Willem Twee Toonzaal

sep, 2023

TUMULT! opent met 3 toppers progressieve muziek
Gevarieerde line-up is traktatie voor liefhebbers die open staan voor muziek uit het niche spectrum

Willem Twee Toonzaal opent het nieuwe seizoen net als de afgelopen drie jaar met het elektronisch en jazz event TUMULT! De line-up telt drie internationale absolute sterspelers uit de progressieve muziek. Dat zijn bassiste Farida Amadou, celliste Mabe Fratti en haar orkest en DJ Antenes die wordt bijgestaan door telegrafist Bernard Grijpstra. Deze TUMULT!-avond is de eerste van drie edities van dit seizoen.

TUMULT!

Farida Amadou

Farida Amadou opent het TUMULT! evenement. Voordat zij het podium van de Toonzaal betreedt, spreekt organisator Rikkert Brok een welkomstwoord uit en licht hij de avond toe. Ook nodigt hij mensen uit om berichten te schrijven op velletjes papier die later in de act van Antenes gebruikt worden.

Farida komt uit Brussel en speelt de elektrische basgitaar. En daar houdt elke vergelijking dan ook meteen mee op. Met de bas verbonden aan pedalen bouwt zij een set op die ik nog nooit heb gehoord. De bas hanteert zij eerder als een percussie- dan een snaarinstrument. Dat doet zij op haar schoot.

Haar solo-set is één langgerekte exposé van wat zij uit een basgitaar kan halen. Soms ‘normaal’ zoals je het bespelen van een bas behoort te doen, conventioneel wordt het echter nooit.

Opvallend is dat haar gelaatsuitdrukking de hele set niet of nauwelijks verandert. Haar concentratie span is hoog. Slechts een keer laat ze een flauwe glimlach toe als ze een plectrum laat vallen en iemand uit het publiek daar een grappige opmerking over maakt.

Al met al een sterke set in vrije improvisatie- en experimentele muziek. TUMULT! genoeg.

Mabe Fratti en orkest

Mabe Fratti neemt een behoorlijke begeleiding mee. Twee strijkers, een drummer, een toetsenist/gitarist en zichzelf op cello én leadvocal. Deze hele set wordt opgenomen en daarvoor staan speciale microfoons opgesteld waaronder supergevoelige elektret microfoons.

Het is nieuw werk en nog nooit live voor publiek gespeeld. Dus gaat het hier nu om een wereldpremière. Bij TUMULT!. Dit werk is voor een deel gemaakt tijdens een residentie in Willem Twee Studio’s. Het is een wonderlijke mix van klassiek, wereldmuziek en pop. Mabe Fratti woont in Mexico City, geboren in Guatemala en zingt in het Spaans.

Deze slideshow vereist JavaScript.

De nummers zijn experimenteel progressief maar verrassen je als er plots harmonieus wordt gezongen en het in een popsong verandert. Zomaar ineens. Dat wordt dan weer gevolgd door een kakofonische gitaarsolo of af en toe een krijs van Mabe. Het is niet wat het lijkt maar het klopt wel.

Het is ook niet helemaal zeker wat Mabe en band gaan doen met de opnames. Wordt het de opvolger van het veel geprezen album Se Ve Desde Aquí dat vorig jaar uitkwam? Gitarist/toetsenist en producer Hector vertelt dat ze er nog niet uit zijn.

Mabe Fratti — klassiek, wereldmuziek en pop

Het is te hopen dat er snel meer duidelijkheid komt. Want wat Mabe en vrienden hebben laten horen, verdient wereldkundig gemaakt te worden.

Antenes

De derde set is aan de in New York gevestigde DJ, producer en elektronische kunstenaar Antenes. Het display op het podium is traditioneel, klassiek haast. Een tafel waarop apparatuur is uitgestald met veel draden en pluggen.

Naast Antenes zit Bernard Grijpstra met voor zich een boek, papieren velletjes en een telegrafie knop. Op die papieren velletjes staan de berichten die mensen hebben geschreven. Grijpstra telegrafeert die berichten in morse naar de sequencer of synthesizer. Antenes manipuleert de morse signalen naar elektronische geluiden.

Antenes staat bekend om haar soundscapes en zo begint zij dan ook aan haar TUMULT! set. IJle tonen wervelen door de tropisch warme ruimte van de Toonzaal. Na tien minuten geeft zij met een knikje aan Bernard Grijpstra dat hij kan beginnen met het verzenden van morse signalen.

De bewerkingen zijn eerst heel subtiel, je hoort de signalen amper. Dan verandert de toon, wordt zwaarder, luider en heftig om vervolgens af te zwakken. Als alle berichten zijn verzonden, gebruikt Grijpstra teksten uit het boek.

Antenes onderzoekt hoe telegrafische boodschappen kunnen worden getransformeerd tot nieuwe vormen van artistieke expressie. Het is een trend in de elektronische muziek om oude analoge apparaten in te zetten. Deze set staat qua opzet het dichtst bij wat de Toonzaal en de studio’s te bieden hebben: onderzoek en experiment.

