Ghalia Benali probeert de Arabische klankwereld met de Europese probeert te verbinden. Dat ze een voorstelling aan de legendarische zangeres Oum Khaltoum wil opdragen is dan ook niet verwonderlijk.

Oum Khaltoum

In een ver verleden heb ik zowel in Tunesië als Egypte gewerkt en daar heel wat concerten bezocht. Een aandenken aan de grote zangeres Oum Khaltoum bijwonen leek me dan ook een mooie ervaring te zijn.
Zij is alweer een halve eeuw geleden overleden, maar haar nagedachtenis leeft nog steeds in de Arabische wereld vanwege de enorme hoeveelheid aansprekende muziek die zij heeft gezongen. Bij haar begrafenis in 1975 waren ongeveer vier miljoen mensen aanwezig. Wat wel iets zegt over haar populariteit.

Ghalia Benali

Ghalia Benali is in Brussel geboren, maar ging als kind mee met haar Tunesische ouders naar Tunesië waar ze opgroeide. Haar belangstelling voor muziek bleek al vroeg. En ook hing er een foto van Oum op haar kamer, waarvan ze altijd dacht dat dat haar oma was.

Naast een studie exacte vakken heeft ze ook dans gestudeerd in India waar ze in contact kwam met muziek en werken van Inayat Khan. Zij heeft al een lange carrière achter de rug waarbij ze de Arabische klankwereld met de Europese probeert te verbinden. Dat ze een voorstelling aan Oum wilde opdragen is dan ook niet verwonderlijk.

Bij binnenkomst was er een klein (jammer genoeg) doch trouw publiek aanwezig dat veel van de klassieke Arabische werken kende. Ghalia trad op met de Ud speler Moufadhel Adhoum en de Belgische contra bassist Vincent Noiret. Haar presentatie was erg sympathiek. Ze probeerde van elk stuk dat werd uitgevoerd te vertellen hoe ze er bij kwam dat te spelen en wat het voor haar persoonlijk betekende.

Los van werken van Oum Khaltoum deed ze werken van Inayat Khan als een soort eerbetoon aan de spirituele kant van Oum. Waarbij haar dansopleiding in India zich duidelijk deed gelden in de danspassen en gebaren die ze maakte. Ze schuwde de interactie met het publiek ook bepaald niet door te vragen wat sommige mensen graag zouden horen. Waarop er diverse antwoorden vanuit het publiek werden geroepen.

Moufadhel bracht met zijn heldere en mooi ritmisch gedefinieerde Ud spel een duidelijke lijn aan in de ritmiek die uit allerlei onregelmatige maatsoorten bestaat. Voor Europees geschoolde oren klinkt de Arabische toonladder vreemd omdat er sprake is van microtonaliteit. Vincent heeft een jazz achtergrond wat de muziek ook ietwat Europeser deed klinken dan een zuivere interpretatie van Arabische muziek. Niettemin ging dat goed samen.

Ghalia heeft een mooi gedefinieerde stem met een groot bereik en zong met mooie emotionele intentie. En zoals enkele Irakese bezoekers me in een nagesprek verzekerden was het heel goed uitgevoerd als eerbetoon aan Oum omdat ze dezelfde intentie wist over te brengen.

Hoewel het zeker een mooi optreden was vond ik de bezetting wat dun om de gehele intentie van deze muziek over te brengen, een viool zou al veel hebben kunnen schelen. Nu kwam de muziek zo af en toe ritmisch op gang maar miste het hier en daar net die diepgang die je wel bij Oum hoort. Niettemin was het een mooie avond voor verbinding tussen culturen en een eerste ‘pootjebaden’ in de Arabische muziek.