Chiel Nugter | KLANKGAT

sep, 2024

Spirit Of The Times operette van de wereld van AI
Een samenwerking met het Brabant Koor o.l.v. Louis Buskens en sopraan Janneke Stoute

De Bossche componist Chiel Nugter heeft nieuw werk geschreven, Spirit Of The Times. Het bijzondere is dat Chiel het werk in operette vorm heeft gegoten. Een operette (letterlijk ‘kleine opera’ in het Italiaans) is een vorm van muziektheater die erg lijkt op opera, hoewel de onderwerpen vaak minder serieus zijn.

De muzikale nummers (aria’s, duetten, ensembles, koorwerken) worden veelal door gesproken dialogen aan elkaar verbonden, al dan niet ondersteund door melodramatische muziek. Dat is hetzelfde zoals een musical is opgebouwd. Zijn musicals dan eigenlijk niet de operettes van onze tijd?

Spirit Of The Times

Bij opera worden alle dialogen gezongen en dat is nou precies de reden dat Chiel Nugter voor Spirit Of The Times gekozen heeft voor de operette vorm. Chiel noemt het een operetta. Operette is luchtiger dan opera en is er ruimte voor dialoog.

Chiel Nugter: Op het vorige album Masquerade stond een werk voor sopraan. Over dit stuk was ik zelf het meest tevreden en ik wilde er graag iets meer mee doen. Ik heb vervolgens voor Markant Vocaal drie stukken geschreven die bij hun voorjaarsconcert uitgevoerd werden.

Nadat ik bij een tentoonstelling van Orpheus in de onderwereld van Offenbach was geweest dacht ik, is het niet leuk om die stijlvorm te pakken (namelijk een operette) en dat de verhalen in plaats van over goden en andere dingen waarmee men zich vroeger bezig hield maar iets te maken over de huidige tijdsgeest.

Samenwerking zoeken:
Het album heet dan ook: Spirit Of The Times. Na een aantal koren te hebben benaderd is er een samenwerking gekomen met Brabant Koor onder leiding van Louis Buskens. Dit is een projectkoor en zij zagen het wel zitten hier iets mee te doen.

Het verhaal:

Het verhaal gaat over iemand die op een kafkaëske manier verstrikt raakt in de wereld van AI (Kunstmatige Intelligentie, red.). Hij brengt zelf werken uit die gemaakt zijn door Chat GPT met alle gevolgen van dien.

Dit lekt uit en hij word gecanceld. Karakters in de operette zullen zijn Chat GPT en ook het Internet. Het Internet vormt het koor en de verschillende apps en website vormen de karakters.

Uiteindelijk is het project opgenomen in Volverstudio te Tilburg.

Brabant Koor is een 24-koppig koor met piano en solozang. Het album bestaat uit twaalf, veelal korte nummers.

Sopraan Janneke Stoute met wie Chiel eerder heeft samengewerkt op het album Masquerade, zingt op zes nummers, onder meer op het wonderschone en gedragen openingsnummer Sovoronna. Het album is onlangs op Spotify geplaatst.

Spirit Of The Times (2024)

okt, 2022

Madelief onderdeel van nieuw album Tijdsgeest
Als de jeugd voorbij is en de verwondering verdwenen, daalt de werkelijkheid in dat het leven eindig is

Van de Bossche componist Chiel Nugter is nieuw werk uitgekomen met als titel Madelief. Hij maakte dit werk samen met violiste Iris van Nuland. Madelief zal onderdeel zijn van het album Tijdsgeest dat in 2024 uit zal komen. De video met pianist Alfredo van de Munt en Iris is opgenomen in de kleine zaal van het Concertgebouw in Amsterdam.

Madelief

Op het album Tijdsgeest van de Bossche componist Chiel Nugter zal ook samengewerkt worden met koren en andere musici. Madelief is het eerste werk dat uitkomt en er zullen nog enkele eerst als single uitgebracht worden. Op mijn vraag hoe Madelief tot stand is gekomen en wat eventueel de achterliggende gedachte is van het album Tijdsgeest, kreeg ik het volgende antwoord:

Antwoord Chiel Nugter

Ik heb weer met Iris samengewerkt omdat ik het fijn vind met haar samen te werken. Mijn manier van werken begrijpt niet iedereen gelijk en zij snapt heel snel wat ik bedoel; ook omdat we al eerder samen hebben gewerkt. Ik heb voor het concertgebouw gekozen ter afwisseling [van Bossche locaties zoals De Toonzaal, red.] maar ook omdat de zaal Spaans aandoet en het volgende nummer dat uitkomt El Caballo Arabe gaat heten. Dat nummer doet Spaans aan maar ook Iris en Alfredo hebben iets Spaans/ Zuid- Europees over zich. Leek me een mooi totaalplaatje. De zaal slaat dus vooral op het volgende nummer dat uit zal komen.

