Zeven analoge werken van Daedelus bijna afgerond

Fascinatie Daedelus negentiende-eeuwse conflicten vervat in triptiek

Daedelus, de artiestennaam van Alfred Darlington, gaf dinsdagmiddag 11 september zijn presentatie in het Willem Twee concertzaal ter gelegenheid van de opening van de Willem Twee studio’s. Studio’s wier naam & faam aan het groeien zijn. Van heinde en verre weten die studio’s een enthousiaste, jonge electronica generatie aan te trekken door de aanwezigheid van analoge geluidssystemen waaronder een ARP2500. Systemen die in prima staat verkeren en bemand worden door een groep bevlogen mensen.

Daedelus liet op deze late matinee presentatie zeven werken ten gehore te brengen. De overeenkomst van al die zeven werken is dat ze geen van allen af zijn. De een is verder in de fase naar voltooiing dan de andere. In die zin hield Daedelus het klein aantal aanwezigen een mooie spiegel voor van wat zich afspeelt in de workshop sessies in de Willem Twee studio’s. Het zijn werken in voorbereiding – work in progress – die op het punt staan te worden afgerond.  Zelf zegt hij dat ze dichter bij die afronding zijn dan hij had gedacht. Er moet hier en daar nog verder doorontwikkeld worden.

Zeven analoge werken van Daedelus bijna afgerond
Daedelus in Willem Twee concertzaal

Daedelus is één van de gastdocenten die studenten in elektronische muziek en sounddesign, begeleidt. Als tegenprestatie kan hij als artist in residence gebruikmaken van de unieke synthesizers en oscillatoren voor zijn eigen werk zoals een album die over de Boerenoorlogen uit de 19e eeuw handelt.

Boerenoorlogen
Daedelus begon zijn presentatie met een werk dat de werktitel De Bittereinders draagt. Bittereinders waren vrijheidsstrijders die zich niet wilden neerleggen bij de overwinning van de Britten na de Tweede Boerenoorlog (1899-1901). Ik vroeg hem waarom hij zich zo verbonden voelt met die negentiende-eeuwse oorlogen.

‘Ik kreeg de kans om in Zuid-Afrika op te treden, in Johannesbrug en Kaapstad. Vooral in die steden leven mensen nog sterk in de schaduw van hun geschiedenis. Veel van het hedendaags geweld komt voort uit die historische conflicten. Die Boerenoorlogen hebben veel impact op de moderne oorlogsvoering [gebruik van concentratiekampen, red.] maar speciaal op het dagelijks leven in Zuid-Afrika. Ik voelde de scheiding in het land, in de talen die gesproken worden, het Afrikaans ten opzichte van het Engels, de conflicten. Ik wilde daar iets mee doen’.

Als het album over De Boerenoorlogen uitkomt – de verwachting is begin 2019 – dan vormt het het sluitstuk van een triptiek die over conflicten en oorlogen gaat uit de negentiende eeuw. Eerder bracht Daedelus de EP Righteous Fists of Harmony (2010) over de Boxer opstand in China en het album The Light Brigade (2014) over de Krimoorlog. De reden voor deze werken is de fascinatie van Daedelus voor conflicten uit de 19e eeuw. Daedelus lijkt sowieso uit die eeuw te stammen door zijn Victoriaanse kleding tijdens zijn optredens.

Zeven analoge werken van Daedelus bijna afgerond
Daedelus Victoriaans gekleed tijdens performances
Zeven analoge werken van Daedelus bijna afgerond

Daedelus presenteerde dinsdag 11 september zeven werkstukken. Hij sprak liever over ‘cases’ en was tijdens en na de presentatie in de concertzaal zelf verrast over het niveau en stadium die de werken inmiddels hebben bereikt. Alle nummers zijn gedeeltelijk ontstaan en/of verder bewerkt in de Willem Twee studio’s. Geen van de stukken die hij liet horen, droeg een werktitel met uitzondering van Bittereinders, het eerste nummer. Samen met het derde en zesde nummer komt Bittereinders in het te verschijnen album over de Boerenoorlogen. In deze twee nummers zijn Afrikaanse vocalen verwerkt. De andere nummers varieerden van downtempo met pulserende geluiden tot upbeat met flink wat aanzwellend geruis. Het tweede nummer was lekker jazzy met een zekere Lee Thompson aan de trompet.
Na afloop van de presentatie had ik een kort gesprek met Alfred Darlington aka Daedelus.

