De jonge Iraaks-Nederlandse componist Hawar Tawfiq draagt zorg voor het Bosch Requiem 2021, een dodenmis dat sinds 2017 de opening betekent van het November Music festival. Kate Moore, Calliope Tsoupaki en Seung-Won Oh gingen hem voor. In 2020 ging November Music niet door vanwege de lockdown. De uitvoering van de hand van Hawar Tawfiq draagt de prachtige titel Requiem des Fleurs et des Nuages en is gemaakt voor bariton en symfonieorkest.

Hawar Tawfiq – Bosch Requiem

Vrijdag 5 november trapt traditiegetrouw het klassieke gedeelte van November Music weer met het Bosch Requiem af. Deze keer in het Jheronimus Bosch Art Center.
Hawar Tawfiq maakte vanuit zijn Koerdische afkomst en levenservaring een stuk dat de requiem traditie achter zich liet. Het beschouwt het leven in al zijn onverwachte verdrietige en soms mooie aspecten uitgevoerd als klassiek werk.

Dit maakt dat de klanken vertrouwd zijn, en toch maken ze een nieuw geheel met wendingen die je wel even overeind doen zitten. Dit komt vooral tot uiting in het originele slagwerk en de thematieken die elkaar beantwoorden, maar net geen volledige melodieën zijn. Daardoor neemt het stuk je mee in de emotie die op elk moment tot uiting komt. Misschien wel meegenomen in de wind, zoals de Koerdische dichter Bachtyar Ali wiens tekst gezongen wordt al zei over de dood: “die ons de gelegenheid geeft om bloem te zijn, om wolk te zijn, om water te zijn”.

Een troostrijk werk van Hawar Tawfiq , wat de dood in een nieuw perspectief weet te plaatsen, en daar is het dan ook een requiem voor.

Fiumara & Saariaho

Maar we zijn niet zomaar bij dit stuk aangeland, want vanwege de lengte zitten er composities vooraf van Anthony Fiumara en Kaija Saariaho. Het stuk van Fiumara ontspint zich in alle rust en bevat niet veel melodie, maar schetst een zich ontwikkelend klankbeeld, wat je eigenlijk meer van ambient music en synthesizers zou verwachten. De philharmonie zuidnederland bewijst echter overtuigend dat een dergelijk werk ook met akoestische instrumenten prachtig kan worden uitgevoerd.

Saariaho heeft waarschijnlijk iets dergelijks in gedachten met haar stuk, maar het is het nèt niet. Er gebeurt te weinig om interessant te worden en er zit te weinig in aan zich ontwikkelende thematieken waaraan je als luisteraar nog enige houvast kan hebben.

Intermezzo

De twee blokken muziek worden gescheiden door een aandoenlijke film over muziekles in een basisschool. De kinderen mogen zich uitleven in het samen musiceren en krijgen gedurende een week begeleiding. In vogelvlucht wordt getoond hoe een enorme chaos in het begin zich ontwikkelt tot een muzikale verhaallijn met structuur. Het plezier op al die snoetjes over het samen iets tot stand brengen zal me nog lang bijblijven. En het onderschrijft het enorm grote en helaas zwaar onderschatte belang van dit soort lessen.