Ik interviewde Thomas Venema en Wytse Dijkstra van Velocity Made Good (VMG) afgelopen september in Willem Twee Studio’s. Ze waren daar aan het stoeien met analoge synthesizers. De geluiden die ze in en op de Waddenzee opnamen, verwerkten ze naar een liveset dat nu met Popronde Den Bosch in Willem Twee voor de eerste keer te horen is. Een echte primeur voor Den Bosch.
Velocity Made Good
Deze slideshow vereist JavaScript.
De soundcheck heeft nogal veel voeten in de aarde. Het zit ‘m voornamelijk in de laptop van Wytse Dijkstra. Na veelvuldig heen en weer geloop van de geluidstechnicus kan uiteindelijk de duim omhoog.
VMG aarzelt geen moment en zet zonder mededogen meteen hard in. Een golf van razende tonen en knalharde beats barst los, begeleid door de lichtbundels van de nieuwe lichtinstallatie van Willem Twee. Fantastisch allemaal. Het publiek is er even stil van en laat het over zich heen komen.
Thomas Venema vertelde in het interview dat de geluiden van de mast van hun zeilboot verwerkt is in hun liveset. Maar als je weet dat het er zit dan…. Dat is ‘m. Den Bosch wordt sowieso de eerste plek waar we het zullen gaan spelen, beloofde hij. Bij deze is die belofte ingelost.
Thomas pakt de microfoon en vraagt de mensen om dichter bij het podium te gaan staan. “We gaan lekker dansen.” Daar hebben de mensen wel oren naar. Popronde Den Bosch nadert zijn einde en dan is het zoals gebruikelijk de beurt aan de electronica en dance. En zwijgen de scheurende gitaarbands.
synths & live drums
Hoewel dat ook niet helemaal het geval is, want op sommige tracks pakt Thomas zijn elektrische gitaar en zit Wytse achter de drumkit. De set komt goed op stoom en deze techno show van Velocity Made Good houdt tot het eind de grip goed vast.
De voorstelling ADEM van zangeres LAKSHMI in de Verkadefabriek duurt pakweg een uur en drie kwartier en geeft een inkijk van wat zich afspeelt in het hoofd van deze zangeres. LAKSHMI genoemd naar de Hindoestaanse godin van het licht geeft zelf de voorkeur aan de nacht Ziedaar haar tweestrijd.
Theatertour LAKSHMI – ADEM – monologen
LAKSHMI
In haar eerste monoloog vertelt LAKSHMI dat zij op consult is geweest bij een psycholoog. Die zei echter dat er geen specifieke diagnose kan worden vastgesteld. Daar zit je mooi mee te kijken, terwijl het nimmer rustig in je hoofd is. “Ik ben nooit alleen,” verzucht LAKSHMI in de microfoon. Pas bij tankstations komt ze enigszins tot rust, genietend van de geur van benzine. “Als ik onderweg ben, wil ik telkens ergens stoppen.”
Deze slideshow vereist JavaScript.
In de vierde monoloog ziet zij een vrouw een sandwich met bacon en ei eten. Zij wil de vrouw wijzen op het dierenleed van varkens en kippen, maar bezint zich want is zij zelf zoveel beter? Ze draagt leren schoenen en heeft een dikke wollen jas aan. En misschien hebben kinderhandjes er wel aan gewerkt? Een pijnlijke en wrange gedachte. Hedendaagse verontwaardiging meteen afgeremd door niet aflatende zelfinzicht.
Inademing
De kern van de voorstelling ADEM zit ‘m in de derde monoloog als LAKSHMI beschrijft hoe de eerste ‘inademing’ van een geliefde zo’n louterende uitwerking op haar heeft. Dat zij gelukkig is. Helaas is het niet van lange duur en vertelt ze dat ze het benauwd heeft. “Ik hijg als ik de trap oploop.” Een liefde in ademnood, hoe schrijnend kan zoiets zijn.
Is er een uitweg, een verlossend antwoord voor deze dilemma’s, die stemmen in haar hoofd? Ik hoor het zelf niet uit de mond van LAKSHMI komen en ben daar blij mee. Een avond met makkelijke oplossingen, daar zit niemand op te wachten.
