Muziek verbindt alles voor Songhoy Blues

Verschillende culturen komen samen bij Malinese band

Songhoy Blues verwerkt de tragiek van de burgeroorlog in thuisland Mali in een opzwepende mix van woestijnblues en alternatieve rock. Op 11 december verscheen de clip van het nummer ‘Sahara’, met een gastbijdrage van Iggy Pop. We spraken zanger Aliou Touré backstage in Tivoli Vredenburg te Utrecht nadat ze daar optraden.

Songhoy Blues kent een heftigere ontstaansgeschiedenis dan de gemiddelde band. De vier leden van de band komen uit verschillende plekken in Mali, maar ze waren gedwongen te vluchten, zo vertelt Touré. “Jihadisten namen de macht over in het noorden en ze verboden alle culturele uitingen. Geen muziek, bars, clubs, voetbal en andere sporten. Dit was heel moeilijk voor mensen in Mali. Jonge mensen hadden het zwaar zonder muziek en sport. Daarom vertrokken veel mensen, zoals wij, naar het zuiden.”

In de Malinese hoofdstad Bamako ontmoetten de huidige bandleden elkaar en ze besloten samen te jammen. Dat sloeg aan bij bezoekers van hun jamsessies: “We dachten: jongens, misschien wordt dit wel iets. Dat is hoe Songhoy Blues is ontstaan. We begonnen teksten te schrijven en probeerden iets positiefs te maken van de slechte situatie waar we in zaten.”

Songhoy
Songhoy

Songhoy Blues probeert met muziek niet alleen zijn eigen situatie te verbeteren, ze hopen ook iets te kunnen betekenen voor andere Malinezen. Touré: “Muziek werd verbannen vanuit een religieus motief. Alles wat niet binnen de islamitische filosofie paste werd aangevallen. In Songhoy Blues zitten leden met verschillende religies en culturen en we komen uit verschillende plekken in Mali. Muziek brengt ons samen. We willen een voorbeeld zijn voor jonge mensen in Mali: verschillende achtergronden kunnen heel goed samengaan.”

Op de vraag of hij zelf religieus is geeft Touré geen eenduidig antwoord: “Ik geloof in iets spiritueels. Ik geloof in vrede. Ik geloof in liefde en geluk. Dat is een geloof dat iedereen heeft, of je nou christen, boeddhist, rastafari, moslim of wat dan ook bent. Daar zit geen verschil in.” Deze universele waarden vindt hij ook in muziek: het maakt mensen blij en brengt liefde en vrede. Daarom vindt hij het raar dat muziek en religie niet samen zouden gaan: “Ik zou heel graag willen vragen waarom muziek in het noorden verbannen werd, maar die kans heb ik nooit gekregen.”

Voordat het verboden werd speelde Malinese muziek een grote rol in het leven van de leden van Songhoy Blues. Gitarist Garba Touré (overigens geen familie van zanger Aliou Touré) is de zoon van een bandlid van Ali Farka Touré, die bekendstaat als de grootste muzikant uit Mali en de grondlegger van de Maliblues. De invloeden van deze Maliblues hoor je duidelijk terug in de muziek van Songhoy Blues, maar wel in een hele eigentijdse stijl. Aliou Touré: “Met de komst van internet is Mali geen jungle meer. We hebben ook Spotify, iTunes, Facebook, YouTube, alles. Dus we kunnen overal naar luisteren en dat mixen met de muziek waar we mee opgroeiden.” Hij noemt Jimi Hendrix, B.B. King, Eric Clapton, The Foo Fighters, Bob Marley en Kendrick Lamar als voorbeelden van inspirerende westerse artiesten.