KLANKGAT: Wat is de aantrekkingskracht om hier in de Willem Twee studio’s te werken?
Daedelus: Het is allemaal erg nieuw, dus ik kan niet zeggen hoe het zich ontwikkelt, wat het gaat worden. Ik spreek nu voor mijzelf. Als je aan die zware knoppen draait dan voel je dat het oud is, historisch. En dan bedoel ik niet alleen de apparatuur maar ook het geluid. Je voelt letterlijk het geluid in je lichaam als je ermee werkt. Nogmaals het zijn niet alleen de apparaten maar de gehele interface, het gewicht van de kabels, de tandwielen en dat die kabels je een beetje wegduwen. Het is een fysieke beleving.

Zeven analoge werken van Daedelus bijna afgerond
Daedelus licht zijn werken – cases – toe

Marcel Wierckx die ik gisteren sprak, had het over ‘happy accidents’.
Ja, daar is zeker wat van waar. Je kunt een hele middag aan iets werken, denken dat jij het perfect in orde hebt, dan op de opnameknop drukt om te merken dat het eigenlijk allang goed zit. Het is het jagen op ongrijpbare geesten die nog leven maar ook dood zijn.


Daedelus gaf zaterdagavond 15 september een magistrale performance weg in Willem Twee poppodium tijdens de Grand Finale ter gelegenheid van de opening van de Willem Twee studio’s

FAQ Festival tussen modern klassiek en dance

Electronica festival wordt bij elke editie uitgedaagd

Het driedaagse FAQ festival beleeft dit jaar zijn negende editie. Het FAQ festival wordt op donderdag 22 en vrijdag 23 gehouden in Willem Twee concertzaal en zaterdag 24 maart in Willem Twee poppodium.

Modern klassiek en dance

Het FAQ Festival beweegt zich tussen de elektronische muziek van modern klassiek en dance. De doelstelling van de organisatoren van het FAQ Festival is dat deze twee werelden elkaar op het festival kunnen ontmoeten. Of dat ze op zijn minst van elkaars bestaan afweten. Die doelstelling is van meet af aan zo vastgesteld toen de eerste editie nog werkelijkheid moest worden.

Op zijn website omschrijft Willem Twee het FAQ Festival als volgt:
Elektronische muziek maakt een bijzonder deel uit van de muziek. Deze tak van het muziekleven heeft niet alleen een rol van belang gespeeld in de ontwikkeling van de klassiek-hedendaagse muziek, maar óók in de ontwikkeling van de popmuziek de afgelopen zestig jaren. En het is precies dit raakvlak tussen die twee delen van het muzikale veld waar het FAQ Festival zich op richt.

Uitdaging
Analoge frequentie modulator - ©ronald_rijken
Analoge frequentie modulator

Deze doelstelling behartigt een artistieke bedoeling en is niet zozeer organisatorisch van opzet. Met andere woorden, iedereen is vrij om samen te werken met iedereen. FAQ wil stimuleren om eens binnen een ander kader met elektronische muziek aan de slag te gaan. Een uitdaging om uit je ‘comfort room’ te treden en je zo breed mogelijk op te stellen.

De mensen achter het FAQ Festival zagen namelijk dat er evenementen in Nederland werden georganiseerd die elk op zich eilandjes vormden. Er was geen of nauwelijks verbinding tussen de serieuze beoefening van de elektronische muziek en die van de popmuziek c.q. dance. Daarin wilde FAQ een bemiddelende rol spelen. Dat is dan ook bij elke editie de uitdaging, zo ook bij deze negende aflevering.

De programmering van de negende editie van 2018 weerspiegelt op bepaalde punten die uitdaging en volgt daarnaast de algemene doelstelling van het FAQ Festival. De line-up van de artiesten die dit jaar zijn gecontracteerd, weerspiegelt dat belang en ook in de rol van bemiddelaar die het festival voor zichzelf claimt, komt dat tot uiting. Het onderstaand voorbeeld van Koreless maakt dat meer dan duidelijk.