TUMULT! komt drie keer per seizoen. Nog twee te gaan en zeker om naar uit te zien.

mrt, 2023

Raga Impressions verbinden Azië en Europa
Bengaalse avond vol verwijzingen klassieke muziek, minimal music, filmmuziek en spirituele improvisaties

Raga Impressions is een muzikale belevenis die je niet vaak meemaakt. Drie voortreffelijke musici die voor muziekliefhebbers nieuwe gronden verkennen en exploreren. Wie op zoek is naar nieuwe klassieke muziek komt deze avond in Willem Twee Toonzaal niets te kort met Martijn Baaijens op sarod, Sandip Bhattacharya op tabla/santoor en componiste Sinta Wullur op piano.

Raga Impressions

Componiste/pianiste Sinta Wullur wil de westerse en oosterse muziekbenadering in elkaar laten vloeien, om zo nieuwe muziek te creëren. Jazz en/of klassieke muziek met oosterse gonginstallaties of slagwerkers op marimba en vibrafoon met gamelanspelers in het Global Gongs Ensemble. Het is East Meets West, fusion op hoog niveau met háár eigen interpretatie van de raga.

Ze toert deze maand maart met Indiase muzikanten door Nederland onder de noemer Raga Impressions. Op zaterdag 10 maart speelt zij samen met Martijn Baaijens op sarod en Sandip Bhattacharya op tabla/santoor. Zelf speelt zij op piano en neemt de vocalen voor haar rekening. Er lopen daarnaast andere projecten van haar met soortgelijke strekking.

Raga
Een raga is een melodisch raamwerk of muzikale vorm die wordt gebruikt in klassieke Indiase muziek. Het is een fundamenteel concept in Indiase klassieke muziek, dat is gebaseerd op de concepten van melodie en ritme. Raga is afgeleid van het Sanskrietwoord “ranj”, wat “behagen”, “verrukken” of “kleuren” betekent.

Een raga is een set noten die in een bepaalde volgorde en op een specifieke manier worden gespeeld, waardoor een unieke melodische structuur ontstaat. Elke raga is geassocieerd met een specifieke stemming, tijdstip van de dag, seizoen en zelfs een bepaalde godheid in de Hindoe-mythologie. Er zijn honderden ragas in Indiase klassieke muziek, elk met zijn eigen kenmerken en regels voor improvisatie.

Een raga is niet alleen een muzikale vorm, maar ook een emotionele en spirituele ervaring. Het wordt geloofd dat het luisteren naar en uitvoeren van ragas verschillende emoties en stemmingen kan oproepen bij de luisteraar en uitvoerder, waardoor het een diep verrijkende en zielverheffende ervaring is.
[ChatGPT]

Twee sets
De avond is verdeeld in twee sets. In de eerste set openen Martijn Baaijens en Sandip Bhattacharya met een traditioneel Indiaas stuk. Martijn op de sarod soleert aan het begin van het openingsnummer en pas na een minuut of vijf beroert Sandip de tabla (twee trommels). De diepe klanken van de tabla intensiveren het meditatieve karakter van deze muziek en als je je ogen sluit – wat een aantal mensen ook deed – waan je je zelf aan de oevers van de Ganges.

Hierna gaat Sinta Wullur achter de vleugel zitten en vertelt dat de bedoeling van deze avond het samenbrengen is van uiteenlopende muziekstijlen. Het tweede nummer gebaseerd op een Bengaals verhaal, gaat over de aanbidding van een goeroe. Het is een prachtig nummer met de melancholische zang van Sinta. Het derde nummer is geschreven door Martijn Baaijens waarin het oosterse element en improvisatie de boventoon voeren.

De tweede set opent met een raga uit het zuiden van India. Sandip speelt op de santoor en Sinta zit aan de toetsen. In de pauze heeft Sandip dit snaarinstrument gestemd waarna hij het weer met de nodige eerbied afdekt met een mooi bewerkt kleed. En na afloop van het duet met Sinta dekt hij het wederom af.
Het tweede nummer is een pianosolo van Sinta en is typisch een stuk dat geheel past in de geest van deze tijd, neo-klassiek, neo-romantiek. Chopin en Listzt, ze spelen mee.

Het laatste nummer is weer van Martijn dat hij samen met Sandip heeft ontwikkeld. Ook dit nummer is neo-romantisch te noemen met het voorbehoud dat de Romantici van de 19de eeuw nimmer nooit zouden hebben kunnen overwegen een sarod of tabla erbij te halen. Dat kan alleen in onze tijd.

sep, 2022

Tumult! is een nieuw initiatief van Willem Twee
Voor de avontuurlijke luisteraar waar alles aan emoties passeert zoals vervreemding en schoonheidsbeleving

Afgelopen vrijdag mocht ik de eerste avond van Tumult! meemaken. Dit is een initiatief waarbij Willem Twee Studio’s + Jazz en Geïmproviseerde muziek de koppen bij elkaar steken om het publiek te verrassen met grensverleggende en vernieuwende ervaringen. Het speelt allemaal in de Willem Twee Toonzaal. Je mag daar experimenten met elektronische muziek verwachten, maar ook improvisatie, en Jazz. Tumult! levert veel afwisseling voor de avontuurlijke luisteraar, en een prachtige gelegenheid om veel mensen met de zelfde belangstelling te ontmoeten.

