Het Bossche label Dead Mind Records bestaat 25 jaar en om dat te vieren organiseerde het op zaterdag 18 oktober in de Willem Twee Toonzaal het Dead Mind Festival. Aan bod kwamen acts die representatief zijn voor dit label en die zich richten op de uitgebreide aspecten en dimensies van elektronisch gestuurde muziek.

Dead Mind Records

Vooraf aan het festival heb ik een gesprek met Johnny van de Koolwijk, stichter en chef van Dead Mind Records. Hij is al 25 jaar bezig als hobbyist met zijn platenlabel waarmee hij experimentele muziek uitbrengt van Nederlandse artiesten, archiefopnames maar ook van hedendaagse artiesten.

Ik vroeg hem waarom zijn platenlabel zo’n duistere naam draagt. “Die naam is ooit gekozen, heeft eigenlijk niet veel betekenis en ik vond het toen mooi klinken.”

De doelstelling van Dead Mind Records is om muziek die in de vergetelheid is geraakt, opnieuw te publiceren en dan met name van Nederlandse artiesten. Bijvoorbeeld van artiesten zoals Enno Velthuys die in de jaren ’80 cassettes maakte. Daarvan zijn nu elpee uitgaves gemaakt. En zo van nog meer artiesten zoals projecten van kunstenaar Willem de Ridder.

Daarnaast experimentele muziek met een relatie tot kunst en waarin kunst en muziek elkaar overlappen. Daar proberen we wat meer aandacht aan te schenken. Het is voor een klein publiek en ik publiceer die platen. De oplages zijn zo tussen de 200 en 700 stuks en gaan naar vaste liefhebbers, platenzaken en distributeurs die dat inkopen. Voor een klein publiek dus en die gaan naar Japan, Amerika.

Samen met Peter Zincken vormt Johnny van de Koolwijk het samenwerkingsproject N.E.R.F. en zij openen het Dead Mind Festival. Ik vroeg Johnny of er geluidsmateriaal bij zit dat voor films of documentaires gebruikt wordt. “De muziek van Enno Velthuys die is vrij filmisch. Daar hebben we inderdaad twee keer aanvragen voor gehad voor een film.” In het stuk dat N.E.R.F. speelt, zitten delen bij die zeer filmisch van karakter zijn.

Red Brut is de artiestennaam van Marijn Verbiesen en zij heeft de cassette als geluids- en muziekdrager omarmd. Het knippen en plakken in tapes vindt ze erg leuk. Ze heeft inmiddels drie albums uitgebracht: On Bare Ground (2024), Cloaked Travels (2020) en Red Brut (2018).

De verlichting in De Toonzaal gaat uit en achter op het podium draait op een groot scherm een onaardse wolkenmassa voortdurend rond. Verbiesen staat achter haar instrumentarium en een groot aantal geëtaleerde cassettebandjes. De sounds wisselen van aard en toon, dan dreigend dan lichtvoetig. In het tweede deel van haar act stapt ze uit haar spelpositie en fysiek verbonden aan de electronica brengt ze geluiden voort bij elke lichaamsbeweging, een buiging of het strekken van haar armen. Fascinerend en een sterke performance.

Kapotte Muziek dat zijn Frans de Waard, Peter Duimelinks en Roel Meelkop. Dit muzikale project is actief sinds 1984 en is een van de meest internationaal bekende improvisatie- en experimentele projecten uit Nederland. Naast elektronica maakt het trio volop gebruik van andere materialen zoals hout, plastic, ijzeren schalen met gekleurde ‘knikkers’, etc. De tafel waaraan zij zitten is bedekt met allerlei voorwerpen, een wirwar aan kabels en pluggen. De liefhebbers van Kapotte Muziek – het is volle bak in de Toonzaal – reageren enthousiast.

Hessel Veldman begon al in zijn tienerjaren op zoek naar ‘ongemakkelijke’ muziek. Het was daarom bijna onvermijdelijk dat hij cultfiguur Willem de Ridder op zijn weg zou treffen. Toch is deze act die op mij overkomt als de meest harmonieuze. De klanken en het dromerige van zijn spel krijgen vat op mijn gemoedsrust, wiegt mij bijna in slaap. “Dat is ook de bedoeling,” zei hij mij na afloop.

Na de act van Hessel Veldman was een pauze van een uur ingepland. Het Dead Mind Festival begon al om 16:00 uur. In de tweede set treden Alice Kemp, Truus de Groot, Ricardo Mazza en Organ of Corti op.

aLice kEmp komt uit Devon, UK. Met haar optredens reist zij wereldwijd vele podia af. Het is heel bijzonder dat Dead Mind Records haar heeft kunnen strikken voor dit festival. Het is een act die zich in bijna volslagen duisternis afspeelt. De enige verlichting in de zaal is een rode lamp op de tafel waar zij haar apparatuur heeft opgesteld.

Het begin van de act is meer dan minimaal, een tik of een klop gevolgd door een kort ratelend geluid dat nog een tijdlang zal aanhouden. De duisternis en de rode lamp stimuleren de concentratie curve in hoge mate. Het is muisstil in de zaal. Het minimalisme wordt geleidelijk overstemd door een stem die zo zwaar is bewerkt dat ie nog maar weinig menselijks heeft. Het lijkt alsof die ‘stem’ uit de krochten van het ondermaanse komt, het is bijna diabolisch te noemen. Net als Red Brut gebruikt Kemp haar lichaam als muziekinstrument. Een ovatie is haar deel na afloop van haar optreden.

Heel anders van aard, opzet en impact is de volgende act, die van Truus de Groot. Zij gebruikt het grote scherm als een doorlopende powerpoint met foto’s die lijken gemaakt uit de jaren ’30 van de vorige eeuw. De beat die zij hanteert is aanstekelijk, een happy sound.

Dance en electro krijgen door Truus een plek op dit festival. Het valt niet helemaal in goede aard bij sommige diehards, maar bij anderen zag ik de hoofden mee bewegen op haar beats. Na Truus de Groot besluit ik te vertrekken. De twee overblijvende acts Organ of Corti en Ricardo Mazza laat ik voor wat ze zijn. Mijn hoofd is vol.

Dead Mind Records heeft een prachtig programma samengesteld. Een bescheiden oplage voor een klein publiek, zei Johnny van de Koolwijk, maar met zeer bijzondere muziek die gekoesterd moet worden.