Thematiek van het album Tijdsgeest zal zijn dat als de jeugd voorbij is. De werkelijkheid indaalt dat het leven eindig is. Met het verdwijnen van de verwondering die je als kind hebt verdwijnt ook het gevoel het eeuwige leven te hebben. Als alternatief zoekt men naar antwoorden waar mijn inziens religies uit ontstaan en als gevolg daarvan er hemelen en paradijzen worden verzonnen om de eindigheid enigszins dragelijk te maken.

Op dit album zal een Bosch koor (nog in gesprek) zingen en er zal nog een aantal mooi namen in de muziekwereld komen om op het album te spelen. Uiteindelijk zal er een mooi rond verhaal uitgekristalliseerd worden en zal het album uitgebracht worden in de vorm van mijn zelfbedachte Nieuwetijds Muziekboekje….

Melancholie

KLANKGAT heeft de afgelopen jaren de nodige aandacht besteed aan Chiel Nugter als componist en zijn werk. Madelief past naadloos in het oeuvre van de Bossche componist. Romantisch klassiek en harmonieus met een hang naar nostalgie. Dat komt tot uiting in de melancholie die Madelief uitademt. Luister zelf.

https://www.youtube.com/watch?v=RoSeQsUi5xk

Screenshots: Youtube – Madelief – Iris van Nuland & Alfredo van de Munt
Geluidsman: Emil van Steenwijk
Video: Remco Coolegem

sep, 2021

Masquerade ademt sfeer van het mediterrane Venetië
Productieve Bossche componist Chiel Nugter brengt alweer zijn vierde album uit

Het nieuwe album Masquerade van de Bossche componist en gitarist Chiel Nugter is maandag 20 september uitgekomen. Het is inmiddels zijn vierde album in nauwelijks anderhalf jaar tijd.

Voor dit album heeft Chiel samengewerkt met ensemble Zoef en pianist Chris van de Kuilen. In het ensemble speelt ook Maud Busschers uit ‘s-Hertogenbosch. Zij is één van de beste hoboïsten van het land. De video onder in het artikel is gemaakt door de mediaman Remco Coolegem. De albumhoes van Masquerade is getekend door Sanne Hoekstra.

Masquerade

Het album Masquerade opent met het nummer Getijde en het roept een melancholische sfeer op die treffend past bij de omschrijving die Chiel Nugter zelf aanvoert: Venetië aan de Middellandse Zee. Het is een dreigend beeld van de Dogenstad – de bijnaam van Venetië – die wordt opgevoerd van die bijzondere stad aan de lagune, uitmondend in de Adriatische Zee.

Waltz of the Dancing Puppets is een klassiek opgebouwde wals met weer een duistere ondertoon die voortborduurt op het openingsnummer. Het past bij het beroemde carnaval van deze stad, waar inwoners zich prachtig uitdossen en gemaskerd rond paraderen. Het nummer Kwetsbaar met mooie, fonetische vocalen van Janneke Stoute verdiept dat onbestemde, onderhuids gemoed nog verder.

Het vierde nummer is het titelnummer Masquerade en dat is zonder meer terecht. Het zou zomaar een soundtrack van een film kunnen zijn dat zich afspeelt in de slecht verlichte steegjes en doodlopende zijkanalen van Venetië, uiteraard tijdens carnaval. Ik moet ook denken aan de klassieke thriller Don’t Look Now die eindigt met een huiveringwekkende achtervolging in de krochten van deze kanalenstad.

Het Zoef ensemble met pianist Chris van de Kuilen zetten zacht en harmonieus in om na enige tijd het tempo en volume te verhogen. Dan volgt een break en gaat het nummer weer wat tempi lager om te eindigen als een stervende zwaan zoals in een klassiek ballet. En dat is wat het werk van Chiel Nugter en dit album in het bijzonder kenmerkt. Het is ‘classic’ klassiek, akoestisch en harmonieus. Electronica komt niet aan de pas en geen spoor van atonaliteit. Een verademing in deze hi-tech wereld waarin beats per minute en autotune de overhand hebben.