Tumult!

Jessica Ekomane

Jessica Ekomane trapte het meest vernieuwende gedeelte van de avond af. Sinds kort zijn er betaalbare analoge computers (*zie beneden) verkrijgbaar en zij heeft geëxperimenteerd met de mogelijkheden die deze apparaten bieden om geluid op te wekken en te besturen.

Geboren in Frankrijk, en getogen in Berlijn, waar ze onder andere doceert aan de Universität der Künste Berlin, heeft ze een ruime achtergrond in de studie van psychoakoestiek.

Ekomane heeft een fiks aantal optredens en lezingen gegeven en diverse prijzen gewonnen. Het kan goed zijn dat dit een van de eerste uitvoeringen is die met name door analoge computers (ze gebruikte er twee) werd gestuurd.

Ze liet drie onderwerpen horen: 1) Ritme, 2) Melodie en 3) Een model van het vuren van neuronen. We hoorden diverse lagen van ritmes voorbijkomen, in diverse klankbeelden van fluitgeluiden tot houtblokken tot iets wat op een snurkende beer leek en metaalachtig kloppen.

Alle drie de stukken waren met zorg opgezet en de net niet voorspelbare polyritmiek deed iets met je waarneming. Lang niet gek voor een eerste inleiding.

Genevieve Murphy en Andy Moor

Is een duo dat experimenteert met op onconventioneel gespeelde gitaar (met een borstel kan je daar zeer merkwaardige dingen mee doen) begeleidde poëzie. Genevieve bespeelde een keyboard, doedelzak, harmonica, en een loopdoos.

Haar teksten sprak ze uit en zong ze soms. Het begon met een tape die ze langzaam en onregelmatig uit een tapedeck trok, waardoor er vreemde geluiden klonken, zo karakteristiek voor wie zich de tape nog herinnert.

De teksten hebben een psychologische en surrealistische achtergrond. Ze roepen stemmingen op die je doen nadenken. “The physical world is far more dazzling than this.” “The voice inside my head is misleading but exciting.” Diverse onderwerpen kwamen voorbij in de liedjes die ze zong, over haar grootmoeder, en misschien de leukste over de angst die een spin heeft voor volwassenen die haar willen doodtrappen.

Haar fantasieën over het doodschieten van mensen in een bar zijn ietwat grotesk, maar worden zo natuurlijk gebracht dat je er toch in mee kan gaan.

Andy Moor begeleidde dit alles met vreemde geluiden die hij uit de gitaar toverde. Minpunt vond ik dat de gitaar zo hard stond dat je de tekst vaak niet kon volgen. En dat is jammer, want Genevieve had echt wel iets te melden over de wereld en hoe we die waarnemen.

Hainbach
En toen was er deze sympathieke man uit Berlin wiens echte naam Stefan Paul Goetsch is. Hij houdt van samenwerken en mooie ambient muziek maken die je niet hoeft te begrijpen, maar die je kan ondergaan. Wegens de treinstaking kwam hij een dag eerder naar Nederland en dat was wel zo fijn. Want nu kon hij nog een dag samenwerken met Hans en Rikkert om het concert nog mooier te maken.

Een uitvoering als dit laat zich niet werkelijk omschrijven, de met zorg gekozen geluiden bouwen subtiel op, en sterven weer weg in steeds nieuwe combinaties. Soms met wat meer spanning of ritmes, dan weer heel zen. De tijd vervaagt terwijl een melange van geluiden in vraag en antwoord voorbij kabbelt. Voor je het weet ben je in een trance achtige ‘open minded’ toestand en is er meer dan een half uur voorbij. Grote klasse dit!

Einde Tumult!

Al met al was ik blij dat ik nog een eind moest lopen naar mijn auto. Zo kon ik tenminste weer goed bijkomen uit mijn trance toestand zodat ik geen ongelukken ging maken. Goed initiatief dit Tumult!; voor de avontuurlijke luisteraar komt er van alles voorbij wat je gevoel van realiteit oprekt. En er is van alles aan emoties gepasseerd, vervreemding, inzicht in hoe fysieke processen geluid kunnen maken en absoluut ook veel schoonheid. Daar doen we het toch voor?

*Voordat digitale computers krachtig genoeg waren bestonden er analoge computers die werden gebruikt om allerlei natuurlijke processen te simuleren. Voorbeelden: het trillen van een brug door de wind, of het aansturen van raketmotoren. Deze computers zijn gebaseerd op elektronica die het gedrag van die processen kan nadoen. Ook het maken van geluid is een proces dat zich laat nabootsen met deze elektronica. Daar heb je wel flink wat wiskunde kennis voor nodig.

mrt, 2022

Murder Call live intens en tegelijkertijd relaxed
Tussen de duistere en macabere tracks door maakt Niels Duffhues grappen met het publiek

Niels Duffhues heeft het schrijven van liedjes weer opgepakt met als resultaat Murder Call. Goed nieuws voor de fans. Murder Call is het negende album van filmmaker, musicus en auteur Duffhues. Tijdens de live presentatie in de Toonzaal zagen we een goedgemutste Niels dit in schrille tegenstelling wat hij zijn publiek liet zien en horen.