Koreless plays Reich

Het optreden van Lewis Roberts aka Koreless op vrijdag 23 maart in Willem Twee concertzaal is een sprekend voorbeeld van de doelstelling van het FAQ Festival. Koreless is gewend te spelen op grote podia zoals in immense hallen of wijde openlucht festivals. Nu moet Roberts zich aanpassen aan een zaal bestemd voor kamermuziek waar hooguit 150 mensen binnen kunnen en die ook nog op een stoel zitten (!) en naar hem gaan luisteren. Het is daarom niet voor niets dat Roberts gekozen heeft voor de minimal music van Steve Reich.

Artist-in-residence
Artist-in-residence Daedelus in Willem Twee Concertzaal - ©ronald_rijken
Daedelus is artist-in-residence tijdens FAQ festival 2018

Nieuw aan het FAQ festival 2018 is het zogenaamde ‘artist-in-residence’. Musici kunnen voor een bepaalde periode werken aan de unieke analoge studio die het Willem Twee concertzaal een tijd geleden heeft gerenoveerd en heropend. Op die manier kunnen grote namen uit het elektronica circuit worden binnengehaald zoals Alfred Darlington beter bekend onder zijn artiestennaam Daedelus. Deze dj/producer uit Los Angeles werkt aan de voltooiing van een album over de Tweede Boerenoorlog (1899-1902) in Zuid-Afrika. Daedelus heeft een fascinatie voor historische conflicten waar wel beeldmateriaal voorhanden is maar geen geluid. Eerder bracht hij soortgelijke albums uit over de Bokseropstand en de Krimoorlog.

Line-up

Donderdag 22 maart in Willem Twee concertzaal
Roedelius
Kit Downes
Fulco Ottervanger & Achim Zepezauer
Nimble Philip
Petr Oleum

Vrijdag 23 maart in Willem Twee concertzaal
Koreless plays Reich
Thomas Lehn & Marcus Schmickler
Rashad Becker
Nimble Philip

Zaterdag 24 maart FAQxSpatial in Willem Twee poppodium
Daedelus (live)
I-F
Ross From Friends
Unit Moebius
Damien Dubrovnik
Adi Gelbart
Spatial Collective
Iris Rijskamp
Will Oirson
Julian Edwardes
Tempodooloo
MAAR… by: Arvid & Marie
Rotibabi
Nimble Philip

De zaterdag programmering geeft de doelstelling van het FAQ Festival duidelijk weer. De avond verloopt van experimentele electronica – met bijvoorbeeld Daedelus om 22.30 uur – om uiteindelijk over te gaan in een heus dance event. In de Grote Zaal wordt de nacht afgesloten door Unit Moebius en in de Kleine Zaal door Spatial Collective en Iris Rijskamp.


FAQ Festival is uitgegroeid tot één van de meest belangwekkende elektronische muziekfestivals van Nederland en is toch (bewust) klein gebleven. Het is zeer opvallend dat de landelijke pers hoegenaamd geen aandacht heeft voor dit unieke festival. Het is oorverdovend stil op de Nederlandse media en fora. Daar gaat verandering in komen. Zeker met de analoge studio als troef om artiesten van naam en faam binnen te kunnen halen. Verder wordt het communicatie- en publiciteitsteam vergroot en versterkt.

Den Bosch wordt grote speler in de elektronische muziek

Gesprek met de drijvende krachten van de Willem Twee studio

Tot nu toe weten maar een paar mensen ervan en het is de hoogste tijd hier meer ruchtbaarheid aan te geven. Den Bosch heeft sinds kort een enorme muziekstudio, die gespecialiseerd is in het maken van elektronische en elektroakoestische klanken, muziek en opnames.

Ik sprak met Hans Kulk (links op de foto) en Armeno Alberts (rechts op de foto), beiden verbonden aan de Willem Twee studio’s.

KLANKGAT: Wat maakt deze studio zo bijzonder?
Kulk en Alberts: “Deze studio is om een aantal redenen uniek in Nederland en zelfs in Europa.”