Theatertour LAKSHMI – muziek & visuals
licht, projectie en muziek
In samenwerking met regisseur Vincent van den Elshout presenteert LAKSHMI een knap vormgegeven voorstelling. De elementen zijn simpel, de stijl is sober en de uitwerking zeer effectief. Een prachtig samenspel van licht, lichtshow, bühne verdeling, projectie & suggestie. En natuurlijk muziek, de pop-noir van LAKSHMI. Wie denkt dat ADEM een aaneenrijging is van monologen, heeft het fout. Muziek is de hoofdmoot.
Bij het binnenkomen in de Grote Zaal ligt iemand op een piano geheel omwikkeld in een dikke rode jas. Het vermoeden dat LAKSHMI eronder ligt, wordt bewaarheid als de voorstelling begint met het sterke openingsnummer When no one sees me van het album Siren. Het is een lekker up tempo, gevolgd door On the run. LAKSHMI speelt piano met haar rug naar het publiek gekeerd.
Pas bij het derde nummer Saturday draait zij zich om. Up tempo housebeat of ballads met stemmige viool, het maakt niet uit, deze zangeres blijft zuiver van stem, helder en krachtig. Haar drie begeleiders, Rogier van Roosmalen (drums), Pauline Koning (viool) en Ron Peters (gitaar/keys), zijn topmuzikanten. Vooral het vioolspel van Pauline geeft net dat mystieke extra aan de nummers en de visuals. In het korte instrumentale nummer Ihtaca is de viool dominant en is de invloed van Philip Glass onmiskenbaar.
projecties – lichtshow
Het podium is in twee delen opgebouwd en van elkaar afgescheiden door een transparante projectiescherm. Dat geeft de licht- en special effects crew de gelegenheid om te toveren met licht en schaduw. De beelden versterken de act van LAKSHMI. Soms sinister, spooky en soms gewoon lief als er een groot liefdeshart wordt geprojecteerd. Achter het scherm staan de drie begeleiders in het halfduister als poppen in een schaduwspel. Pop noir waardig, deze visuele opstelling.
De show houdt er een goed vaart in, onderbroken door zes monologen van afwisselende duur. Het recente album Siren (2018) komt deze avond in de Verkadefabriek het meeste aan bod. De nummers Ahaa, Waiting till the sun comes up, Empty, Stronger (kort stukje) en After hours staan op dat album. In totaal zijn er 86 voorstellingen geweest en is deze donderdag 19 december in de Verkadefabriek de laatste van de theatertour en reprise.
Na afloop dankt LAKSHMI haar band en speciaal de geluids- en lichtcrew.
Band LAKSHMI ADEM in de Verkadefabriek
Drummer/synth bas : Rogier van Roosmalen
Violiste/backings : Pauline Koning
Gitaar/piano/elektronica: Ron Peters
Fotografie: Tess Janssen Setlist: When no one sees me | On the run | Saturday | Northern Sky | Champagne | Crash & burn | Sailing | Wars | Blue lights | Ithaca | Nowhere to go | I’m fine | Paradise | The lost Kult | Live forever | Ahaa | Waiting till the sun comes up | Empty | Stronger (stukje) | After hours
PLUG is het event voor de diehards, de fijnproevers van electronica muziek, ambient en weirde soundscapes, al dan niet via digitale weg gerealiseerd. Vanuit dat oogpunt is het afwachten wat je voorgeschoteld krijgt op dit onderdeel van November Music 2019. PLUG vindt 9 november plaats in het Werkwarenhuis aan de Tramkade.
PLUG
PLUG vindt dit jaar voor de eerste keer plaats in het Werkwarenhuis aan de Tramkade. In het Werkwarenhuis zijn er genoeg ruimtes waar kunstenaars en publiek elkaar kunnen treffen op een meer ongedwongen manier en setting. PLUG wordt samengesteld door het team van Willem Twee toonzaal en studio’s dat ieder jaar ook het FAQ-festival organiseert.
BRASS
Deze slideshow vereist JavaScript.
Op de zolder van het Werkwarenhuis hebben diverse geluidskunstenaars hun installaties opgesteld. Eén van hen is de Vlaamse theatermaker Kris Verdonck met het project BRASS. Bij BRASS komen mensen niet aan te pas. Het is een door technologie aangestuurde geluidsinstallatie.
