mei, 2019

Boo Hoo en Toby Goodshank voelen zich senang in de Toonzaal
Twee solisten die elkaar naadloos aanvullen ondanks hun verschillen

Boo Hoo en Toby Goodshank treden los van elkaar op in de foyer van de Toonzaal en daarom is deze avond van Muziek Op Donderdag op 23 mei in twee sets gedeeld. De band Oliver Oat heeft de show moeten annuleren. Eén van de bandleden liep een hersenschudding op.

Boo Hoo

Boo Hoo is de artiestennaam van Bernhard Karakoulakis uit Frankfurt / Duitsland. Hij treedt als eerste op. Boo Hoo begeleidt zichzelf op gitaar en is als zodanig als singer songwriter te oormerken. Op een of andere manier voelt dat toch niet zo aan. Komt dat door zijn act of de liedjes die hij zingt?

Die gaan over allerlei soorten zaken, van volksliederen tot beschouwingen van het moderne leven en de absurditeiten daarvan. Je zou zeggen dat is echt typerend voor een singer songwriter. Het lijkt er meer op dat hier in de Toonzaal een ‘uitgeklede’ versie van zijn act wordt getoond. Door het uitvallen van de band Oliver Oat treden hij en Toby Goodshank solo op.

Boo Hoo is erg onder de indruk van de historische achtergrond van de Willem Twee concertzaal die ooit als synagoge diende. En dat er op de bovenverdieping twee studio’s met analoge elektronische apparatuur zijn gevestigd, maakt het beeld voor hem helemaal compleet in een bijzondere omgeving op te treden. De aandacht van het publiek ervaart hij als prettig: “It’s so quiet.”

Het is de eerste keer dat Boo Hoo in Nederland optreedt. Samen met Toby Goodshank en de band Oliver Oat toert hij nog een paar dagen door Nederland alvorens de tour in Duitsland te vervolgen.

Toby Goodshank

Na een korte break zien we een man met een gitaar voor de microfoon staan. Hij stelt zich voor. “Hello, my name is Toby Goodshank.” Ook hij is onder de indruk van het gebouw en de gehele entourage daarom heen. Goodshank woont in New York. In een ‘shithole’ zegt hij zelf: “But, it is home.” De toon is gezet, hij krijgt de lachers op de hand.

Tien jaar geleden maakte Toby Goodshank een album zonder titel met tien nummers die eveneens titelloos zijn. Toen hij Boo Hoo leerde kennen, had die net zijn eigen platenlabel Lousy Moon Records opgericht. Dat tien jaar oude album werd opnieuw uitgebracht. Goodshank voert deze avond al die tien titelloze nummers op, beginnend bij Track One en eindigt met Track 10.

Aan alles merk je dat Toby Goodshank een geoefende performer is die gewend is op kleinere podia op te treden. Hij babbelt er lustig op los, reageert moeiteloos op het publiek en vraagt het om mee te zingen, iets waar hij zelf eigenlijk een hekel aan heeft.

Zijn teksten zijn vol insinuaties en woordspelingen die waarschijnlijk als explicit aangemerkt worden. Van die tien tracks begeleidt Toby Goodshank zichzelf op gitaar behalve twee nummers waar hij gebruikmaakt van een smartphone. Een vriend heeft twee tracks gesampled met onder meer een nummer van Burt Bacharach. Toby Goodshank rapt er niet onverdienstelijk doorheen.

Al met al is het een zeer leuke avond met twee sympathieke rasartiesten. Het enige wat je je kunt afvragen is, hoe zou het zijn geweest als de band Oliver Oat wél had opgetreden?

mei, 2019

Wardrobe kan moeiteloos tussen genres schakelen
Lichtvoetige pop-rock-soul-electronica uit Vlaanderen met zomerhit potenties

De Vlaamse band Wardrobe uit Antwerpen heeft een Nederlandse platenlabel en toert de laatste tijd meer door Nederland dan in België. Het is een promotietour voor het nieuwe album Giving Up A Ghost. Op 9 mei streek Wardrobe neer in Den Bosch bij Muziek Op Donderdag (Willem Twee concertzaal).

Johan Verckist
Songschrijver en muzikant Johan Verckist wilde samen met Wardrobe voor het nieuwe album Giving Up a Ghost een pittigere, gelaagde sound creëren. Dansbare pop. En dat is gelukt. Bijzonder goed zelfs. De band schroomt daarbij niet zonnige hits te schrijven die intelligent zijn opgebouwd. Het catchy funk nummer Live Forever is een goed voorbeeld waarin je zelfs ingrediënten hoort van Prince. Live Forever wordt binnenkort op single uitgebracht. Draaien, die hap!