Ten eerste hebben we veel oscillatoren en filters (geluiden opwekkende en vormende elementen, red.) die oorspronkelijk werden gebruikt voor belangrijke meetopstellingen. Die hebben een enorm hoge kwaliteit en bereik. Zo’n sinusgenerator bijvoorbeeld maakt een heel zuivere golfvorm die bovendien over een waanzinnig breed gebied instelbaar is, van Mega Herz tot maar 1 trilling per 3 uur. Er zijn ook apparaten die gedurende de jaren ’50 door de Duitse omroep zijn gebruikt en waar Karlheinz Stockhausen (Duitse componist moderne muziek, red.) nog mee gewerkt heeft. Het is ongekend om zoveel van die apparatuur nu bij elkaar te vinden.

Verder staat er een heuse analoge computer, die gebruikt kan worden om het gedrag van fysische systemen te modeleren. Een muziekinstrument is ook zo’n fysisch systeem dat gemodelleerd kan worden. Dus je kan allerlei realistische geluiden met de analoge computer programmeren, maar je hoeft je niet tot bestaande instrumenten te beperken.
En dan, alsof dat nog niet genoeg is, staat er een ARP2500 modulaire synthesizer, volledig gebruiksklaar. Daar tref je er in de hele wereld nog maar een handvol van aan. Dan zullen we het maar niet hebben over de enorme mengpanelen, bandrecorders en heel speciaal alle apparatuur die eigenlijk voor andere doeleinden is bedoeld, maar die ook voor muziek gebruikt kan worden.

Den Bosch wordt grote speler in de elektronische muziek
Analoge muziekstudio Willem Twee

Al met al lijkt het wel een museum, maar dan één waar je uitgebreid experimenteren kan omdat het niet achter glas staat maar echt gebruikt kan worden voor actuele muziek. Juist door dit soort apparatuur kan je een enorme creativiteit ontplooien. Zo sta je ook heel dicht bij de basis van het maken van de geluiden. In plaats van met software te pielen kan je hier echt voelen wat je doet, je hebt een veel nabijer contact met het geluid.

Wat is jullie doel met deze studio?
Het gaat ons allereerst er om de liefde voor deze apparatuur te promoten en mensen op te leiden zodat ze een diepgaande kennis ontwikkelen van hoe elektronische klankgeneratie werkt, en hoe je dat kan gebruiken om composities te maken. Verder mikken we op de internationale componisten die al veel ervaring hebben, en die juist hier hun ideeën tot volle wasdom kunnen brengen. Er is al belangstelling vanuit het buitenland (Zweden, Noorwegen, Italië, Duitsland). Mensen komen dan een poos als ‘Artist in Residence’ (AIR). Ze krijgen intensieve begeleiding in het studiogebruik en verblijven vlak in de buurt zodat ze veel experimenten kunnen uitvoeren.

Daarnaast willen we ook graag dat meer mensen belangstelling krijgen voor de techniek en zelf met elektronica leren omgaan. Daarom is er tevens een soldeerclub die regelmatig samen komt waar je van alles leert van elkaar, en dat in een heel gemoedelijke atmosfeer.

Is het niet enorm eng om hier naar binnen te stappen?
De apparatuur kan er nogal overdonderend uitzien. Maar dat is precies de reden waarom we heel laagdrempelige cursussen en activiteiten hebben. Daarin combineren we het aanbieden van basiskennis van wat geluid nu eigenlijk is met het stapsgewijs bekend raken met alle techniek om die geluiden op te wekken. We brengen die kennis meteen in de praktijk en laten mensen er mee experimenteren.
Je krijgt veel persoonlijke aandacht en de praktijk laat zien dat deelnemers al snel in staat zijn om mooie composities te maken. Natuurlijk is het zo dat als je echt vergevorderd wilt worden dat je er de nodige uren in moet stoppen. We hebben dan ook diverse cursussen die de materie steeds verder uitdiepen.

Hoe zien jullie de toekomst?
Heel zonnig, maar vooral vol met mooie composities, waarmee we ook in dit opzicht Den Bosch op de kaart kunnen zetten.

Als je meer wilt weten surf dan naar: https://www.willem-twee.nl/cursussen-analoge-studio/

Foto: Erwin Engelsma