Jheronimus Bosch Art Center

nov, 2021

Bosch Requiem van componist Hawar Tawfiq
Een traditie maakt zich opnieuw waar in een troostrijk werk dat de dood in een nieuw perspectief plaatst

De jonge Iraaks-Nederlandse componist Hawar Tawfiq draagt zorg voor het Bosch Requiem 2021, een dodenmis dat sinds 2017 de opening betekent van het November Music festival. Kate Moore, Calliope Tsoupaki en Seung-Won Oh gingen hem voor. In 2020 ging November Music niet door vanwege de lockdown. De uitvoering van de hand van Hawar Tawfiq draagt de prachtige titel Requiem des Fleurs et des Nuages en is gemaakt voor bariton en symfonieorkest.

Hawar Tawfiq – Bosch Requiem

Vrijdag 5 november trapt traditiegetrouw het klassieke gedeelte van November Music weer met het Bosch Requiem af. Deze keer in het Jheronimus Bosch Art Center.
Hawar Tawfiq maakte vanuit zijn Koerdische afkomst en levenservaring een stuk dat de requiem traditie achter zich liet. Het beschouwt het leven in al zijn onverwachte verdrietige en soms mooie aspecten uitgevoerd als klassiek werk.

Dit maakt dat de klanken vertrouwd zijn, en toch maken ze een nieuw geheel met wendingen die je wel even overeind doen zitten. Dit komt vooral tot uiting in het originele slagwerk en de thematieken die elkaar beantwoorden, maar net geen volledige melodieën zijn. Daardoor neemt het stuk je mee in de emotie die op elk moment tot uiting komt. Misschien wel meegenomen in de wind, zoals de Koerdische dichter Bachtyar Ali wiens tekst gezongen wordt al zei over de dood: “die ons de gelegenheid geeft om bloem te zijn, om wolk te zijn, om water te zijn”.

Een troostrijk werk van Hawar Tawfiq , wat de dood in een nieuw perspectief weet te plaatsen, en daar is het dan ook een requiem voor.

Fiumara & Saariaho

Maar we zijn niet zomaar bij dit stuk aangeland, want vanwege de lengte zitten er composities vooraf van Anthony Fiumara en Kaija Saariaho. Het stuk van Fiumara ontspint zich in alle rust en bevat niet veel melodie, maar schetst een zich ontwikkelend klankbeeld, wat je eigenlijk meer van ambient music en synthesizers zou verwachten. De philharmonie zuidnederland bewijst echter overtuigend dat een dergelijk werk ook met akoestische instrumenten prachtig kan worden uitgevoerd.

Saariaho heeft waarschijnlijk iets dergelijks in gedachten met haar stuk, maar het is het nèt niet. Er gebeurt te weinig om interessant te worden en er zit te weinig in aan zich ontwikkelende thematieken waaraan je als luisteraar nog enige houvast kan hebben.

Intermezzo

De twee blokken muziek worden gescheiden door een aandoenlijke film over muziekles in een basisschool. De kinderen mogen zich uitleven in het samen musiceren en krijgen gedurende een week begeleiding. In vogelvlucht wordt getoond hoe een enorme chaos in het begin zich ontwikkelt tot een muzikale verhaallijn met structuur. Het plezier op al die snoetjes over het samen iets tot stand brengen zal me nog lang bijblijven. En het onderschrijft het enorm grote en helaas zwaar onderschatte belang van dit soort lessen.

Hawar Tawfiq dankt philharmonie zuidnederland

apr, 2021

Evenementen podia en festivals blijven onzeker
Hoogte besmettingscijfers slaan hoop en optimisme van Popronde organisatie telkens neer

Er was zoveel enthousiasme van zowel organisatie en het publiek over de Popronde Tiendaagse als alternatief van de geannuleerde editie van 2020. En nu is die Tiendaagse vanwege de hoogte van de besmettingscijfers geschrapt, net zoals de aangepaste Popronde die begin maart van dit jaar zou rondtoeren. Niets van dit al.

Hoopvol en tikkie naïef

De Tiendaagse zou van 23 april t/m 2 mei door Nederlandse steden trekken. Op zondag 2 mei 2021 was Den Bosch als laatste stad aan de beurt. De teleurstelling is groot. Dit schrijft Popronde zelf erover.

“We waren hoopvol en misschien een tikkie naïef, maar we zagen onszelf echt weer in een poppodium of theater zitten, op afstand en misschien met maar 30 personen. Maar helaas houdt de pandemie aan, daalt het aantal besmettingen niet en worden de maatregelen tot tenminste 20 april niet versoepeld.
Daarom hebben we besloten om de Tiendaagse als landelijk event niet door te laten gaan. De onzekerheid dat na de 20ste de podia wel weer voor publiek open mogen is te groot, en mochten ze wel weer open kunnen, dan is de aanlooptijd om een Popronde te organiseren te kort.”