Muziek verbindt alles voor Songhoy Blues
Aliou Touré

Op Songhoy Blues’ nieuwe album ‘Résistance’ blijft het niet alleen bij inspiratie, er staan samenwerkingen met de punklegende Iggy Pop en grimeartiest Elf Kid op. Alhoewel, samenwerking: de band heeft Iggy Pop nooit ontmoet. Het management van Songhoy Blues stelde voor om het nummer ‘Sahara’ naar Iggy Pop op te sturen zodat hij er vocalen voor op kon nemen. Tot Tourés verbazing deed hij dat: “We konden ons niet voorstellen dat hij er de tijd voor zou hebben. We hebben nog nooit met iemand als hij samengewerkt. Andersom heeft hij nog nooit met een jonge Afrikaanse band samengewerkt. We vonden het allebei geweldig.”

Interview: Jan Douwe Krist en Johan van Bommel
Foto via Facebook van Songhoy Blues
Screenshots: Songhoy Blues’ performance Songlines Music Awards winners’ concert op London’s Barbican, 3 oktober 2016

Jeroen_Doomernik

Jeroen Doomernik improvisatie ultieme muziek

Jeroen Doomernik is een telg uit een heel muzikale familie

Jazzmusicus Jeroen Doomernik, geboren in Den Bosch, komt uit een heel muzikale familie. “Iedereen doet wel iets met muziek bij ons. Bij ons thuis was alles muziek. Klassiek, jazz, alles. Overal was muziek.”

Jeroen Doomernik

Op jonge leeftijd ging Jeroen Doomernik bij harmonie Glorieux spelen als trompettist. Trompet vond hij het mooiste instrument. “Ik heb daar ontzettend veel geleerd.” Hij leerde liever alle stukken uit zijn hoofd. “Daardoor heb ik leren improviseren.” Na de middelbare school ging Jeroen Doomernik naar het conservatorium.

Jazz speelt een grote rol in de muziekwereld van Den Bosch, zeg maar gerust de hoofdrol. Het grootste en gratis openlucht muziekfestival van Nederland is Jazz in Duketown. Daarnaast is er al een aantal jaren ook jazz geprogrammeerd in het prestigieuze November Music festival.

Verder zijn er diverse podia voor jazz zoals Willem Twee concertzaal en de Azijnfabriek. Helaas ontbreekt nog een equivalent van het BIM-huis uit Amsterdam. In deze jazzscene speelt Jeroen Doomernik een cruciale rol, niet in het minst als oprichter van Jazzwerkplaats.

Jeroen Doomernik
Jeroen Doomernik

KLANKGAT: Jeroen, wat is jouw muzikale achtergrond?
Jeroen Doomernik: Er is veel muziek waar ik niet naar luister en muziek waar ik wel naar luister. En de muziek waar ik wel naar luister, is altijd jazz of jazz gerelateerd. Toen ik zo’n jaar of acht was, draaide mijn vader muziek van Dizzy Gillespie en Stan Getz. Daar is eigenlijk mijn liefde voor de muziek geboren.Naar popmuziek luisterde ik niet zoveel. Ik hield ook meer van zwarte muziek. Blues, soul, gospel, jazz. Miles Davis bijvoorbeeld. Ik heb al zijn elpees nog. Mijn voorkeur ging naar een aantal stromingen in jazz muziek die ik mooi vond. Luisteren naar die muziek en naspelen. Wat mij ontzettend boeide, was improviseren. Het systeem daarachter. Hoe gebeurt het? Hoe kun je nou met je gevoel alle noten spelen die toch goed klinken? Improviseren vind ik de ultieme vorm van muziek.

Is jazz daar het meest geschikte genre voor?
Dat is waar jazz al een eeuw lang over gaat. Het samenspelen, het communiceren van muzikanten in een band en veel buiten de lijnen spelen.

In de jaren ’70 kwam jazzrock op met groepen als Weather Report. Had dat invloed op jou?
Ja. Sowieso alle fusion muziek. Absoluut, ja. Alle mengvormen van muziek hebben mij altijd aangetrokken. Jazz muziek nu is eigenlijk de meest eclectische muziekvorm. Er zitten historische en vernieuwende componenten in.


