Theon Cross

jun, 2022

British Jazz Night met tuba speler Theon Cross
Jazz in Duketown zet haar poorten maar wat graag open voor 'the British jazz invasion'

De Britse Jazz Nacht met onder andere Theon Cross is een waardevol initiatief van Jazz in Duketown. Want, let wel, de Britse jazzscene is springlevend en in de media wordt al gesproken over een heuse British jazz invasion. Een andere vertegenwoordiger van die Britse jazzscene is saxofonist Chelsea Carmichael die eerder deze avond is geprogrammeerd. Zij begeleidt nu landgenoot Theon Cross, mister Tuba.

Theon Cross heb ik al eerder mogen meemaken. Dat was vorig jaar bij het November Music festival. Daar trad hij op in Willem Twee poppodium als bandlid van de befaamde Sons of Kemet. Ik kan me goed herinneren dat ik verbaasd keek naar de grote, zware tuba die op het podium lag uitgestald. Een instrument dat je niet direct associeert met jazz, eerder met een fanfare orkest. Hoe een mens zich kan vergissen en wat een openbaring was het om Cross te zien spelen.

Nu, hier op de Markt met Jazz in Duketown is het geen herhaling van zetten maar net zo opzienbarend als vorig jaar. De tuba is een zeer dominant instrument en Theon Cross heeft er het postuur en de stamina voor om er alles uit halen. Maar zelfs hij moet een korte pauze inlassen tijdens de set, een pauze die door gitarist Nikos Zarkias kundig wordt ingevuld. Cross wordt verder begeleid door Chelsea Carmichael op saxofoon en Patrick Boyle op drums.

Deze slideshow vereist JavaScript.

Als Cross voluit blaast op de tuba, is het net alsof een groot mannetjes olifant de kudde oproept. Zonder versterking toetert Cross de toegestroomde menigte op de Bossche Markt bijeen. Het gebruik van dit ongewone instrument in de jazz wereld is een grensverlegging op zichzelf. De bastonen vormen niet het ritmisch hart van de muziek, soleren er eigenlijk omheen zoals het bij freejazz betaamt.

Bij de meer ritmische nummers vormen Cross en drummer Boyle een mooi span. De beat is hypnotisch, ja zelfs sjamanistisch te noemen. Met opzwepende jazzsolo’s, donkere elektrobeats, hiphop achtige flows en collectieve improvisaties laat hij horen waarom de innovatie Britse jazz momenteel wereldwijd door een nieuw publiek wordt omarmd.

Met zijn tuba roept Cross de geesten en demonen aan. En de mensen dansen om hem heen.

jun, 2022

Jazz in Duketown 2022 als vanouds en toch ook niet
Zoveel te zien zoveel te kiezen en ogen tekort met zoveel aanbod is een terugkerend dilemma

Jazz in Duketown 2022 kent een indrukwekkende line-up. Aan de al aangekondigde namen zijn Typhoon, Donny McCaslin (US), Vels Trio (UK), Lucy Woodward & Henrey Hey (US), Antoine Boyer & Yeore Kim Quartet (FR), Hans Dulfer en vele anderen toegevoegd. Na twee jaar fysieke afwezigheid kan de Bossche binnenstad dit Pinksterweekend zich weer opmaken voor dit gratis toegankelijk jazzfestival dat zich grotendeels buiten afspeelt.

Jazz in Duketown 2022

Typhoon stond in 2020 geboekt maar dat en het hele festival ging niet door. Of er sowieso in dat jaar iets werd gedaan, staat mij niet meer bij. Dat is een grote ‘blur’ in mijn herinnering. In 2021 trad Typhoon wel op in een goed georganiseerde live-stream versie van Jazz in Duketown. De organisatie wilde per se dat deze rapper live zou terugkeren en dat gebeurt dus aanstaande maandag 6 juni op de Parade.
Dit is wat oud-voorzitter van JiD Gaby Westelaken erover zei in een interview met KLANKGAT in januari 2021: “[…] En we hadden rapper Typhoon geboekt en daar hebben we de afspraak mee gemaakt dat ie dit jaar of volgend jaar zou komen op het moment dat die lockdown duidelijk werd.” Op Jazz in Duketown 2022 is hij erbij, op maandag 6 juni.

Karel van Eerd Music Award

De Jazz in Duketown 2022 editie is met een dag extra verlengd. Op donderdag 2 juni wordt namelijk de finale van de Karel van Eerd Music Award in Podium De Azijnfabriek gehouden. De vakjury van Karel van Eerd Music Award en het publiek hebben de vier finalisten geselecteerd voor de tweede editie van The Karel van Eerd Muziekprijs. Drie nieuwe bands plus de winnaar van de juryprijs van de eerste editie, The Fried Seven. Dat zijn in volgorde van optreden Matthijs Geerts, Sons of Freud’s Wife, James Martin en The Fried Seven. Dit is wel een invite-only event (bummer).