Bijna alle nummers van het nieuwe album komen deze avond aan bod. Stond bij het debuutalbum Crawling spontaniteit nog voorop, bij Giving Up a Ghost schraagde en sleepte Johan Verckist samen met producer Bart Vincent zijn nummers totdat elk detail, elk geluidje staat waar het behoort te staan.

Door de losse act van Wardrobe, de plagerige gesprekken tussen de bandleden onderling en de interactie met het publiek, word je al snel op het verkeerde been gebracht. Zó, die jongens nemen het licht op. Schijn bedriegt. Die lichtvoetigheid kan alleen tot stand komen, als iedere bandlid precies weet wat-ie moet doen om de gewenste sound en beat te realiseren.

Zowat elk nummer begint met een elektronische soundscape die dan weer wel dan weer niet in het verdere verloop van het nummer wordt doorgezet. Een mooi voorbeeld is Limerence, een new wave nummer dat eindigt in een lange elektronische trip met uitgesponnen gitaarwerk. Limerence staat op het album Crawling.

Wardrobe maakt grote indruk door het ogenschijnlijk gemak en spelplezier en Nederland kan zich gelukkig prijzen dat er veel boekingen staan gepland. De band sluit met het soulnummer Come Back & Stay van Jack Lee, dat een grote hit werd in de versie van Paul Young

Bandleden Wardrobe:
Johan Verckist
Dries Debie
Jonas Vankrunkelsven
Arne Leurentop

apr, 2019

Shit and Shine is eclectisch en uiteindelijk dansbaar
Experimenteel, techno, noise maar ook lekkere house samples

Shit and Shine deed eerst Oslo, Parijs en Brussel aan voordat de twee vertegenwoordigers van de band, Craig Clouse en Leon Marks, op 4 april bij Muziek Op Donderdag in Willem Twee concertzaal optraden. Na Den Bosch gaan zij nog naar Berlijn en Leipzig (met de gehele crew) en is de Europese stedentour van Shit and Shine gedaan. Leon Marks gaat weer naar Londen en Craig Clouse vliegt terug naar Austin, Texas, USA.

Een beetje aandoenlijk om Den Bosch tussen al die wereldsteden te zien. Deze avond is in samenwerking met het FAQ festival geprogrammeerd en dat verklaart veel, zo niet alles dat Shit and Shine voor het zeer bescheiden podium van Willem Twee concertzaal – de foyer nota bene – kon worden gestrikt. Dat was ook een verrassing voor de heren zelf die gewend zijn om in grote zalen te spelen voor een uitzinnig publiek.

De naam (en faam) van FAQ festival is dusdanig dat grote namen uit de elektronische muziek graag hier naar toe komen. Denk aan Daedelus, Koreless en Suzanne Ciani die de afgelopen jaren in Den Bosch hebben opgetreden en zelfs in Willem Twee Studios hebben gewerkt.

Dit jaar heb ik FAQ festival gelaten voor wat het was. Ik kende bijna geen van de artiesten die geprogrammeerd stonden behalve dan Kees Tazelaar. Shit and Shine wilde ik echter niet aan mij voorbijgaan. Deze generatie weet twee dingen te verbinden die mij aanspreken: experiment en dansbaarheid.

Visueel was het allemaal niet geweldig. Een kleine tafel met daarop elektronische apparatuur en twee stoelen. Een fotograaf zei gekscherend dat de band weer weg was gegaan nadat ze alles hadden voorgeprogrammeerd. Er hoefde maar een knopje te worden ingedrukt.

Zo erg is het gelukkig niet bij Shit and Shine die op tijd begon. De heren deden het aanvankelijk kalm aan: fijne soundscapes, audio-tapes, nu en dan flinke vette noise erover heen. Niet opzienbarend en qua volume zeer dragelijk. Ook dat was anders dan Clouse en Marks gewend zijn. Bij hen is het gewoonlijk alle knoppen open en blazen maar. Clouse zei daarover: “Tonight was a challenge.”

Op een derde van het optreden dat iets korter dan een uur duurde, zette Shit and Shine een beat in die bijna dansbaar was. Clouse tapte met zijn rechtervoet mee met het ritme en bij het publiek bewogen de hoofden mee. Clouse tikte met drumsticks op twee kleine toestellen die equalizers bleken te zijn. Marks zorgde voor de sound en samples die hij had voorgeprogrammeerd of ter plekke maakte.

