De Toonzaal stond dinsdagavond 5 maart in het teken van horns and electronics – blazers en elektronica – voor het Horn of Plenty festival. Eén van de mooie drives van het festival is om nieuw talent een kans te geven en om grensverleggende mogelijkheden in de muziek te verkennen.
Horns and electronics
En dat is wat de gasten deze avond kregen. De muziek die avond combineerde allerlei stijlen en verkende nieuwe mogelijkheden. Twee soloisten: Morris Kliphuis en Esinam Dogbatse lieten twee heel verschillende stijlen horns and electronics horen.
Morris Kliphuis
Morris is een Nederlandse hoornblazer, woonachtig in Berlijn. Hij volgde een opleiding jazzhoorn aan het Conservatorium van Amsterdam en houdt er van om genre overstijgende muziek te componeren. Hij werkt veel samen met allerlei ensembles en wordt vanwege de prachtige warme klank van zijn hoorn vaak gevraagd voor uitvoeringen.
Dinsdagavond bij horns and electronics liet hij in een vrije improvisatie horen wat de mogelijkheden zijn als je een hoorn door een loopmachine heen haalt. Stel je bij een loopmachine een ouderwetse tapedeck voor. Op de band neem je iets op. Dan knip je het opgenomen stuk af en plakt de uiteinden aan elkaar. Nu kan je de tape oneindig door de machine laten ronddraaien: loopen.
De huidige digitale variant geeft je allerlei extra mogelijkheden, de afspeelsnelheid veranderen, opnemen terwijl je afspeelt, filteren en andere geluidseffecten toevoegen. Hij begon met mooi warm geblazen muzikale thema’s (zonder elektronica) waarin hij zijn beheersing van de hoorn liet horen (klankkleuren, blaastechnieken en mooi geïntoneerde natuurtonen).
Daarna begon hij steeds meer fragmenten in de loopmachine te stoppen. Die fragmenten werden telkens herhaald, maar stierven ook langzaam weg, en werden door gebruik van filters telkens wat veranderd. Door telkens nieuwe geluiden toe te voegen ontstond een hypnotisch geheel, een op en af golvende zee van verschillende klanken, een ware horns and electronics.
Ik hoorde van diverse aanwezigen dat het wel iets met hun bewustzijn deed, ze belandden in een trance achtige toestand. Daarin zocht hij op de hoorn zowel extreem hoog als extreem laag op, en varieerde tussen lang aangehouden tonen en korte ‘bliebjes’. Heel mooi gedaan.
Toch vraag ik me af of het mogelijk zou zijn nog creatievere dingen met de loops te doen qua ritme, het gevoel van ‘puls’ wordt me nu nog te veel ingegeven door de herhalingstijd van de tape. Wellicht dat er met verder experimenteren nog spannender dingen zijn te doen.
Esinam Dogbatse
Esinam is van Belgisch Ghanese afkomst. Ze is multi-instrumentalist (dwarsfluit, elektronica, fluiten, percussie, talking drum, kalimba, synthesizer, loop machine, harmonizer) en haar warme stem mag er ook zijn. Haar debuut album Shapes in Twilights of Infinity kwam in 2021 uit. Ze combineert heel wat stijlen die ik maar jazz-electronics met etnische invloeden zal noemen.
Ze viel met haar dwarsfluit meteen met de deur in huis, en de ritmes stonden ook direct. Met de loopmachine creëerde ze een hele context aan geluiden en ritmes, waar ze met de talking drum nog een dimensie aan toevoegde.
Ze nam je dan ook meteen mee op een prachtige reis. Voortdurend maakte ze nieuwe contexten, die telkens jazz en Ghanese etnische muziek combineerden tot een nieuw geheel. Soms voerde de fluit de boventoon, dan weer was het voornamelijk ritmisch en telkens verschoven de klankkleuren en de gebruikte ritmes.
Energiek en toch altijd beheerst was het een horns and electronics concert waar ik nog graag meer van gehoord zou hebben. Te horen aan het applaus was ik niet de enige.
Esinam Dogbatse – Shapes in Twilights of Infinity (2021)
Morris Kliphuis