Het vijfde van in totaal twaalf nummers is Acacia en het is een geslaagde samenspel van piano en zang. Zangeres Janneke Stoute zingt fonetisch in zelf verzonnen klanken. Toch hoor ik Italiaans aandoende klanken. Acacia zou, zo kan ik me voorstellen, voorgedragen kunnen worden aan een of ander prinselijk hof in de zeventiende eeuw. Van Geluk of Misère begint als een vrolijk nummer uit de Balkan, maar eindigt toch in droefenis en dekt dus de lading van de titel. Het is een bewerking van het gelijknamig nummer dat op het album Vannatuure staat.

Venice is een kort en krachtig nummer met mooi spel van Maud Busschers op de hobo. Een nummer dat mij sterk aan het werk van Vivaldi doet denken. Het volgende nummer Ca’Dario wijkt qua opbouw af van de rest van het album en intrigeert daarom des te meer, met een hoofdrol voor de violisten. Ethos Pathos Logos appelleert wederom aan Vivaldi en zou zich uitstekend lenen voor een pas de deux. Voortreffelijk spel van Floortje de la Fosse op de fluit en zang van Janneke Stoute.

Misère is een solo van Chris van de Kuilen op de piano. Dit nummer schreef hij samen met Chiel Nugter. Het nummer gaat verder daar waar het piano intermezzo van Geluk of Misère eindigt. Het duurt alleen te kort.

De Laatste Deur betekent het einde van het feest, het einde van het leven, een requiem. Achter die laatste deur wacht de zwarte, lugubere gondel (La lugubre gondola van Franz Liszt) die je naar de overkant van de lagune brengt.

Masquerade is tot nu toe het meest uitgebalanceerde werk van Chiel Nugter als componist. Zijn gitaar blijft in de koffer. Chiel is er in geslaagd een aansprekelijk album te maken binnen het populair klassieke genre. Hij omringt zich met uitmuntende musici en ook dat is een talent.

En tenslotte is er nog De Toegift dat 40 seconden duurt. De Toegift lijkt eerder meer op een cliffhanger voor een nieuw album. Wordt vervolgd.

Chiel Nugter – Getijde met Ensemble ZOEF – Chris van de Kuilen

Bezetting Masquerade:

Viool: Stijn Brinkman
Viool: Nina Zuure
Alt-Viool: Georgios Andreadis
Cello: Liutauras Zilaitas
Contrabas: Orrin van Leeuwen
Piano: Chris van de Kuilen
Fluit: Floortje de la Fosse
Hobo: Maud Busschers
Zang: Janneke Stoute

dec, 2020

Vannatuure neemt je mee op sprookjesachtige reis
Een bijzonder muzikale combinatie door jonge talenten uit Oss en Den Bosch

De pas achttienjarige Iris van Nuland schittert met haar talent op haar debuutalbum Vannatuure, samen met de componist Chiel Nugter (30). Het album ‘Vannatuure’ bestaat uit elf nummers, diverse nummers, allen gecreëerd met de simpele ingrediënten van twee instrumenten; een gitaar en viool.

Vannatuure

Als de eerste klanken van het gelijknamige nummer Vannatuure klinken, begint de zogenaamde reis door het sprookjesachtige album. Die tevens in één dag is opgenomen, zo laat van Nuland in een interview met Dtv Nieuws weten.

Vannatuure op Spotify

Wanneer het derde nummer van het album klinkt, wordt mijn aandacht getrokken. Een nummer genaamd Duet. Terwijl de klanken van zowel het gitaar als het viool duidelijk aan elkaar gewaagd zijn, is de eindstand van het duel een saamhorigheid van de twee instrumenten. Een strijd tussen de klanken vormt zich tot een prachtig en sterk muzikaal geheel.

De rest van het album laat ook zeker niet aan haar wensen over. Alle noten die klinken zijn door Chiel gecomponeerd. Overigens wel met als kleine uitzondering het nummer Somnium Fuga, waar een samenwerking met Bart van Liempt aan vooraf ging.

Naast het uitbrengen van haar debuutalbum, heeft Iris niet stilgezeten. Eerder dit jaar heeft ze namelijk de Prinses Christina Concours in haar leeftijdscategorie gewonnen en dus de beste violiste van Nederland is onder de 22 jaar. Een muzikaal sterk jaar voor de jonge violiste dus. Iris van Nuland studeert aan het Conservatorium van Amsterdam en woont in Oss.

Chiel Nugter is componist en gitarist en woonachtig in Den Bosch, Dit jaar bracht hij het album Hertogsstad uit waarover meer in dit artikel.