De dansbare beat werd steeds dominanter wat kon rekenen op de instemming van de aanwezigen. Visioenen van immense zalen met een kolkend publiek kwamen bij mij op. Toen de muziek stopte, steeg een hartverwarmend applaus op en verscheen er een glimlach op het gezicht van Craig Clouse. Shit and Shine was het toch weer gelukt om dit enthousiasme te ontlokken. Alleen net effe anders dan ze gewend zijn.

mrt, 2019

FAQ Festival 2019 Félicia Atkinson en KATE NV
Over verdere uitwerkingen van composities en stukken vol belofte

Félicia Atkinson en KATE NV openen de tweede avond van het elektronisch muziekfestival FAQ 2019. Het is al weer de tiende keer dat het festival in Den Bosch wordt gehouden.

Félicia Atkinson

De tweede avond van het FAQ festival trapt de Française Félicia Atkinson af. Geboren in Parijs in 1981 staat zij voor een meditatieve richting vol abstracte schoonheid die zij heeft opgedaan in heel wat reizen rond de wereld. Zij heeft de l’Ecole Nationale Supérieure des Beaux-Arts de Paris met succes afgerond en studeerde ook antropologie en moderne dans. Reden genoeg om naar een voorstelling te komen, wat heel wat studenten van de Tilburgse muziekschool dan ook hadden gedaan.

Met weinig inleiding begint Félicia Atkinson meteen met de creatie van een lage drone met enige puls er in. Langzaam maar zeker bouwt dit eenvoudige thema op met toegevoegde tik en klopgeluiden waar langzaam meer en meer natuurlijk klinkende vogelgeluiden bij komen en klanken als van temple bells. De geluiden bouwen langzaam op en terwijl de zo geschapen klankmuur voort blijft duren, speelt Atkinson een eenvoudig thema op de piano die in een lang aangehouden akkoord eindigde. Dan pakt Félicia Atkinson weer de microfoon waar ze hypnotisch langzaam Franse tekst inspreekt. Dit is de opbouw naar wat een heel mooie en meeslepende compositie had kunnen zijn.

Maar op enig moment begint het te veel van het publiek te vergen, het piano thema wordt te vaak exact herhaald, de opbouw van het stuk gaat nergens heen, de half gezongen, half gesproken tekst is onverstaanbaar en na een half uur begint het publiek te schuifelen en hier en daar zelfs te praten. Het goede van het FAQ festival is dat er echt ruimte wordt geboden aan nieuwe experimenten en dat juich ik van harte toe. Ook als het betekent dat je hier en daar een componist moet laten ontdekken dat als je gezegd hebt wat je zeggen wilde dat het dan klaar is.

KATE NV

KATE NV is een project van de Russische Kate Shilonosova (geboren 1989 in Kazan, Tatarstan). Haar muziek laat zich moeilijk indelen, en is door diverse stromingen beïnvloed. Niet in het minst door Japanse muziek, wat merkbaar is in de klankkleuren die ze kiest en ritmes die ze slaat. Voor deze avond gebruikt KATE NV geluiden die in de studio zijn opgenomen benevens allerlei materialen die door kloppen diverse geluiden produceren, waaronder een miniatuur zingende zaag, en een stel inderhaast aangerukte bierglazen. Door deze ritmisch een voor een te spelen, te samplen en te loopen ontstaat een patroon aan geluiden.

Enige concentratie heeft KATE NV wel nodig, want in de ontstane ritmes blijft ze geluiden toevoegen. Het begint met iets wat levendig en fris klonk, met allerlei percussie geluiden die creatief worden samengevoegd. En de opbouw van geluiden is in het begin leuk om te horen. Toch mist er hier ook diepgang, het geheel is net niet ritmisch genoeg, er ontstaat geen echte puls, de geluiden klinken op den duur nogal bijeengeraapt.

Het gebrek aan compositie en gevoel van een geheel zijn maakt dat de muziek je uiteindelijk niet echt meevoert. Dat is jammer want de stukken van KATE NV hebben de belofte in zich om iets heel moois te kunnen worden.

Foto Félicia Athinson – screenshot video Adaptation Assez Facile
Foto’s KATE NV – screenshots video KATE NV at Willem Twee Studios

mrt, 2019

Elektronica festival FAQ 2019 opent met drie invalshoeken
Kees Tazelaar, Drew McDowall en Allesandro Cortini

Het elektronica festival FAQ 2019 werd donderdag 21 maart geopend met een middaglezing van Kees Tazelaar, hoofd van het instituut Sonologie van het Koninklijk Conservatorium Den Haag. In de avond bracht Tazelaar vier stukken ten gehore en werd dit elektronisch muziekfestival daadwerkelijk geopend. Na Tazelaar traden de Schot Drew McDowall en de Italiaan Allesandro Cortini op. Drie musici met elk een andere invalshoek op elektronische muziek en daardoor verschillende klanktonen en -kleuren.