Murder Call live

Het album bestaat uit tien duister verhalende songs met titels als Buried Alive, The Evil Kind en natuurlijk de titelsong Murder Call. Op een groot scherm staat de draaischijf van een ouderwets (bakelieten) telefoontoestel met in het midden het woord MURDER geprojecteerd. Het licht dimt en op het scherm verschijnt een tekst dat Niels over een kwartier zal gaan optreden. Eerst worden vijf video’s vertoond. Niels is ten slotte ook filmmaker.

De eerste video gaat over de tegenstellingen in een samenleving: rijk versus arm, jeugd en ouderdom, zwak tegenover sterk en hoe een ziekte rondwaart die die tegenstellingen verscherpt. De tweede video heet Jagers van Doggerland. Dat was het drooggevallen land dat Noordwest-Europa met Engeland verbond, het ‘Atlantis van de Noordzee en waar in de laatste IJstijd op de grote mammoet werd gejaagd. Daarna volgen nog Waar er wordt gefluisterd, Het kostuum, personage, lichaam en geest en Mieren. In vijfde deze video vertelt de voice over dat hij zich heeft verkleind tot een mier en zo een mierennest vanuit binnen kan waarnemen, wat een totaal ander en onbekend universum oplevert. Allemaal boeiende verhalen, gedichten, rap. De hese en donkere stem van Duffhues past er perfect bij.

Als de laatste video is geëindigd verschijnt Niels Duffhues met een elektrische gitaar in de hand en houdt hij eerst een voorwoord. Daarin vertelt hij over de totstandkoming van Murder Call, dat hij het schrijven van songs weer heeft opgepakt en dat er ook een optreden in Willem Twee poppodium in de planning staat. Daarnaast presenteert hij zijn eerste verhalenbundel De Kil. De bundel bevat korte Nederlandstalige verhalen en andere teksten.

Niels opent met het nummer Buried Alive, over een moordenaar die zijn slachtoffers levend begraaft. De show heeft twee gezichten. Macaber en duister als Niels speelt en lichtvoetig, ja zelfs grappig als hij tussen de songs door een babbeltje maakt met het publiek, inside jokes maakt. Doet hij dat bewust? Zou zomaar kunnen om de tegenstelling met zijn Murder Call tracks te vergroten.

De snellere nummers maken indruk, bevestigd door een luider applaus. Hoe zou het zijn als Niels zich zou hebben begeleid met drums en bas? Het antwoord is dat Niels dat heeft gedaan maar het niet meer wil.
Al met al is deze one-man show indrukwekkend mede door de entourage van de Toonzaal, de belichting en de goede geluidstechniek.

8 april is Niels Duffhues ook te zien bij de tribute aan Bert van de Kamp, de éminence grise van de Nederlandse popjournalistiek, in Willem Twee poppodium. Blimey! (Martien van Bergen) en Duffhues zullen gezamenlijk voor een optreden zorgen en enkele van Berts persoonlijke favorieten spelen.

apr, 2021

Evenementen podia en festivals blijven onzeker
Hoogte besmettingscijfers slaan hoop en optimisme van Popronde organisatie telkens neer

Er was zoveel enthousiasme van zowel organisatie en het publiek over de Popronde Tiendaagse als alternatief van de geannuleerde editie van 2020. En nu is die Tiendaagse vanwege de hoogte van de besmettingscijfers geschrapt, net zoals de aangepaste Popronde die begin maart van dit jaar zou rondtoeren. Niets van dit al.

Hoopvol en tikkie naïef

De Tiendaagse zou van 23 april t/m 2 mei door Nederlandse steden trekken. Op zondag 2 mei 2021 was Den Bosch als laatste stad aan de beurt. De teleurstelling is groot. Dit schrijft Popronde zelf erover.

“We waren hoopvol en misschien een tikkie naïef, maar we zagen onszelf echt weer in een poppodium of theater zitten, op afstand en misschien met maar 30 personen. Maar helaas houdt de pandemie aan, daalt het aantal besmettingen niet en worden de maatregelen tot tenminste 20 april niet versoepeld.
Daarom hebben we besloten om de Tiendaagse als landelijk event niet door te laten gaan. De onzekerheid dat na de 20ste de podia wel weer voor publiek open mogen is te groot, en mochten ze wel weer open kunnen, dan is de aanlooptijd om een Popronde te organiseren te kort.”

Fieldlabs

In het voorjaar van 2021 vinden verschillende praktijktesten plaats, de zogenaamde Fieldlabs Evenementen. Tijdens deze kleinschalige praktijktesten kijken onderzoekers hoe verschillende evenementen op termijn veilig en verantwoord kunnen worden georganiseerd. Voor de Popronde Tiendaagse en dus ook voor Den Bosch zouden sowieso geen Fieldlabs worden ingezet. En dan nog, de situatie is en blijft onzeker. Dit treft niet alleen Popronde. Bij het Eurovisie Songfestival is publiek nu welkom onder het Fieldlab framework. Maar als de situatie verslechtert dan zou dat besluit van het kabinet zo weer kunnen worden ingetrokken.

