In de tweede editie van Studio4 van het concertseizoen 2021/2022 geven het duo Poulson Sq. en Kypski hun muzikale visie af op de hedendaagse elektronische muziek, de wereld van synthesizers, modules, tapedecks en beats.

Bij binnenkomst valt je oog onmiddellijk op hun apparaten die mooi opgesteld staan op het sfeervol aangeklede podium van de Toonzaal. En zoals altijd in deze voormalige synagoge hangt er een enigszins sacrale sfeer waarin het gekleurde licht een groot aandeel heeft.

Poulson Sq.

Poulson Sq. is een duo met Anthony Fiumara – die in 2018 Graduates 1&2 schreef voor November Music – en Mathijs Leeuwis. Fiumara speelt op een Buchla heruitgave van de beroemde Easel met een geïntegreerde toetsenbord en Leeuwis draait geconcentreerd aan de knoppen om opgenomen ambient sounds in een loop machine los te laten in de Toonzaal. Hij zorgt voor het ‘ritmische’ deel van deze set die zo’n drie kwartier duurt. Het analoge deel van dit stuk komt ook voor zijn rekening als hij aan de prachtige steelgitaar gaat zitten.

Het stuk ontwikkelt zich traag in toon en tempo, kenmerkend voor ambient en is vol geluiden en getinkel die het akoestisch analoge dicht, heel dicht benaderen. Melancholie en onheilspellende vergezichten voeren een strijd om de boventoon. De ijle hoge tonen, een constant monotoon ritme en de lage bassen doen sterk denken aan het album Low van David Bowie uit zijn Berlijnse periode die hij deelde met Brian Eno, peetvader van de ambient.

Het was toen een Berlijn die nog verdeeld werd door de Muur, een wereld van de Koude Oorlog en permanente nucleaire dreiging. Poulson Sq.’s nieuwste single Kosmic Headroom illustreert die associatie met het Bowie album uit 1977. De set eindigt met lage tonen, traag afnemend in volume. Een korte stilte volgt en het publiek dat nog wat nadroomt, applaudisseert enthousiast.

Kypski

Kypski, dat is heel andere koek, zo zal blijken. In zijn voorwoord vertelt gastheer Rikkert Brok dat hij nog kan herinneren dat Kypski 15 jaar geleden ook heeft opgetreden in de Toonzaal. Rikkert is erg benieuwd hoe hij zich als muzikant/dj heeft ontwikkeld.

In deze tweede set gebruikt hij twee Euroracks ingeplugd met allerlei modules en daartussen een draaitafel. Eens een dj altijd een dj. Ook Kypski begint rustig en harmonieus, ambient. Alleen zet hij lage tonen harder en feller in, knallende en korte beats zonder fade-out. De draaitafel gebruikt hij om zijn synths aan te sturen, hij scratcht als het ware met de modules.

Het duurt toch nog een tijdje alvorens harmonie en ambient worden verlaten en verruild voor beats en drum-‘n-bass. Dan is er ook geen redden meer aan.

De energie schiet in een hockeystick curve omhoog en hier en daar beginnen hoofden mee te bewegen op de beat. De beat die hij op de meest onverwachte momenten stopzet. De stilte die ontstaat is dan ook compleet. Erg sterk. Kypski laat in zijn set duidelijk zien welke weg hij wil in gaan. Het is de weg die de elektronische muziek de beste kansen biedt.

Stuidio4 is een maandelijkse concertserie voor elektronische en electro-akoestische muziek verbonden aan de Willem Twee studios.