Kees Tazelaar
Kees Tazelaar (1962) is de echte classicus van het drietal dat in Willem Twee concertzaal deze elektronica festival FAQ opent. Analoge noise domineert het eerste van de vier stukken die Tazelaar liet horen. De profundis, het vierde stuk, is een zeer elegante en harmonieuze compositie. Graag verwijs ik naar de recensie van mijn collega Erwin Engelsma die al eerder over het optreden van Tazelaar heeft geschreven.

Drew McDowall

Drew McDowall (1961) pakt het heel anders aan en toch begint hij eveneens klassiek. Het is één langgerekt stuk met een opkomend laag sonoor geluid dat culmineert in dreigende hoogten en dan weer neerdaalt. Die curven laag, diep en hoog in volume herhalen zich in het stuk. De somberheid en de duistere dreiging blijven permanent aanwezig. Punk en rock hebben deze Schot gevormd die zich in latere jaren voegde bij de Britse avantgarde groep Coil en Psychic TV.

Op sommige momenten verwacht je dat het stuk explodeert in een heftige dance beat. Het ontbreken van zo’n escape uit deze dreiging – een verlossende doorbraak – draagt een zware last op de aandacht en het gemoed van het publiek. Na verloop van tijd verlaat een flink aantal mensen dan ook de zaal. Er stijgt weliswaar applaus op als het stuk wegebt maar net zo goed een zucht van verlichting.

Allesandro Cortini

Bij de Italiaan Allesandro Cortini (1976) is het allemaal speelser en lichter van toon. Cortini speelde keyboard bij de Amerikaanse rockband Nine Inch Nails en deed de elektronische productie van het nummer Birds of Prey van popzangeres Christina Aguilera.

Cortini krijgt dezelfde tijd toegemeten als Tazelaar en McDowall. Zijn compositie voor elektronica festival FAQ heeft hij in zeven stukken gedeeld. Het is een elektronisch loflied aan het Italië van de jaren ’50, ’60 en ’70. Cortini illustreert zijn stuk met onscherp beeldmateriaal, gefilmd – zo lijkt het – met een 10mm camera en één van de eerste video camera’s.

Een gelukkiger Italië is te zien. Onbezorgde families op het strand, een kleine jongen comfortabel en warm gekleed in de strenge winter van Noord-Italië, een boottocht naar Capri, stijlvol geklede Italianen op het perron van het centraal station van Rome, een Venetië dat nog niet wordt geteisterd door horden toeristen. Het is een prachtig verhaal en een mooie afsluiting van de eerste dag van het elektronica festival FAQ 2019.

mrt, 2019

Kees Tazelaar trapt FAQ Festival af met inspirerende lezing
Hartstochtelijk pleidooi voor terugkeer compositie in de muziek

Het FAQ festival trapte de alweer tiende editie af met een lezing door Kees Tazelaar. Hij liet met vier kunstige muziekwerken horen hoe je de gedachten van zijn lezing ook inderdaad in de praktijk kan omzetten.

Wie is Kees Tazelaar?

Kees Tazelaar onderwijst sinds 1993 aan het Instituut voor Sonologie en sinds 2006 is hij hoofd van dit instituut. Dit nadat hij zelf aan het Koninklijk Conservatorium onder Jan Boerman studeerde.Naast het maken van composities (soms ook in opdracht) is hij historicus en hij behaalde in 2013 zijn doctors titel op het onderwerp ‘Philips and the Origins of Electronic Music in the Netherlands’. Over dit onderwerp heeft hij ook een boek geschreven: On the Threshold of Beauty.Verder heeft hij een indrukwekkende lijst composities op zijn naam staan.

Lezing op FAQ festival
De lezing in Willem Twee concertzaal werd gegeven in twee blokken van anderhalf uur. Wegens de internationale belangstelling gaf Kees Tazelaar deze in het Engels. Naast een mooi overzicht over de ontwikkeling van elektronische muziek door de tijd gaf Tazelaar gedachten mee die het publiek zeker nog een poos zullen bezig houden. Gedachten om wat mij betreft vast te houden: Er wordt vaak een strikt onderscheid gemaakt tussen de Musique Concrète in Frankrijk (Pierre Schaeffer) en de Duitse opvatting over het maken van elektronische muziek.