Het was ook wel erg ambitieus van Popronde NL om zoveel podia per stad in te zetten. In het geval van Den Bosch waren dat wel liefst zes stuks: Jheronimus Bosch Art Center, Willem Twee Toonzaal, Willem Twee poppodium, Brouwpodium Bossche Brouwers aan de Vaart, World Skate Center en Van Aken in het Werkwarenhuis. Wat dat betreft getuigde de Popronde Pre-Party van vorig najaar van meer realisme.

Popronde 2021
Op maandag 3 mei presenteert de organisatie de selectie voor Popronde 2021 via 3voor12 Radio op 3FM. Ze zijn hoopvol positief dat ze met deze selectie weer een reguliere Popronde kunnen organiseren, vanaf 11 september tot en met 27 november. Als troost zijn er plannen om te streamen, onder andere Den Bosch, Rotterdam en Den Haag gaan online door. Leuk, maar we zijn toe aan the real thing.

Coverfoto van Zoë Low, door Jessie Kamp

mrt, 2021

Popronde organiseert Tiendaagse als alternatief
Popronde strijkt op zondag 2 mei neer in Den Bosch

Goed nieuws van Popronde. Het grootste reizende festival van Nederland organiseert Tiendaagse.

Popronde Tiendaagse

Het grootste reizende festival van Nederland zag haar voorjaarstour in het water vallen maar organiseert als alternatief een Tiendaagse van 23 april t/m 2 mei. Op zondag 2 mei 2021 vindt de Popronde plaats in Den Bosch. Op 3 mei wordt de selectie voor Popronde 2021, de hopelijk reguliere najaarseditie aangekondigd.

Reguliere editie

Net als vele andere festivals zag ook Popronde geen mogelijkheid een reguliere editie van haar festival te organiseren in 2020. Hoopvol werd gekozen de Popronde te verplaatsen naar het voorjaar, van eind januari tot en met eind maart, in de verwachting dat het virus onder controle was en dat kroeg, kerk, kledingwinkel en kapperszaak – de optreed locaties tijdens de Popronde – wel weer open zouden zijn. Als alternatief werden in het najaar wel de Popronde Poppodium Pre-Parties georganiseerd: in meer dan 60 poppodia en theaters door het hele land zou de selectie van 2020 coronaproof optreden. De teller bleef staan op 37 podia en 123 optredens vanwege de oprukkende Britse variant en de tweede golf, maar de toon was gezet en de energie hervonden: Muzikanten en hun crew, poppodia en natuurlijk het publiek waren zielsgelukkig elkaar weer te treffen, en samen te genieten van livemuziek.

Popronde Den Bosch

Door de verzwaarde maatregelen bleek het organiseren van een voorjaarseditie vanaf januari niet mogelijk. Daarom zet Popronde nu in op de Tiendaagse: van 23 april tot en met 2 mei zet het festival tien dagen lang Nederlands talent in de spotlights. In Den Bosch strijkt de Popronde neer op zondag 2 mei. Jheronimus Bosch Art Center, Willem Twee Toonzaal, Willem Twee poppodium, Brouwpodium Bossche Brouwers aan de Vaart & World Skate Center, zijn tot nu toe de bevestigde speelpodia waar het publiek volledig coronaproof wordt ontvangen. Het programma van Popronde Den Bosch wordt binnenkort bekendgemaakt.

De Tiendaagse markeert het einde van de Popronde voor de selectie van 2020, die helaas geen Popronde heeft kunnen meemaken zoals gebruikelijk is, met optredens door het hele land, bijzondere locaties en nieuw publiek. Zij hebben de kans gekregen zich in te schrijven voor Popronde 2021, in de hoop wederom geselecteerd te worden en toch te kunnen ervaren wat voorlopers als Kensington, De Staat, Chef’Special, Rondé, EUT, Lucas Hamming, My Baby en Wies ook hebben ervaren.

De Popronde Tiendaagse wordt op 23 april afgetrapt in Leeuwarden, Venlo en Assen en eindigt op 2 mei in Gouda, Woerden, Harderwijk en Den Bosch. Op 3 mei wordt de selectie van 2021 aangekondigd in 3voor12 Radio op 3FM.