Fieldlabs

In het voorjaar van 2021 vinden verschillende praktijktesten plaats, de zogenaamde Fieldlabs Evenementen. Tijdens deze kleinschalige praktijktesten kijken onderzoekers hoe verschillende evenementen op termijn veilig en verantwoord kunnen worden georganiseerd. Voor de Popronde Tiendaagse en dus ook voor Den Bosch zouden sowieso geen Fieldlabs worden ingezet. En dan nog, de situatie is en blijft onzeker. Dit treft niet alleen Popronde. Bij het Eurovisie Songfestival is publiek nu welkom onder het Fieldlab framework. Maar als de situatie verslechtert dan zou dat besluit van het kabinet zo weer kunnen worden ingetrokken.

Het was ook wel erg ambitieus van Popronde NL om zoveel podia per stad in te zetten. In het geval van Den Bosch waren dat wel liefst zes stuks: Jheronimus Bosch Art Center, Willem Twee Toonzaal, Willem Twee poppodium, Brouwpodium Bossche Brouwers aan de Vaart, World Skate Center en Van Aken in het Werkwarenhuis. Wat dat betreft getuigde de Popronde Pre-Party van vorig najaar van meer realisme.

Popronde 2021
Op maandag 3 mei presenteert de organisatie de selectie voor Popronde 2021 via 3voor12 Radio op 3FM. Ze zijn hoopvol positief dat ze met deze selectie weer een reguliere Popronde kunnen organiseren, vanaf 11 september tot en met 27 november. Als troost zijn er plannen om te streamen, onder andere Den Bosch, Rotterdam en Den Haag gaan online door. Leuk, maar we zijn toe aan the real thing.

Coverfoto van Zoë Low, door Jessie Kamp

mrt, 2021

Popronde organiseert Tiendaagse als alternatief
Popronde strijkt op zondag 2 mei neer in Den Bosch

Goed nieuws van Popronde. Het grootste reizende festival van Nederland organiseert Tiendaagse.

Popronde Tiendaagse

Het grootste reizende festival van Nederland zag haar voorjaarstour in het water vallen maar organiseert als alternatief een Tiendaagse van 23 april t/m 2 mei. Op zondag 2 mei 2021 vindt de Popronde plaats in Den Bosch. Op 3 mei wordt de selectie voor Popronde 2021, de hopelijk reguliere najaarseditie aangekondigd.

Reguliere editie

Net als vele andere festivals zag ook Popronde geen mogelijkheid een reguliere editie van haar festival te organiseren in 2020. Hoopvol werd gekozen de Popronde te verplaatsen naar het voorjaar, van eind januari tot en met eind maart, in de verwachting dat het virus onder controle was en dat kroeg, kerk, kledingwinkel en kapperszaak – de optreed locaties tijdens de Popronde – wel weer open zouden zijn. Als alternatief werden in het najaar wel de Popronde Poppodium Pre-Parties georganiseerd: in meer dan 60 poppodia en theaters door het hele land zou de selectie van 2020 coronaproof optreden. De teller bleef staan op 37 podia en 123 optredens vanwege de oprukkende Britse variant en de tweede golf, maar de toon was gezet en de energie hervonden: Muzikanten en hun crew, poppodia en natuurlijk het publiek waren zielsgelukkig elkaar weer te treffen, en samen te genieten van livemuziek.

Popronde Den Bosch

Door de verzwaarde maatregelen bleek het organiseren van een voorjaarseditie vanaf januari niet mogelijk. Daarom zet Popronde nu in op de Tiendaagse: van 23 april tot en met 2 mei zet het festival tien dagen lang Nederlands talent in de spotlights. In Den Bosch strijkt de Popronde neer op zondag 2 mei. Jheronimus Bosch Art Center, Willem Twee Toonzaal, Willem Twee poppodium, Brouwpodium Bossche Brouwers aan de Vaart & World Skate Center, zijn tot nu toe de bevestigde speelpodia waar het publiek volledig coronaproof wordt ontvangen. Het programma van Popronde Den Bosch wordt binnenkort bekendgemaakt.

De Tiendaagse markeert het einde van de Popronde voor de selectie van 2020, die helaas geen Popronde heeft kunnen meemaken zoals gebruikelijk is, met optredens door het hele land, bijzondere locaties en nieuw publiek. Zij hebben de kans gekregen zich in te schrijven voor Popronde 2021, in de hoop wederom geselecteerd te worden en toch te kunnen ervaren wat voorlopers als Kensington, De Staat, Chef’Special, Rondé, EUT, Lucas Hamming, My Baby en Wies ook hebben ervaren.