Kees Tazelaar laat zien dat deze hokjes nodeloos scherp zijn afgebakend en dat er over en weer veel meer beïnvloeding is geweest dan dat vaak beschreven is. Dat brengt je meteen bij de vraag wanneer elektronische muziek eigenlijk begon. Een artikel dat ik net las (Geschiedenis elektronische muziek 1951) weet dat exact: ’18 oktober 1951. Op die dag werd in Keulen de Studio für elektronische Musik (Studio voor Elektronische Muziek) opgericht.’

Kees geeft duidelijk aan dat dit veel subtieler ligt. Het begint al met de vraag wanneer je muziek elektronisch noemt. Is dat alleen omdat je elektronica gebruikt om iets te doen wat verder niet wezenlijk van de klassieke wijze van muziekbeleven verschilt? Of is dat wanneer je de nieuwe mogelijkheden die de elektronica (en later de software) je biedt werkelijk gaat uitnutten?

Dat brengt ons bij een prangende vraag die Kees Tazelaar bezighoudt: Aan het begin van de muziek die met wat taperecorders en opgenomen geluiden of enkele eenvoudige toongenerators (en dergelijke) werd opgenomen kon het maken van een compositie van 20 seconden weken werk zijn. Daarom werd er vooraf hard gewerkt aan het compositionele aspect er van.

Tegenwoordig zijn de technische mogelijkheden om even snel iets te doen schier oneindig en in veel gevallen gaat dat ten nadele van de compositie. Kees Tazelaar houdt een hartstochtelijk pleidooi om terug te gaan naar de compositionele aspecten en de nieuwe lichting studenten met name te inspireren om te vernieuwen, nieuwe mogelijkheden te verkennen.

Tazelaar houdt niet van scherpe begrenzingen. Zo zijn de grenzen tussen muziek, gemaakt met opgenomen geluiden, en muziek gemaakt op basis van enkel (elektronische) synthese lang niet zo scherp als voor- en tegenstanders willen doen geloven. Wat hem betreft gaat het om het compositie element en is de rest een materiaal dat je gebruikt om die ideeën tot uitdrukking te brengen. Daarnaast was er veel aandacht voor de enorm grote rol die Philips heeft gespeeld eind jaren ’50 in de totstandkoming van elektronische muziek.

Concert
Ergens als historicus over praten is één ding, maar laat dan zelf maar eens wat zien! Deze uitdaging nam Kees Tazelaar met verve op. Hij speelde vier composities die elk voor zich de luisteraar meenamen door nieuwe landschappen (en in één geval voorzien van prachtige meebewegende video beelden, gemaakt door kunstenares Marianne Dekker). De muziek werd weergegeven via vijf boxen die de ruimtelijkheid tot een nieuwe dimensie verhieven.

Elk van de stukken werd gekenmerkt door een uitgekiende balans aan geluiden die werden geïntroduceerd, verdwenen, vervloeiden en getransformeerd weer terugkwamen om een nieuw geheel te scheppen. Het woord was duidelijk in geluid omgezet. Deze stukken proberen te omschrijven is niet te doen, de ervaring die ze oproepen is daar nu eenmaal veel te rijk voor. Gelukkig kan je op de titels googlen en zijn een paar nummers op Soundcloud terug te vinden.

De gespeelde stukken waren:
1) Berglandschap, een grappige woordspeling op de naam van een docent die met pensioen ging. Dit stuk is gemaakt met volledig analoge middelen,
ontworpen en gemaakt op het instituut. Wat met name opvalt is het gebruik van stilte als element van de compositie en de ruimtelijkheid er van.
2) Chroma 1. Dit stuk gebruikt klanken van echte instrumenten die zijn bewerkt. Geluiden waar oorzaak en gevolg duidelijk te onderscheiden zijn, of is het nu toch net andersom?
3) Erwachen heiterer Empfindungen bei der Ankunft auf dem Lande, met een knipoog naar de Pastorale van Beethoven (Symphony nr 6). Begeleid door krachtig en prachtig abstract
kleurenspel op het video scherm
4) De profundis. Dit is gebaseerd op het gelijknamige gedicht van Georg Trakl, één van de belangrijkste vertegenwoordigers van het Duitse expressionisme. Het gedicht wordt half voorgezongen half verteld. En de stem is op vele wijzen bewerkt.

Lees ook het interview met Kees Tazelaar tijdens FAQ festival 2017

mrt, 2019

SAN FRANCISCO is nooit in San Francisco geweest
Donkere intense schoonheid vervat in tien wonderlijke nummers

Franc Thomas Timmerman van de band SAN FRANCISCO is geen kind van hippie-ouders. Hij is ook nog nooit in San Francisco geweest, ooit het epicentrum van de ‘love generation’. De hippies van toen zouden zijn muziek zeker waarderen, zo open van geest waren ze wel. De muziek van SAN FRANCISCO is verre van mainstream en vraagt de nodige moeite en aandacht van het publiek. Als je je er aan overgeeft, volgt het zwelgen in deze melancholische muziek als vanzelf.