Alle data en speelsteden zijn te vinden op www.popronde.nl.

nov, 2020

Toonzaal presentatie studenten elektronische muziek zeer aangenaam
Klassiek en elektronisch gaan prima samen

De Fontys opleiding ‘Academy of Music and Performing Arts’ in Tilburg geeft studenten klassieke muziek compositie de mogelijkheid om kennis te maken met elektronische muziek.
Zij doen dit in samenwerking met de Willem Twee Toonzaal in Den Bosch, waar een uitgebreide verzameling synthesizers en aanverwanten staat (en begeleiding kan je krijgen in de Willem Twee studio’s.

publiek w2studios xpo elektronica — presentatie elektronica studenten

Opleiding elektronische muziek

Dit is kenmerkend voor een nieuwe trend in klassieke muziek; Waar ‘klassiek’ en ‘elektronisch’ voorheen duidelijk gescheiden waren ontstaat er nu belangstelling om elementen uit die twee werelden te combineren. In het kader van deze opleiding konden vijf studenten (eerste en tweedejaars) een gerichte cursus volgen onder begeleiding van de Toonzaal. En deze avond konden zij hun werk presenteren aan hun docenten (Kees vd Bergh en Anthony Fiumara) en andere belangstellenden. Dit gebeurde door hun composities, die ze vooraf hadden opgenomen en bewerkt, af te spelen over twee speakers.

presentatie elektronica studenten — Toonzaal

Het blijft in deze tijden een vreemd gevoel om een concertzaal binnen te stappen, maar de gemoedelijke hartelijkheid die er altijd in de Toonzaal heerst, maakte het makkelijk om daaroverheen te komen. De iets andere opstelling wegens corona verstoorde dat niet.

Enrico Ferri, Rivers

Na een korte en humoristische inleiding door Hans Kulk was het de beurt aan Enrico Ferri om zijn stuk ‘Rivers’ te laten horen.
Voor hem is de relatie tussen poëzie en muziek belangrijk, en hij probeerde de verbondenheid tussen onderdelen van de natuur en onze emoties uit te drukken.
Inzettend met een ambience van voorbijglijdende geluiden creëerde hij een spel van gestreken glas-achtige geluiden en voorbijrazende gestreken ijzer geluiden, waarop de dichter zijn gedicht (in het Italiaans) voorlas.
De glas-achtige geluiden transformeerden naar zware geslagen staven, en er was een voortdurende beweging in de muziek die de stem in zich op bleef nemen.
Een erg mooi stuk om naar te luisteren en een welverdiend applaus volgde.

Kiete vd Laan, Rituals for Electronics

Als enige Nederlandse studente bracht Kiete deze Rituals ten gehore. Op een bijna tanpura-achtige drone bracht ze diverse percussie en rainstick geïnspireerde geluiden tot leven. Hierin zat niet een heel duidelijk ritme, maar omdat het geheel over langere tijd geloopt werd was het ook niet geheel zonder. Verder wist ze dit te combineren met bijna dierlijke kreten die tot een mooi organisch geheel waren samengevoegd. Mooi was het gebruik van bewerkte akoestische instrumenten (accordeon) die daardoor heel anders gingen klinken dan we gewend zijn.
Verder had ze diverse geluiden die met de apparatuur van de Toonzaal waren opgewekt samengevoegd tot een nieuwe layer van geluiden, bijgenaamd ‘ Angel choir’.
Ook hier een stevig applaus, het was een stuk dat je ook echt wel meevoerde de groene jungle in.

Amin Ebrahimi, Seven rainy cities

Het stuk zette in met allerlei glas achtige percussie geluidjes die in een ritme alsof de wind er doorheen blies klonken. Dit werd begeleid door ruis achtige klanken, en galmende stemmen.
Rustig begonnen evolueerde het werk naar steeds meer opwinding. Om uiteindelijk weer weg te sterven. Of nee wacht, plots kwam het geluid weer op.
En zo was het net of je door de hoofdstukken van een boek heen bladerde, met telkens een kleine variatie op de thematiek. Zoals Amin aangaf was hij overweldigd door alle klanken die de studio kon opwekken en was het zijn belangrijkste visie om net als in een beeld, het overtollige weg te hakken.
Applaus? Natuurlijk was er applaus.

An’an Liu, Water

Wegens corona moest An’an in China blijven, maar toch heeft ze zoveel mogelijk van de cursus on-line gevolgd. Thuis heeft ze software gebruikt om een stuk te maken waarin ze water uitbeeldt.
Zoals water allerlei kanten uitvloeit zo vloeien de fluit geluiden en bijna orgel klanken met ruis alle kanten uit in haar aantrekkelijke stuk. Daarbij begon ze met geïnverteerde klanken die als het ware een raadsel vormden totdat de niet geïnverteerde klanken klonken en de langzaam groeiende verbazing oplosten. Ook weer een origineel stuk waarvan ik hoop dat ze op afstand het applaus kon horen.

Vlad Chlek, the isolator

Het was Vlad’s bedoeling om uit te beelden hoe iemand middels een geluidsisolator helemaal in zijn eigen wereld kan opgaan. Onder begeleiding van video beelden met een Russisch gedicht liet hij een steeds wisselend klankbeeld met vogelgefluit horen en bewerkte stemmen. Op een goed moment werd alles behoorlijk mechanisch en klonken er toch wat angstaanjagende geluiden.
Ook hier verdiend applaus.

Impressie

Na nog enkele belangstellende vragen en positieve kritiek uit de zaal werd het officiele gedeelte van de avond afgesloten, en wegens corona ontbrak de traditionele gezellige nazit.
Zelf was ik behoorlijk onder de indruk van wat deze studenten na een korte tijd in de studio al konden. Hoewel het compositiegewijs nog niet helemaal boven alle kritiek verheven was, was het bij allemaal een zeer aangename en meeslepende geluidservaring. Ik hoop dan ook van harte dat deze componisten verder groeien in dit genre.