De drie sousafoons die in de ruimte hangen, lijken uit zichzelf te spelen. De instrumenten draaien traag rond hun as waardoor het ene moment klanken samenkomen en daarna weer van elkaar verdwijnen, een slow motion doppler effect. Vervreemdend, zeer amusant en prachtig gevisualiseerd.
Dictaphone
Dictaphone
Rond 23.00 uur treedt de eerste act van de avond aan. Het is de Berlijnse band Dictaphone, bestaande uit Oliver Doerell, Roger Döring en violist Alex Stolze. Het licht in het Werkwarenhuis wordt gedimd om zo de geluiden die Dictaphone voortbrengt dieper tot je door te laten dringen.
Op het beeldscherm achter de musici verschijnen oude foto’s van rond 1900. Daarop is te zien dat mensen aan tafel een séance houden. Dat was toen een zeer populair tijdverdrijf van de culturele élite. Tijdens zo’n spirituele sessie werd het licht sterk gedimd. De overeenkomst met PLUG is duidelijk.
PLUG – Dictaphone
Gesprekken verstommen of worden zachter voortgezet. De samensmelting van electronica met analoge instrumenten (klarinet) werkt zowat meteen op je innerlijk. Instant Mindfulness. Als je van Tuxedomoon, Pram, Erik Satie of Asmus Tietchens houdt dan zit je hier nu goed. Helaas serveert de horeca hier geen Tibetaanse yakboterthee.
Tomaga
Tomaga
De tweede act, Tomaga, is van een duo dat uit Londen komt. Zij gaan verder dan hun collega’s uit Berlijn. Waar Dictaphone stopt daar begint Tomaga eigenlijk. Deze PLUG gig is er een van percussie, synthesizer sounds en volle klankeffecten die diep tot je doordringen. Rustgevend maar dan van de energieke soort. Ambient en vol grooves hoewel dat bijna in tegenspraak lijkt. Je kan er een hele dag naar luisteren, meenemen in bed en weer fris wakker worden. PLUG in PLUG out.
Tomaga
Graham Dunning
PLUG 2019 wordt afgesloten met een set van Graham Dunning. En waar Tomaga stopt daar start Graham, nee daar beukt hij in met ongelooflijke beats die eindeloos en haast monotoon doordreunen. Even snak je naar een verandering maar dan wordt je gevangen door die eindeloos repeterende beats en gemanipuleerde vocals.
Graham Dunning
Dunning doet deze derde set van PLUG helemaal live en noemt het zelf live-electronics & live-coding. Als hij een plateau van vinylplaten naast zijn instrumentarium opstelt en daar eieren op plaatst zou je daar live-cooking aan toe kunnen voegen.
Deze slideshow vereist JavaScript.
Dunning is niet meer te stoppen en haalt de eieren weg en plaatst plastic plugs in de bovenste plateau die door rubberen slangetjes aangeraakt worden. Op hun beurt zijn die slangetjes verbonden met de elektronische apparatuur. De geluiden die de rubberen plugs en slangetjes produceren manipuleert hij verder. Graham Dunning improviseert naar hartelust met mathematische precisie. Hij is zowel sluitstuk als het hoogtepunt van deze PLUG editie 2019.
Op zaterdag 23 maart, de laatste dag van het FAQ Festival, wordt het nog één keer een potje knallen met Knalpot in Willem Twee Poppodium. Knalpot en Locust hebben van plek gewisseld deze avond, dus dat betekent dan dat Locust als eerste mag. Deze producer maakt experimentele elektronische muziek met een dikke beat, waarop je niet direct gaat dansen. Dat wordt dan ook niet gedaan.
Locust
Het handjevol liefhebbers staat geïnteresseerd te kijken naar de man achter zijn laptop en naar de visuals op het scherm achter hem. Zonder ombouw pauze begint Knalpot direct na afloop van Locust aan hun show. Er hoeft niet omgebouwd te worden, want de set van Knalpot staat al klaar, niet op, maar vóór het podium. Maar er blijft genoeg ruimte over in de zaal, want echt druk is het nog steeds niet.
Knalpot
Deze slideshow vereist JavaScript.
Knalpot bestaat uit gitarist Raphael Vanoli en drummer Gerri Jäger, die daarnaast nog een berg elektronica tot hun beschikking hebben. Twee gitaren, een bas synthesizer en gigantisch veel pedalen op de grond bij de gitarist en de drummer maakt gebruik van een casio keyboardje en allerlei knoppen voor effecten op de drums.