Zoveel te zien zoveel te kiezen

Ogen tekort bij zoveel aanbod is een telkens terugkerend dilemma. Keuzes maken is een must. Toch bekruipt je ook weer de twijfel. Wat gebeurt er elders op het festival? Mis ik niet een te gek optreden? Twijfel knaagt voortdurend. Wat te denken van Wild Organs & Drums in de Uilenburg of Rilan en zijn Bombardiers op de Parade. Ik heb ze al eerder gezien, maar toch.

En dan ‘mister impressive’ Theon Cross op de tuba? Heel bijzonder en een mooie special die British Jazz Night. Gelukkig is Typhoon op de maandag geprogrammeerd, de minst druk bezette dag. En dan heb ik het nog niet over de Amerikanen die na twee jaar afwezigheid er weer zijn zoals saxofonist Donny Mc Caslin. Voor jongeren heeft Jazz in Duketown 2022 een groot blik rap en hip hop opengetrokken met bijvoorbeeld NEWĀRK op zondag op de Parade. Op het Kerkplein komen avant garde bands uit binnen- en buitenland. Er is zoveel te kiezen, ik kom ogen te kort.

Kortom, Jazz in Duketown 2022 is als vanouds en toch ook weer niet. We gaan inhalen wat we gemist hebben en zijn daar zeer inhalig in.

Gastredacteur: Hildebrand Teunissen

Screenshot The Fried Seven: The Sheik of Araby (T. Snyder)

nov, 2021

Sons of Kemet blazen Poppodium met gemak weg
Vertegenwoordigers van de nieuwe vitale Britse jazzscene staan borg voor opzwepende optredens

Ruim vóór het opkomen van Sons of Kemet verzamelen jongeren zich pal voor het podium van de Willem Twee. Net als vorige week bij FAQ-Saturday zijn jongeren in grote getale op komen dagen. Dat geeft de burger moed en zeker de organisatie van November Music die de aanwas van haar publiek wil verjongen. Het programmeren van deze energieke Britse band is zonder meer een gouden greep te noemen. Op het podium zijn twee drumstellen opgesteld, een saxofoon staat op een standaard en een grote goudglanzende tuba ligt op de grond.

SONS OF KEMET (UK)

De Oude-Egyptenaren noemden Egypte: Kemet of “zwart land”. Ze noemden zichzelf remet-en-kemet wat wordt vertaald als: “het volk van het zwarte land”. Ze bedoelden met het zwarte land het vruchtbare slib dat achterbleef op de oevers, als de Nijl was overstroomd en waarmee ze gewassen konden telen (bron: Wikipedia).

Deze slideshow vereist JavaScript.

Dit voorjaar brachten Sons of Kemet hun vierde studioalbum Black To The Future uit op Impulse! Records. Daar zijn de singles Hustle en To Never Forget The Force van uitgetrokken. Aan dat album werkten onder meer Lianne La Havas en Kojey Radical aan mee. Deze avond in Willem Twee geen vocalisten bij de set maar de kern van Sons of Kemet: saxofonist Shabaka Hutchings, tuba-speler Theon Cross en de twee slagwerkers Tom Skinner en Edward Wakili-Hick. Het wordt een instrumentale gig met Hutchings en Cross in de belangrijkste rollen.

De band komt op zonder een inleidend voorwoord. Er wordt direct gemusiceerd. Saxofonist en leading man Shabaka Hutchings pakt gelijk uit en haalt de meest spannende klanken uit zijn saxofoon. Als solo instrument om het vervolgens als ritme instrument te gebruiken tezamen met de twee slagwerkers Skinner en Hick die zijn haar in een verhoogde tulband heeft gedraaid.

Van meet af aan stuwt Sons of Kemet het ritme op met soms een solo van Shabaka Hutchings op zijn sax zonder dat de beat daar onder lijdt of verzwakt. Het publiek reageert uitgelaten en voor in de zaal staan jongeren zich in het zweet uit te leven. Heel bijzonder is de solo van Theon Cross op de tuba. Cross die soms ’trompettert’ als een grote Afrikaanse olifant, haalt de meest onverwachte klanken uit het zware instrument. Enige spierkracht is gewenst om de tuba zo te gebruiken zoals hij dat doet.

Hoe kan je de muziek van deze Zonen van het Zwarte Land plaatsen? Is het muziek van een andere planeet die jazz, pop- en rockliefhebbers in de ziel raakt, zoals vele media deze band omschrijft? Van een andere planeet is sterk overdreven.

Wat jongeren aanspreekt is de dansbaarheid van deze jazzexercities. Dansbaar en tegelijkertijd complex waarin vele wereldstijlen in elkaar vloeien, geboren in metropolen als Londen en Lagos, Nigeria. In navolging van Fela Kuti maar dan flink wat tempi sneller en de volumeknop hoger. Poppodium wordt met alle gemak weggeblazen.

Deze slideshow vereist JavaScript.