Foto’s: Erwin Engelsma, en ‘uitgelicht’ foto: Anthony Fiumara

nov, 2020

Opheffen gedeeltelijke lockdown welkom lichtpuntje
Voorlopig kunnen we alleen roeien met de riemen die we nu hebben

Donderdagavond 19 november gaan podia en theaters weer open na een gedeeltelijke lockdown van twee weken. Dit is een lichtpunt(je). Aan het eind van de lange corona-tunnel gloort meer licht, die van werkzame Covid-19 vaccins. Geduld is een schone zaak, luidt het gezegde. Het opheffen van de gedeeltelijke lockdown is de eerste stap in een nog ongewisse richting.

Gedeeltelijke lockdown

Willem Twee poppodium, Willem Twee Toonzaal en de Verkadefabriek pakken hun programmering weer op met de bekende restricties zoals 30 zitplaatsen/tickets en geen horeca. Die blijft vooralsnog potdicht. De effecten van die twee weken gedeeltelijke lockdown moeten nog maar blijken in de daling van de hoeveelheid besmettingen. Als die daling inderdaad significant is, kan er pas over verdere versoepelingen gesproken worden.

Aantrekkelijk divers aanbod

Zoals gezegd is de horeca nog steeds dicht en vinden optredens uitsluitend op podia plaats en niet in de zogenaamde muziekcafé’s zoals de Bossche Brouwers of Lohengrin. Ondanks de sluiting van hun horeca hebben Willem Twee en de Verkadefabriek een aantrekkelijk en divers programma aanbod voor de maanden november (wat er nog van resteert) en december. Lof voor deze organisaties. Er is ook voor ieder wat wils, van klassiek, jazz, progrock, metal, punk, elektronica tot country toe.

Dit zijn de eerstvolgende concerten in Willem Twee poppodium in 2020:

november

Brian de Graeve’s Realisea
DAX
Savage Beat

december

Hammond Sandwich
Subterranean Street Society
Milky Way Gas Station
Classic Water
Nephylim

In de Willem Twee toonzaal komen de volgende concerten in 2020:

november

Eric van der Westen New Quadrant
Jeroen van Vliet MOON TRIO
The Hague String Trio

december

Lunchconcert: Luisa & Friends
Chantilly en rozenblaadjes
Xavi Torres, Joris Roelofs & Joan Terol
Apollo Ensemble/Musico Reizen
Esther Kuiper & Vincent van Amsterdam

In de Verkadefabriek zijn dit de resterende concerten van 2020:

december

Tigre Blanco | Blue Room Sessions
The World Keeps On Singing – Mozartconcert | IVC
Hans Dulfer Hits 80! | Jazz Factory
AdVanderVeen met band | Blue Room Sessions
Marzio Scholten e.a. | Jazz Factory
Marlijn Weerdenburg – Marlijn zingt | Grote Zaal

Nieuw
Voor het nieuwe jaar start toonzaal i.s.m. Willem Twee studio’s vanaf januari iedere laatste vrijdag van de maand elektronische concerten. De eerste is op 29 januari. Langzaam maar zeker zal het aanbod van concerten, optredens, shows en gigs toenemen. Op festivals en andere grootschalige evenementen zullen we waarschijnlijk nog een tijdje moeten wachten.

sep, 2020

Online lustrum Willem Twee studio’s 2015-2020
De ARP 2500 in studio 2 van Willem Twee studio's is het favoriete speeltje van elektronica muzikanten

Bijna twee jaar geleden openden de Willem Twee studio’s officieel hun deuren voor het publiek. Toch wordt zaterdag 27 september het lustrum Willem Twee studio’s gevierd. Ra, ra, ra, hoe kan dat?

Lustrum Willem Twee studio’s

Deze slideshow vereist JavaScript.

Ik was erbij die avond van de officiële opening, toen ook Tom Holkenborg – beter bekend onder zijn artiestennaam Junkie XL – op een groot scherm verscheen, helemaal gezoomed vanuit zijn studio in Los Angeles. Daarnaast was ook de wereldberoemdeAmerikaanse dj/musicus en producent Daedelus (Alfred Darlington). De studio’s waren even het epicentrum van analoge elektronica adepten.

Lustrum Willem Twee studio's — Hans Kulk en Rikkert Brok

Want daarin schuilt de kracht en uniciteit van deze studio’s. Ze hebben zeer waardevolle analoge elektronica in huis waaronder een ARP 2500, een echte vintage, hét speeltje bij uitstek van elektronica muzikanten. Maar dan nog is dat lustrum nog niet duidelijk. Het zit namelijk zo:

Vijf jaar geleden rolden de eerste rekken met instrumenten de Toonzaal binnen en startte de opbouw van wat destijds ‘De Toonzaal Studio’ heette. Nadat het CEM (Contactorgaan Elektronische Muziek) zich bij De Toonzaal Studio voegde en na een flinke verbouwing (met hulp van de Gemeente ‘s-Hertogenbosch en Brabant C) openden twee jaar geleden officieel de Willem Twee studios.