Vannatuure is sinds 3 december te beluisteren en terug te vinden op zowel Spotify als YouTube. Op Kerstdag is het duo ook op de klassieke zender Radio 4 te beluisteren. Het tijdstip zal later bekend worden gemaakt.

Het hele album op Spotify

Youtube

Foto’s: screenshots Chiel Nugter & Iris van Nuland – Somnium Fuga

sep, 2020

Hertogstad melodische reis van uiteenlopende stijlen
De sfeer van de muziek van Chiel Nugter ademt dezelfde sfeer uit als die van de stad Den Bosch

De Bossche componist en gitarist Chiel Nugter, schreef het album Hertogstad, een mix van verschillende stijlen. Van neoklassiek, folk tot aan moderne genres. Hertogstad is vooral een ode aan bijzondere plekken van de stad ‘s-Hertogenbosch. Chiel kon Hertogstad realiseren met de medewerking van de gemeente.

Hertogstad

Hertogstad is mede mogelijk gemaakt door de gemeente Den Bosch. Chiel heeft een album kunnen realiseren waar hij naar eigen zeggen ‘zijn muzikale creativiteit in kwijt kan’.

“Ik heb de gemeente aangeschreven dat ik graag muziek wilde schrijven voor de in mijn ogen bijzondere plekken/monumenten/gebeurtenissen van de stad, omdat ik van mening ben dat de sfeer die mijn muziek ademt ook de sfeer is die de stad ademt.” Chiel kon aan de slag.

Geen doorsnee plekken

Watertoren

Hellegat

Bij de realisering van Hertogstad koos Chiel Nugter onderwerpen als het Hellegat of de Watertoren. Niet per se de doorsnee onderwerpen en plekken wanneer er een toerist naar Den Bosch komt.

Ook wilde hij graag een orgel nummer uitbrengen in verband met de Sint-Jan.

“Om het nummer de Sint-Jan te noemen of iets dergelijks vond ik te slap. Dus ben ik de Sint-Jan ingelopen met het idee om het nummer te gaan noemen naar de naam van het orgel…..Bleek het orgel geen naam te hebben. Echter bovenop het orgel bijna niet te zien, heb je een trommel die af en toe beweegt genaamd de Dodendans. Hierop heb ik vervolgens het stuk gemaakt.”

Ook het legendarische Zwanenbroedershuis aan de Hinthamerstraat stond op het verlanglijstje.

“Ik heb een goed gesprek gehad met de heer Witlox, beheerder van het Zwanenbroedershuis. Hij vertelde me over het beleg van Den Bosch. Na me hierin verdiept te hebben vond ik dit ook de aandacht waard. Zo heeft elk nummer wel zijn eigen verhaal.”

Muzikanten
Muzikanten die op Hertogstad Chiel Nugter (gitaar) begeleidden zijn onder andere:

De jonge talentvolle violiste Iris van Nuland
Chris van der Kuilen (pianist) leraar conservatorium Tilburg
Salvatore Locante vocals
Henny Gieles (fluitist)
Bart van Liempt (muzikale meedenker)

Chiel kwam tijdens de realisering van het album medemuzikanten op onverwachte plekken tegen. Zo ontmoette hij Salvatore Locante in zijn koffietent Salvatore. Salvatore deed de vocals op het nummer Rivelazione.

Een andere muzikant kwam hij op het station van Amsterdam tegen.

“Verder was ik in de corona tijd in Amsterdam. Voordat ik één van de laatste treinen richting Den Bosch wilde pakken hoorde ik iemand prachtig piano spelen op een NS-vleugel. Ik besloot een kijkje te nemen bleek het een medewerker van Thuisbezorgd.nl. Ik vond hem echt veel te goed voor zijn jasje dus ik vroeg hem waarom hij niks met de piano deed. Bleek dat hij net voor de crisis begon besloten heeft vanuit Hongarije naar Amsterdam te verhuizen om hier pianoleraar te worden. Ik vroeg hem zijn gegevens en vier weken later hebben we samen met Iris het nummer Watertoren opgenomen in Paviljoen Ongehoorde Muziek van Bart van Dongen.”

De naam van die Hongaarse pianist luidt Zoltán Rugovics.

Screenshot Hellegat: Jeroen Bosch “Hemel en Hellevaart” vaarroute op de Binnendieze
Het werk van Chiel Nugter met onder meer Hertogstad is te zien op zijn Youtube kanaal.

Clip Zwanenbroeders op Hertogstad

CD Hertogstad op Spotify