De Popronde Tiendaagse wordt op 23 april afgetrapt in Leeuwarden, Venlo en Assen en eindigt op 2 mei in Gouda, Woerden, Harderwijk en Den Bosch. Op 3 mei wordt de selectie van 2021 aangekondigd in 3voor12 Radio op 3FM.

Alle data en speelsteden zijn te vinden op www.popronde.nl.

nov, 2018

John Zorn toont vele gezichten in Sax Solo
Jheronimus Bosch Art Center perfect voor een virtuoso

Daar staat hij dan, John Zorn, een kleine man, casual gekleed, om een sax solo weg te geven. Midden op een verhoging waar ooit het altaar moet hebben gestaan van de Sint Jacobskerk dat nu het Jheronimus Bosch Art Center (JBAC) heet. Vooraf wordt uitdrukkelijk gevraagd of iedereen zijn mobiel op mute zet en zeker geen foto’s noch video’s maakt. John wil dat niet. Luisteren naar zijn muziek, daar kom je toch voor, al het andere leidt alleen maar af en is storend voor hem, de anderen en voor jezelf, is de gedachte.

John Zorn Dag November Music

Het is een bijzondere dag, deze John Zorn Dag op maandag 5 november. Deze maandag is een herhaling van het episch hoogtepunt van November Music in 2017: de John Zorn marathon. De Amerikaan was er zelf ook van onder de indruk en komt op eigen verzoek terug naar November Music 2018. Dit jaar geeft hij het publiek zeven uitgelezen concerten waarin de volle reikwijdte van zijn muzikale exploratiedrift is te beluisteren. De Sax Solo in het JBAC maakt daar deel van uit.

De Sax Solo is zeer bijzonder want soloconcerten voor saxofoon geeft John Zorn maar mondjesmaat. Zijn fans grijpen deze unieke gelegenheid dan ook met beide handen aan. Dat is te merken in het Jheronimus Bosch Art Center want de voormalige kerk loopt snel vol. Het zijn vooral mannen die Zorn wat betreft de saxofoon tot zijn fans mag rekenen.

Sax Solo – het concert

Voor de beroemde triptiek Tuin der Lusten van Jheronimus Bosch – een replica overigens want het origineel hangt in het Prado, Madrid – geeft Zorn in het half uur dat dit concert duurt, een drietal ongeëvenaarde improvisaties weg. Op zijn hoofdinstrument, de altsaxofoon en zonder enige elektrische versterking. De unieke akoestiek van de kerk doet de rest.
De Sax Solo begint eerst met een korte intro die je als een soort samenvatting kan beschouwen wat komen gaat. Wat is het? Het is niet alleen jazz of modern klassiek (kan dat met een saxofoon? wis en waarachtig!), neo-bop, soundscape of noise maar een mengeling van al deze mogelijkheden. Maar dat weet je pas achteraf.

Deze slideshow vereist JavaScript.

John Zorn beheerst al die stijlen. Hoe kan het ook anders als je je leven lang hebt gewijd aan muziek zoals deze New Yorker heeft gedaan. Hij hanteert een sterk eclectische stijl, staat op Wikipedia, maar zelfs die omschrijving doet hem tekort. De drie langere nummers van deze Sax Solo spiegelen zich alle drie aan die korte intro.

Het eerste stuk is dan kalm dan uptempo dan zeer uptempo waar muziek wordt verlaten om plaats te maken voor noise die dan weer overgaat in een sereen gedeelte dat uit een saxofoon zo heerlijk kan klinken. En up, up, up gaat het weer tot de abrupte stop.

Het middenstuk is kort en opmerkelijk. Zorn haalt het mondstuk uit zijn saxofoon en gaat ermee ’tetteren’, een soort Donald Duck act en loopt wat rond. De zaal kan het wel waarderen en er wordt wat gelachen, vooral als hij tegen een beeld uit de Bosch’ mythologie tettert. Hier toont hij de speelsheid die een virtuoos kenmerkt: lichtvoetig en vol zelfspot.

In het derde stuk van de Sax Solo rekent Zorn genadeloos af met die speelsheid en toont al zijn gezichten, van hemelse schoonheid in serene landschappen tot lelijke breaks & noise uit de slechtste achterbuurten van een metropool in verval. Het is bijna een auditieve vertaling van De Tuin der Lusten. Daarnaast lijkt Zorn te zoeken naar nieuwe geluiden. Alles wat maar in hem opkomt, wordt vanuit zijn longen via die saxofoon tevoorschijn gebracht en losgelaten op de uitzonderlijke akoestiek van het Jheronimus Bosch Art Center.

Screenshot: John Zorn: Live at The Greene Space, April 30 2009