Elektronisch lusthof

De Willem Twee studio’s zijn zonder meer uniek te noemen en een waardevol bezit voor de gemeente ‘s-Hertogenbosch. Het is niet voor niets dat gerenommeerde artiesten aks Daedelus en Hainbach tijdelijk als ‘artists in residence’ in onze stad verblijven. Zij treffen in de studio’s een waar elektronisch lusthof aan. Vooral de aanwezigheid van een ARP 2500 in studio 2 oefent op hen een onverbiddelijke aantrekkingskracht.

De ARP 2500 was de eerste grote synthesizer van de Amerikaanse instrument bouwer ARP Instruments. Het was een monofone analoge synthesizer, die in productie was vanaf 1970 tot ergens in het midden van de jaren zeventig (bron: Wikipedia).

Coronaproof lustrum

Ook het lustrum Willem Twee studio’s ontkomt in deze tijden van corona niet aan een aangepaste vorm. Het lustrum gaat een dagprogramma worden, geheel live online met een grote variëteit aan onderdelen; er wordt live geschakeld naar diverse uithoeken van hun grote netwerk.

De middag staat in het teken van educatie, presentaties en interviews, daarna proosten en eten in een mukbang.

In de avond is er een quiz, live muziek vanuit de studio’s en vooropgenomen videos en felicitaties vanuit de hele wereld met artiesten die bij de studio’s hebben gespeeld en/of gewerkt.

Screenshots: The ARP 2500 at Willem Twee Studios – an introduction

Hainbach

mei, 2020

Bossche podia openen schoorvoetend hun deuren
Optredens Willem Twee Toonzaal, Bossche Brouwers en Warm Onthaal bijwonen kan alleen met reservering

De versoepeling van de lockdown zet per 1 juni een belangrijk stapje verder. Podia en horeca gaan Tweede Pinksterdag open met alle restricties en aanpassingen van dien. Eén van de maatregelingen zijn niet meer dan 30 gasten in een ruimte rekening houdend met de anderhalve meter afstand. Podia zetten online reserveringen in om buiten onnodige wachtrijen te voorkomen. Willem Twee Toonzaal, de Bossche Brouwers en muziekcafé Het Warm Onthaal doen dat dan ook. Toonzaal en de Brouwers zetten ook meerdere sets in om publiekswissels mogelijk te maken.

Bossche podia

De Bossche podia komen uit de lockdown modus en zijn gretig om hun gasten – die net zo gretig zijn – weer te kunnen ontvangen. “We hebben jullie gemist maar nu kunnen we jullie weer ontvangen,” is de strekking van hun verhaal en eigenlijk het verhaal van deze hele sector wereldwijd.

Toonzaal
Willem Twee Toonzaal begint maandag 1 juni Tweede Pinksterdag met Winterreise van Franz Schubert (Wenen, 1797 – 1828). Winterreise wordt uitgevoerd door tenor Peter Gijsbertsen en Hans Eijsackers aan de piano. Winterreise wordt op 1 juni twee maal uitgevoerd voor een publiek van twee keer maximaal 24 personen. Het eerste concert vindt plaats om 19:30 en het tweede begint om 21:15. Kaarten zijn alleen online beschikbaar.

Peter Gijsbertsen: “Hans en ik hebben gekozen voor de Winterreise omdat dat het stuk is dat ons het meest na aan het hart ligt zoals dat ook voor veel luisteraars geldt. Nu het weer mag, dachten we: laten we beginnen met de mooiste muziek die er is.”

Bossche Brouwers – Bye, bye corona

De Bossche Brouwers hebben al een maand geleden de gig Bye, bye corona van de glamdoom band Gaping Moles op hun programma geplaatst. Stoer gegokt en het pakt goed uit voor iedereen die snakt naar een stevig live concert. Het zal wel in de anderhalve meter samenstelling moeten gebeuren.

Gaping Moles gaat drie sets spelen, met publiekswissels. Publiek: 17 personen per show, ieder aan zijn of haar eigen tafeltje. De eerste set start om 20:00 en duurt tot 20:30, de tweede set start om 20:45 – 21:15 en de derde set start om 21:30 – 22:00. Er is goede ventilatie van de ruimte, de afzuiging is groot en gaat maximaal.

Muziekcafé Het Warm Onthaal

Blues rock formatie JPK Band speelt maandagmiddag 1 juni in Het Warm Onthaal. JPK staat voor Jan Pieter Kuijten, frontman en gitarist van de band. Met veel eigen nummers en een aantal in een typisch JPK sausje gedompelde covers veroveren ze wat voor publiek dan ook. Dat zal Tweede Pinksterdag vanaf 15:00 tot 19:00 uur ook wel lukken. Alleen toegang op reservering maar reserveren kan niet meer. Het is volzet, zouden ze in Vlaanderen zeggen.

Een begin, het is een voorzichtig begin van en voor de Bossche podia. Schoorvoetend komt er beweging in zoals bij een zware stoomlocomotief die heel, heel langzaam van de treinremise komt op weg naar het eerste station.