Eén van jouw projecten is Jazzwerkplaats dat al zo’n 25 jaar bestaat. Wat doet Jazzwerkplaats?
Jazzwerkplaats is een stichting met als doel de promotie van muziek in Den Bosch. Sinds een half jaar zijn wij gevestigd aan De Tramkade. Wij geven workshops en niet alleen in jazz.
Jazzwerkplaats is al jaren veel breder in opzet. De muziek is wel jazz gerelateerd. We geven naast workshops ook concerten, sessies, lezingen en veel masterclasses. Er is een Zangwerkplaats en vier jaar geleden hebben we de Jazz Academy en JuniorAcademy opgericht.

Jazz Academy?
Dat is voor jonge muzikanten die beroepsmusici willen worden. Het zijn jonge mensen tussen de 16 en 21 jaar die een plek krijgen waar ze dingen kunnen uitproberen. Let wel, het is geen school. Het is een groep die bij elkaar komt om te musiceren.

Wat is jouw rol daarin?
Ik ben hun coach en er zijn ook ander coaches overigens. Maar die jongeren moeten in principe alles zelf doen. Het is hún band. Ik ben hun feedback, schrijf muziek. Maar zij moeten zelf de muzikale problemen oplossen én leren samenspelen. Niet in je eentje drummen op je zolderkamer. Elke dag hier muziek maken en dat dat uitvloeit naar de stad.

Staan er nog nieuwe plannen op stapel?
We hebben in Den Bosch beetje een verloren generatie gecreëerd doordat we de muziekschool sloten. Door een overgroot deel van het muzikale veld en de gemeente Den Bosch wordt momenteel een overkoepelende organisatie ingericht. Het doel is om een Muziekschool 3.0 op te gaan zetten. De gesprekken daarover zijn nu verder dan ooit.

Jeroen Doomernik heeft nog meer pijlen op zijn boog. Sinds 2003 doet hij de jazz programmering voor Willem Twee concertzaal voorheen De Toonzaal. Voor Tivoli Vredenburg in Utrecht zette hij een groot talent ontwikkelingsproject op. Jeroen Doomernik is verder bandleider van het Brabants Jazz Orkest.


Jeroen Doomernik
Leren van elkaar, door te doen

De JazzAcademy is een broedplaats voor jonge, getalenteerde Jazzmuzikanten, opgezet door Jeroen Doomernik vanuit de Stichting Jazzwerkplaats Den Bosch. Het is geen school in de traditionele zin. Het is een ontmoetingsplaats en werkplaats voor jonge, ambitieuze muzikanten die echt verder willen in de muziekpraktijk, of dat in ieder geval hier willen onderzoeken. Gedurende minimaal een jaar krijgen deelnemers de kans om kennis te maken met allerlei facetten van de muziektheorie en -praktijk en hun vaardigheden daarin te ontwikkelen. Jeroen Doomernik: ‘Belangrijke motto is daarbij: Leren van elkaar, door te doen!’

De JazzAcademy wordt op structurele basis professioneel gecoacht door Jeroen Doomernik, maar ook vooraanstaande musici als Eric Vloeimans en Paul van Kemenade hebben hun medewerking verleend.

Podiumervaring opdoen en dus het verzorgen van optredens is een wezenlijk belangrijk aspect, vindt Jeroen Doomernik. Hierbij richt de JazzAcademy zich op de stad en de regio en slaat ze nadrukkelijk een brug naar jongeren, scholen, lokale culturele partijen, podia en festivals. Zo wordt samengewerkt met Jazz In Duketown, Verkadefabriek, Willem Twee poppodium en Willem Twee concertzaal.

Kortom, Jeroen Doomernik is van vele markten thuis en natuurlijk staat hij op vele podia in het land te spelen en vooral te improviseren. Jeroen Doomernik is een enthousiaste workshopleider met een ruime ervaring in het organiseren en leiden van jazzworkshops.