Het tweetal van Knalpot, uitgedost met zonneklep en T-shirt met hondenkop erop, begint met een traag nummer met een redelijk simpel drumritme. Gitarist Raphael heeft een effect op zijn twaalfsnarige gitaar ingesteld, waardoor hij klinkt als een geluid uit het Atari computerspel Space Invaders. Maar simpel is hun spel allerminst en het experiment wordt niet geschuwd. Zo wordt er regelmatig van maatsoort gewisseld en de gitarist blaast tijdens het spelen op zijn snaren en gebruikt zijn mond als klankgat lijkt het, waardoor hij een heel bijzonder geluid creëert.
Gerri Jäger
Psychedelische jam
Knalpot wekt af en toe de illusie aan een psychedelische jam bezig te zijn, allebei in hun eigen wereld. De drummer die quasi lui de gitaarlijn volgt en het doet lijken alsof hij zich inhoudt zodat ie nog nét binnen de maat drumt. Je zou hem bijna aan willen duwen bij wijze van spreken. De nummers variëren van dromerig langzaam tot uptempo rocknummers. Het zijn vaak repeterende ritmes waar je helemaal ingezogen kunt worden als je je eraan toegeeft, die steeds verder uitgebouwd worden met allerlei drum fills om tot een hoogtepunt te komen. Een fijne ervaring.
De eerstvolgende gelegenheid om Knalpot te zien is vrijdag 5 april in concertzaal OCCII in Amsterdam Zuid. Zou ik zeker even heen gaan als je in de buurt bent.
Foto’s: Johan Kramer en screenshots video KNALPOT – EFFE ZITTE
De derde avond van het FAQ Festival 2018 sluit zaterdag 24 maart af in de Grote en Kleine Zaal van het Willem Twee poppodium. De apparatuur van de dj’s in de Grote Zaal staat niet op het podium, maar is pal daaronder in de zaal op tafels geplaatst. Letterlijk laagdrempelig en gelijkvloers om zo de benaderbaarheid van de artiesten te onderstrepen.
In de Grote Zaal staan twee schermen op het podium waarop beelden te zien zijn die de sets visueel begeleiden. Ook het licht is aangepast aan dit evenement. Uiteindelijk mondt de avond uit in een nachtelijk techno dance event als je het schema van de line-up even goed bekijkt.
Schema line-up FAQ Festival Poppodium
Grote Zaal
20.00-20.30 Nimble Philip
20.30-21.15 Damien Dubrovnik
21.15-21.30 Nimble Philip
21.30-22.15 Gelbart
22.15-22.30 Nimble Philip
22.30-23.30 Daedelus
23.30-00.30 Ross From Friends
00.30-02.30 I-F
02.30-03.30 Unit Moebius
Kleine Zaal
21.00-22.00 Rotibabi & Will Oirson
22.00-22.45 Arvid & Marie
22.45-23.00 Rotibabi & Will Oirson
23.00-23.45 Julian Edwardes
23.45-00.00 Rotibabi & Will Oirson
00.00-00.45 Tempodooloo
00.45-01.00 Rotibabi & Will Oirson
01.00-03.00 Spatial Collective & Iris Rijskamp
Nimble Philip
Nimble Philip
Nimble Philip opent de avond. Het is nog vroeg, 20.00 uur en alleen de Grote Zaal is op dit tijdstip open. In de Kleine Zaal zijn medewerkers nog druk bezig met wat hen bezig houdt. Nimble betekent lenig, vlug, rap en dat is niet meteen te zien als je deze dj aan het werk ziet en wat hij draait. Voortkabbelende ambient en geluidseffecten vullen de zaal. Het wachten is op de sonische act van het Deense duo Damien Dubrovnik.
Damien Dubrovnik
Vlnr: Loke Rahbek en Christian Stadsgaard
Het duo Damien Dubrovnik bestaat uit Loke Rahbek en Christian Stadsgaard en verhalen over hun onrustbarende act hebben inmiddels ook Den Bosch bereikt. Als je de twee mannen echter zo op het eerste gezicht ziet dan lijkt er weinig aan de hand. Twee blonde mannen in helder witte overhemden staan achter een keyboard en synthesizer geluid te manipuleren. Op het grote scherm achter hen verschijnen beelden in zwart-wit van allerlei insecten. Insecten die door hun uiterlijk toch al veel lijken op het galactisch monster uit de sf-film Alien, zeker nu ze groot op het scherm verschijnen.