Franc Thomas Timmerman, naar eigen zeggen beter onbekend als SAN FRANCISCO, is bassist bij Blaudzun en Lenya. In oktober 2018 kwam de elpee Ghosts of San Francisco uit waar ook violiste Anne Bakker en Coen Kaldeway op basklarinet aan meewerkten. Deze avond bij Muziek op Donderdag in Willem Twee concertzaal, bijna pal na carnaval, begeleiden zij hun frontman.

Minimale bezetting
Het is een wat uitgeklede bezetting van SAN FRANCISCO die vanavond optreedt. De drummer, bassist en gitarist zijn thuis gebleven. Timmerman speelt gitaar en doet de zang, Anne Bakker begeleidt hem op viool en alt-viool. Het is voor Kaldeway met zijn basklarinet de eerste keer dat hij als bandlid live optreedt.

De foyer van Willem Twee concertzaal is de perfecte setting voor deze minimale bezetting. De basklarinet is een hoogst ongebruikelijk instrument in live optredens van rockbands. Maar hier, vanavond, samen met de violen van Bakker bereiken de nummers van SAN FRANCISCO een hoge intensiteit, geschraagd door de diepe en volle klanken uit de basklarinet.

SAN FRANCISCO speelt tien nummers waarvan een aantal van de nieuwe elpee. Het enige nummer dat niet door Timmerman is geschreven, is de cover van Majesty. Majesty is van de Noorse band Madrugada, van hun plaat Grit. Het eerste nummer is Millions & Millions van de elpee Ghosts of San Francisco. Een wat je noemt ‘gedragen’ lied vol weemoed. Het zet wat je noemt meteen de toon. Daarna volgen het rocky nummer Old Friend, St. Lovers Sigh, Drink My Tears en Release Me. Dat laatste nummer is bijna een vrolijke popsong en sluit de eerste set van de avond af.

Solo
Na de pauze speelt Timmerman solo en vertolkt het nummer Opened Once. Hier zou misschien een akoestische gitaar beter hebben gepast dan die elektrische die Timmerman mee heeft genomen. Na I Know Too Much volgt de cover van Majesty, een nummer waar Timmerman bijna een moord voor had willen plegen. Het is inderdaad een prachtig nummer, maar het mooiste lied van de avond is voor het allerlaatst bewaard, het slotnummer Ivory waar Timmerman een zeer sterk en zuiver vocaal neerzet, magistraal begeleid door viool en basklarinet.

mrt, 2019

The Grey Pants zingen over de kleine dingen van het leven
Duo Koorn en Van Zevenbergen kibbelen vrolijk door

The Grey Pants schuwen het alledaagse van het leven niet. Integendeel, de onderwerpen van hun liedjes gaan echt alleen over die kleine dingen van en uit het leven. Met de minimale inzet van twee gitaren en hun stemmen komt dat ‘gewone’ op een zeer warme en herkenbare manier tot leven. Pas als de ritmebox wordt gebruikt, besef je weer dat je naar een show aan het kijken bent.

Over misverstanden en de tv-hond Lassie
Terwijl in Den Bosch op deze donderdagavond het carnaval op het punt staat los te barsten – alle kroegen, restaurants, snackbars zijn ‘oorlogsklaar’ – opent Elke van Zevenbergen, de vrouwelijke helft van het duo The Grey Pants, deze avond bij Muziek Op Donderdag in Willem Twee concertzaal met een anekdote die het gehele werk van het tweetal kenmerkt.

Elke begint eerst te vragen of iemand uit het publiek Eefje de Visser kent. Een aantal mensen steekt zijn hand op. “Nou, ik was op een feestje en hoorde dat Eefje de Visser ook zou komen. Ik zei tegen een vrouw die naast mij zat op dat feest dat Eefje de Visser ook zou komen en dat ik Eefje kende. Die vrouw naast mij bleek Eefje de Visser te zijn.”

Haar partner Henk Koorn maakte iets soortgelijks mee met een zekere Peter Baker. Hilarisch en min of meer herkenbaar voor iedereen. Het enige verschil is dat The Grey Pants die dingen op muziek zetten.

Bijna alle liedjes worden met een praatje geïntroduceerd waaronder een nummer dat gaat over de beroemde tv-hond Lassie. “Een Schotse collie,” roept een man uit het publiek. “Inderdaad, een Schotse collie,” bevestigt Eefje. Henk keek graag naar die serie en zo is het liedje ontstaan over Lassie. Weer erg herkenbaar want die serie maakt deel uit van een grote, collectieve jeugdherinnering. The Grey Pants zijn groots in het kleine.

