wat het lijkt maar het klopt wel.
Het is ook niet helemaal zeker wat Mabe en band gaan doen met de opnames. Wordt het de opvolger van het veel geprezen album Se Ve Desde Aquí dat vorig jaar uitkwam? Gitarist/toetsenist en producer Hector vertelt dat ze er nog niet uit zijn.
Het is te hopen dat er snel meer duidelijkheid komt. Want wat Mabe en vrienden hebben laten horen, verdient wereldkundig gemaakt te worden.
Antenes
De derde set is aan de in New York gevestigde DJ, producer en elektronische kunstenaar Antenes. Het display op het podium is traditioneel, klassiek haast. Een tafel waarop apparatuur is uitgestald met veel draden en pluggen.
Naast Antenes zit Bernard Grijpstra met voor zich een boek, papieren velletjes en een telegrafie knop. Op die papieren velletjes staan de berichten die mensen hebben geschreven. Grijpstra telegrafeert die berichten in morse naar de sequencer of synthesizer. Antenes manipuleert de morse signalen naar elektronische geluiden.
Antenes staat bekend om haar soundscapes en zo begint zij dan ook aan haar TUMULT! set. IJle tonen wervelen door de tropisch warme ruimte van de Toonzaal. Na tien minuten geeft zij met een knikje aan Bernard Grijpstra dat hij kan beginnen met het verzenden van morse signalen.
De bewerkingen zijn eerst heel subtiel, je hoort de signalen amper. Dan verandert de toon, wordt zwaarder, luider en heftig om vervolgens af te zwakken. Als alle berichten zijn verzonden, gebruikt Grijpstra teksten uit het boek.
Antenes onderzoekt hoe telegrafische boodschappen kunnen worden getransformeerd tot nieuwe vormen van artistieke expressie. Het is een trend in de elektronische muziek om oude analoge apparaten in te zetten. Deze set staat qua opzet het dichtst bij wat de Toonzaal en de studio’s te bieden hebben: onderzoek en experiment.
TUMULT! komt drie keer per seizoen. Nog twee te gaan en zeker om naar uit te zien.