De uitvoeringen van Damien Dubrovnik zijn op vloerniveau met het publiek los om zich heen. Benaderbaar, zo lijkt het, behalve dan als Loke Rahbek achter de dj-tafel vandaan komt om achter twee microfoons te beginnen aan zijn performance waar menig metalband jaloers op zou zijn. Onverstaanbare woorden, donker, hees brullend, grommend en schreeuwend in staccato. Rahbek lijkt wel een sjamaan wiens geest door een demon in bezit is genomen. Ondertussen verwekt Stadsgaard de ene sonische orkaan na de andere. De zwarte en beklemmende energie die loskomt, houdt het publiek geboeid. Niemand die zich verroert. Pas als Rahbek een kleine buiging maakt, is die ban gebroken.
Gelbart
Gelbart
Na een intermezzo van Nimble Philip komt iemand compleet anders in de persoon van Adi Gelbart uit Berlijn, kunstenaar, dj en ‘mad professor’. In zijn video Vermin stelt hij dat de mensheid afkomstig is uit groenten, de ui bijvoorbeeld, die door buitenaardse wezens miljoenen jaren geleden op Aarde zijn geplant. Vreemdsoortige en fantasie wezens duiken op in zijn werk.
Gelbart maakt relatief korte stukken terwijl de meeste andere artiesten op deze FAQ- driedaagse een lange set maken die hun hele optreden beslaat. Dat past ook bij de luchtigheid van zijn persoon: hij is humoristisch en lekker maf. Met zijn muziek is het net zo gesteld. Hij springt vlot van genre naar genre. Het kost hem allemaal geen moeite en hij geniet zichtbaar van de vele reacties uit het publiek. Daarnaast is hij een hele goede musicus. Gelbart is de perfecte sidekick die dit festival nodig heeft.
Daedelus
Daedelus
Ook na Gelbart verzorgt Nimble Philip het intermezzo, terwijl de wereldberoemde Daedelus uit Los Angeles achter de dj-tafel verschijnt, de man waar velen reikhalzend naar toe hebben gekeken. Daedelus aka Alfred Darlington of Weisberg-Roberts is gewend in wereldsteden op te treden en in bekende locaties zoals The Boiler Room in New York en Londen. En nu – of all places – in Den Bosch in het Poppodium van Willem Twee.
Daedelus is binnengehaald door de organisatie van het FAQ Festival dankzij de unieke analoge studio van het Concertzaal. Als eerste artist-in-residence kan hij daar werken aan een nieuw album dat handelt over de Boerenoorlogen in Zuid-Afrika [vrijheidsoorlogen tussen de Boeren en de Britten, red]. Dat album komt in het najaar van 2018 uit en is de afsluiting van een drieluik. Daedelus vindt het werken met die oude analoge Philips synthesizer ‘amazing’.
Daedelus als vanouds gekleed in een negentiende eeuwse outfit van een Engelse dandy is een klanktovenaar die met superieur gemak een set van een uur kan spelen die geen enkel moment verveelt. Zijn grip op het toegestroomde publiek is verbazingwekkend. Zachtjes meedeinen met het hoofd op de beat en soms een pasje, maar het is meer gespannen toekijken hoe deze grootmeester het klaarspeelt.
Het plezier spat er vanaf en lokt enthousiaste kreten uit. Daedelus beweegt zich ook typisch met heel snelle en afgemeten bewegingen, bijna robotachtig. De set is in veel delen opgebouwd en soms wens je dat hij die delen verder uitspint en ombuigt naar een dansbare track. Dat is echter aan de dj’s die na hem staan geprogrammeerd.
Electro
Meteen na het fenomenale optreden van Daedelus neemt dj Ross From Friends de zaal mee in zijn sound die de springplank vormt naar de opzwepende electro en italo-disco van dj I-F (Ferenc E. van der Sluijs) uit Den Haag en als afsluiting de acid-techno van Unit Moebius eveneens uit Den Haag.
In de Kleine Zaal sluiten Spatial Collective en dj Iris Rijskamp deze negende editie af die meelift met de omschakeling naar de zomertijd.