Ontstaan van de naam Grey Pants
Ook de onstaansgeschiedenis van The Grey Pants is erg vermakelijk. Elke vertelde dat Henk toen ze hem net leerde kennen, een grijze broek kreeg van een neef van hem. Na een tijdje viel het haar op dat hij die grijze broek – die al wat begon te glimmen – wel erg vaak droeg. Pas na drie maanden dorstte zij het aan om er een opmerking over te maken. “Henk, als je die broek nog langer blijft dragen dan gaat-ie vanzelf staan.” En dat is het verhaal hoe de naam The Grey Pants is ontstaan. Zie de video Grey Pants helemaal onder dit verslag.

Gekibbel
Na de pauze spelen The Grey Pants nummers van de nog uit te komen nieuwe LP. Er wordt heen en weer gekibbeld of een nieuw nummer wel of niet een intro moet krijgen. Elke vindt van niet, Henk is absoluut voor. Je vraagt je af of al dit gekibbel nu deel uitmaakt van de act of dat het echt is.
Ander nieuw werk gaat over de lekkere koffie van Ria toen ze op vakantie waren in Italië. De muziek van The Grey Pants is gesneden op hun directe leefomgeving, wat ze zien, wat ze meemaken. Soms ontroerend maar altijd openhartig.

feb, 2019

Francis Butterfly bezorgt je donkere vlinders in je buik
Aandachtig gehoor voor 14 liefdesliedjes op Valentijnsdag

Francis Butterfly (Stijn van Krey) begint er zelf over als hij drie nummers heeft gespeeld: “Het zijn allemaal nogal donkere liefdesliedjes voor deze Valentijnsdag.” Het openingsnummer I Want A Little Sugar In My Bowl van Nina Simone zet ook meteen de toon. Dit wordt een avond vol melancholie, hartzeer en gebroken harten, dat andere gezicht van de liefde. Vlinders in je buik maar dan die van de donkere soort.

Aandachtige stilte
In een wolk van rook en nevel en de spaarzaam verlichte foyer van Willem Twee concertzaal komt Francis Butterfly op, getooid met zijn gouden masker en witte veren, een act die hij tot zijn handelsmerk heeft gemaakt. Het masker houdt hij niet voor zijn gezicht, maar gebruikt hij als hoofdtooi. Een grote, donkere bril maskeert zijn ogen. Zijn performance ademt broeierige mysterie uit en het publiek werkt mee want muisstil. Zelfs aan de bar zijn de gesprekken verstomd als deze solist die zichzelf begeleidt op elektrische gitaar begint te zingen en te spelen.

Falset en trompet
Francis Butterfly gebruikt een stemtechniek die veel zangers toepassen. Zij spannen hun stembanden langer dan normaal waardoor een hoog en ijl geluid ontstaat. Francis past deze techniek toe als hij een gedeelte van een nummer wil benadrukken of als hij een bepaalde climax wil bereiken. Daarna verlaagt hij zijn stem weer. Dit in combinatie met zijn onconventioneel gitaarspel roept Francis Butterfly een sfeer op van bevreemding, het wonderlijke, het mysterieuze. En dit alles met blues als basis, een genre dat je als aards mag beschouwen. Het maakt niet uit als het werkt en dat doet het.

Op een aantal nummers gebruikt Francis Butterfly zijn mond en wangen om een trompet na te bootsen. Als je er niet op bedacht bent dan is dat zeker verrassend. Je raakt er snel aan gewend. Of je het kan waarderen, dat moet iedereen voor zichzelf uitmaken. Het is een leuke truc, niet meer dan dat.

Het gitaarspel van Francis Butterfly is basic, op blues geënt, ritmisch. Af en toe maakt hij een gitaarsolo, als hij even stopt met zingen. De opening van het nummer Phoenix bijvoorbeeld houdt het midden tussen ritmisch en solo. Het gaat echter te ver om Francis Butterfly een blueszanger/gitarist te noemen. Daarvoor is zijn stijl toch te eclectisch.

Francis Butterfly is een unieke performer met een heldere en krachtige stem. Er zou een EP uitkomen. De release is echter uitgesteld. Het is iets om naar uit te kijken.

Omslagfoto: Jane Duursma

feb, 2019

FaqLab 2019 onderzoekt interactie mens en synthesizer
FaqLab wordt met het jaar volwassener

FaqLab wordt Traditie

FaqLab begint een traditie te worden in Den Bosch. In gesprek met Hans Kulk (een van de organisatoren) wisten we even niet meer of het nu de zevende of achtste editie was. Maar de format – de sjablone – is nog steeds dezelfde, al wordt FaqLab met het jaar volwassener.

Synth liefhebbers komen bij elkaar om over hun hobby te praten onder een borrel, een verrukkelijke ter plekke gemaakte maaltijd wordt met smaak weggewerkt.

Er zijn lezingen en demonstraties van nieuwe inzichten in hoe met elektronische klanksynthese om te gaan. Hierin is het super creatieve element en gedeeltelijk zelfgemaakte en zeer creatieve electronica geknutsel nog altijd een belangrijk element. En helemaal eigen aan FaqLab is de relaxte en vriendelijk atmosfeer waarin het makkelijk is om oude (en nieuwe?) vrienden te ontmoeten.

Omdat de elektronische muziekstudio nu ook in de Willem Twee Concertzaal gehoord kan worden zijn demo’s bij FaqLab zicht- en hoorbaar voor een groter publiek. Leuk blijft ook altijd het element waarin studenten van de studio werk kunnen laten horen wat ze tijdens de cursus elektronische muziek compositie hebben gemaakt. Altijd met veel liefde en enthousiasme (en een beetje hulp van de docenten) gemaakt.

Interactie mens en synthesizer
Dit jaar stond FaqLab in het teken van de interactie tussen mens en synthesizer. Al die bergen electronica zijn leuk, maar hoe bedien je dat? Hoe leg je een relatie tussen wat je doet en geluid? Er kwamen diverse antwoorden op:

Rik Wijngaards en Michelle Abolaffio demonstreerden hoe je een mens onderdeel van het geluidscircuit kunt maken. Rik door een opstelling te laten zien waarin je geluiden kan veranderen door onderdelen van het apparaat aan te raken (tactile feedback).

Michelle Abolaffio had met zijn Awaken een opstelling waarin je onderdeel van het circuit wordt door een bewegend metalen vel aan te raken, wat dan tot allerlei geluiden leidt. Omdat je niet echt bewust kan beredeneren wat een aanraking met het geluid doet, ben je verplicht om op je instincten te gaan vertrouwen wat een heel andere dimensie geeft aan hoe je omgaat met geluid. Echt iets om een keer te ervaren.

Deze slideshow vereist JavaScript.

De volgende spreker was Rob Hordijk. Hij is Nederlands bekendste bouwer van modulaire synthesizers. In deze demonstratie bij FaqLab ging hij niet zozeer in op het zoveelste geluidje wat je kan opwekken, maar maakte hij veel meer duidelijk hoe het design proces loopt van een synthesizer.

Hoe kom je nu van de gedachte: ‘Ik wil dat een bepaalde klank gemaakt wordt’ naar de realisatie er van in electronica, daarbij in gedachten houdend dat het min of meer instinctief bedienbaar moet blijven. Er gaat heel wat denkwerk, wiskunde en natuurkunde in het simpel maken van die dingen. Voor de liefhebbers een prachtige lezing.

Kacper Ziemianin liet een zelfontwikkelde installatie zien waar je klank kan opwekken en beïnvloeden door het plaatsen van lichtsensors. Ook dit was een mooie manier om van geluid iets tastbaars te maken.

Jan-Willem Hagenbeek maakt zelf kleine goedkope synthesizers die je uitnodigen om lekker met de knoppen te spelen. Voor je het weet zit je midden in pulserende beats en lekkere geluidjes.

En zo zien we dat hoewel de toehoorders overwegend mannelijk zijn er toch een paar vrouwen ook interesse hebben voor deze mooie machines.

Netwerken bij het eten
Na deze typische FaqLab demo’s was het hoogste tijd even bij te tanken en te ontspannen, wat prima ging met de lekkere maaltijd die was bereid door Eveva, samen met een biertje als je dat wilde en staand aan tafels waar het makkelijk aanschuiven en contacten leggen was.

Presentatie leerlingen
In de avond presenteerden de diverse leerlingen van de opleiding die je volgen kan in de elektronische muziekstudio hun werken. Ook dit keer viel weer op hoeveel creativiteit mensen aan de dag kunnen leggen na slechte een paar maanden studie.
Overigens kan ik je van harte aanbevelen om als je wel eens meer zou willen weten van hoe synthesizers echt werken zo’n cursus te doen in de Willem Twee studio.

Optredens
’s Avonds presenteerde FaqLab een aantal performances. Dance achtige ritmes die je onderbewustzijn op een heel aangename manier stimuleren.